View this in:
English Devanagari Telugu Tamil Kannada Malayalam Gujarati Oriya Bengali |
This stotram is in శుద్ధ తెలుగు. View this in సరళ తెలుగు, with simplified anuswaras for easy reading.

సౌన్దర్య లహరీ

ప్రథమ భాగః - ఆనన్ద లహరి

భుమౌస్ఖలిత పాదానామ్ భూమిరేవా వలమ్బనమ్ |
త్వయీ జాతా పరాధానామ్ త్వమేవ శరణమ్ శివే ‖

శివః శక్త్యా యుక్తో యది భవతి శక్తః ప్రభవితుం
న చేదేవం దేవో న ఖలు కుశలః స్పన్దితుమపి|
అతస్త్వామ్ ఆరాధ్యాం హరి-హర-విరిన్చాదిభి రపి
ప్రణన్తుం స్తోతుం వా కథ-మక్ర్త పుణ్యః ప్రభవతి‖ 1 ‖

తనీయాంసుం పాంసుం తవ చరణ పఙ్కేరుహ-భవం
విరిఞ్చిః సఞ్చిన్వన్ విరచయతి లోకా-నవికలమ్ |
వహత్యేనం శౌరిః కథమపి సహస్రేణ శిరసాం
హరః సఙ్క్షుద్-యైనం భజతి భసితోద్ధూళ నవిధిమ్‖ 2 ‖

అవిద్యానా-మన్త-స్తిమిర-మిహిర ద్వీపనగరీ
జడానాం చైతన్య-స్తబక మకరన్ద శ్రుతిఝరీ |
దరిద్రాణాం చిన్తామణి గుణనికా జన్మజలధౌ
నిమగ్నానాం దంష్ట్రా మురరిపు వరాహస్య భవతి‖ 3 ‖

త్వదన్యః పాణిభయా-మభయవరదో దైవతగణః
త్వమేకా నైవాసి ప్రకటిత-వరభీత్యభినయా |
భయాత్ త్రాతుం దాతుం ఫలమపి చ వాఞ్ఛాసమధికం
శరణ్యే లోకానాం తవ హి చరణావేవ నిపుణౌ ‖ 4 ‖

హరిస్త్వామారధ్య ప్రణత-జన-సౌభాగ్య-జననీం
పురా నారీ భూత్వా పురరిపుమపి క్షోభ మనయత్ |
స్మరోఽపి త్వాం నత్వా రతినయన-లేహ్యేన వపుషా
మునీనామప్యన్తః ప్రభవతి హి మోహాయ మహతామ్ ‖ 5 ‖

ధనుః పౌష్పం మౌర్వీ మధుకరమయీ పఞ్చ విశిఖాః
వసన్తః సామన్తో మలయమరు-దాయోధన-రథః |
తథాప్యేకః సర్వం హిమగిరిసుతే కామపి కృపాం
అపాఙ్గాత్తే లబ్ధ్వా జగదిద-మనఙ్గో విజయతే ‖ 6 ‖

క్వణత్కాఞ్చీ-దామా కరి కలభ కుమ్భ-స్తననతా
పరిక్షీణా మధ్యే పరిణత శరచ్చన్ద్ర-వదనా |
ధనుర్బాణాన్ పాశం సృణిమపి దధానా కరతలైః
పురస్తా దాస్తాం నః పురమథితు రాహో-పురుషికా ‖ 7 ‖

సుధాసిన్ధోర్మధ్యే సురవిట-పివాటీ-పరివృతే
మణిద్వీపే నీపో-పవనవతి చిన్తామణి గృహే |
శివకారే మఞ్చే పరమశివ-పర్యఙ్క నిలయామ్
భజన్తి త్వాం ధన్యాః కతిచన చిదానన్ద-లహరీమ్ ‖ 8 ‖

మహీం మూలాధారే కమపి మణిపూరే హుతవహం
స్థితం స్వధిష్టానే హృది మరుత-మాకాశ-ముపరి |
మనోఽపి భ్రూమధ్యే సకలమపి భిత్వా కులపథం
సహస్రారే పద్మే స హరహసి పత్యా విహరసే ‖ 9 ‖

సుధాధారాసారై-శ్చరణయుగలాన్త-ర్విగలితైః
ప్రపఞ్చం సిన్ఞ్న్తీ పునరపి రసామ్నాయ-మహసః|
అవాప్య స్వాం భూమిం భుజగనిభ-మధ్యుష్ట-వలయం
స్వమాత్మానం కృత్వా స్వపిషి కులకుణ్డే కుహరిణి ‖ 10 ‖

చతుర్భిః శ్రీకణ్ఠైః శివయువతిభిః పఞ్చభిపి
ప్రభిన్నాభిః శమ్భోర్నవభిరపి మూలప్రకృతిభిః |
చతుశ్చత్వారింశద్-వసుదల-కలాశ్చ్-త్రివలయ-
త్రిరేఖభిః సార్ధం తవ శరణకోణాః పరిణతాః ‖ 11 ‖

త్వదీయం సౌన్దర్యం తుహినగిరికన్యే తులయితుం
కవీన్ద్రాః కల్పన్తే కథమపి విరిఞ్చి-ప్రభృతయః |
యదాలోకౌత్సుక్యా-దమరలలనా యాన్తి మనసా
తపోభిర్దుష్ప్రాపామపి గిరిశ-సాయుజ్య-పదవీమ్ ‖ 12 ‖

నరం వర్షీయాంసం నయనవిరసం నర్మసు జడం
తవాపాఙ్గాలోకే పతిత-మనుధావన్తి శతశః |
గలద్వేణీబన్ధాః కుచకలశ-విస్త్రిస్త-సిచయా
హటాత్ త్రుట్యత్కాఞ్యో విగలిత-దుకూలా యువతయః ‖ 13 ‖

క్షితౌ షట్పఞ్చాశద్-ద్విసమధిక-పఞ్చాశ-దుదకే
హుతశే ద్వాషష్టి-శ్చతురధిక-పఞ్చాశ-దనిలే |
దివి ద్విః షట్ త్రింశన్ మనసి చ చతుఃషష్టిరితి యే
మయూఖా-స్తేషా-మప్యుపరి తవ పాదామ్బుజ-యుగమ్ ‖ 14 ‖

శరజ్జ్యోత్స్నా శుద్ధాం శశియుత-జటాజూట-మకుటాం
వర-త్రాస-త్రాణ-స్ఫటికఘుటికా-పుస్తక-కరామ్ |
సకృన్న త్వా నత్వా కథమివ సతాం సన్నిదధతే
మధు-క్షీర-ద్రాక్షా-మధురిమ-ధురీణాః ఫణితయః ‖ 15 ‖

కవీన్ద్రాణాం చేతః కమలవన-బాలాతప-రుచిం
భజన్తే యే సన్తః కతిచిదరుణామేవ భవతీమ్ |
విరిఞ్చి-ప్రేయస్యా-స్తరుణతర-శ్రృఙ్గర లహరీ-
గభీరాభి-ర్వాగ్భిః ర్విదధతి సతాం రఞ్జనమమీ ‖ 16 ‖

సవిత్రీభి-ర్వాచాం చశి-మణి శిలా-భఙ్గ రుచిభి-
ర్వశిన్యద్యాభి-స్త్వాం సహ జనని సఞ్చిన్తయతి యః |
స కర్తా కావ్యానాం భవతి మహతాం భఙ్గిరుచిభి-
ర్వచోభి-ర్వాగ్దేవీ-వదన-కమలామోద మధురైః ‖ 17 ‖

తనుచ్ఛాయాభిస్తే తరుణ-తరణి-శ్రీసరణిభి-
ర్దివం సర్వా-ముర్వీ-మరుణిమని మగ్నాం స్మరతి యః |
భవన్త్యస్య త్రస్య-ద్వనహరిణ-శాలీన-నయనాః
సహోర్వశ్యా వశ్యాః కతి కతి న గీర్వాణ-గణికాః ‖ 18 ‖

ముఖం బిన్దుం కృత్వా కుచయుగమధ-స్తస్య తదధో
హరార్ధం ధ్యాయేద్యో హరమహిషి తే మన్మథకలామ్ |
స సద్యః సఙ్క్షోభం నయతి వనితా ఇత్యతిలఘు
త్రిలోకీమప్యాశు భ్రమయతి రవీన్దు-స్తనయుగామ్ ‖ 19 ‖

కిరన్తీ-మఙ్గేభ్యః కిరణ-నికురుమ్బమృతరసం
హృది త్వా మాధత్తే హిమకరశిలా-మూర్తిమివ యః |
స సర్పాణాం దర్పం శమయతి శకున్తధిప ఇవ
జ్వరప్లుష్టాన్ దృష్ట్యా సుఖయతి సుధాధారసిరయా ‖ 20 ‖

తటిల్లేఖా-తన్వీం తపన శశి వైశ్వానర మయీం
నిష్ణ్ణాం షణ్ణామప్యుపరి కమలానాం తవ కలాం |
మహాపద్మాతవ్యాం మృదిత-మలమాయేన మనసా
మహాన్తః పశ్యన్తో దధతి పరమాహ్లాద-లహరీమ్ ‖ 21 ‖

భవాని త్వం దాసే మయి వితర దృష్టిం సకరుణాం
ఇతి స్తోతుం వాఞ్ఛన్ కథయతి భవాని త్వమితి యః |
తదైవ త్వం తస్మై దిశసి నిజసాయుజ్య-పదవీం
ముకున్ద-బ్రమ్హేన్ద్ర స్ఫుట మకుట నీరాజితపదామ్ ‖ 22 ‖

త్వయా హృత్వా వామం వపు-రపరితృప్తేన మనసా
శరీరార్ధం శమ్భో-రపరమపి శఙ్కే హృతమభూత్ |
యదేతత్ త్వద్రూపం సకలమరుణాభం త్రినయనం
కుచాభ్యామానమ్రం కుటిల-శశిచూడాల-మకుటమ్ ‖ 23 ‖

జగత్సూతే ధాతా హరిరవతి రుద్రః క్షపయతే
తిరస్కుర్వ-న్నేతత్ స్వమపి వపు-రీశ-స్తిరయతి |
సదా పూర్వః సర్వం తదిద మనుగృహ్ణాతి చ శివ-
స్తవాజ్ఞా మలమ్బ్య క్షణచలితయో ర్భ్రూలతికయోః ‖ 24 ‖

త్రయాణాం దేవానాం త్రిగుణ-జనితానాం తవ శివే
భవేత్ పూజా పూజా తవ చరణయో-ర్యా విరచితా |
తథా హి త్వత్పాదోద్వహన-మణిపీఠస్య నికటే
స్థితా హ్యేతే-శశ్వన్ముకులిత కరోత్తంస-మకుటాః ‖ 25 ‖

విరిఞ్చిః పఞ్చత్వం వ్రజతి హరిరాప్నోతి విరతిం
వినాశం కీనాశో భజతి ధనదో యాతి నిధనమ్ |
వితన్ద్రీ మాహేన్ద్రీ-వితతిరపి సంమీలిత-దృశా
మహాసంహారేఽస్మిన్ విహరతి సతి త్వత్పతి రసౌ ‖ 26 ‖

జపో జల్పః శిల్పం సకలమపి ముద్రావిరచనా
గతిః ప్రాదక్షిణ్య-క్రమణ-మశనాద్యా హుతి-విధిః |
ప్రణామః సంవేశః సుఖమఖిల-మాత్మార్పణ-దృశా
సపర్యా పర్యాయ-స్తవ భవతు యన్మే విలసితమ్ ‖ 27 ‖

సుధామప్యాస్వాద్య ప్రతి-భయ-జరమృత్యు-హరిణీం
విపద్యన్తే విశ్వే విధి-శతమఖాద్యా దివిషదః |
కరాలం యత్ క్ష్వేలం కబలితవతః కాలకలనా
న శమ్భోస్తన్మూలం తవ జనని తాటఙ్క మహిమా ‖ 28 ‖

కిరీటం వైరిఞ్చం పరిహర పురః కైటభభిదః
కఠోరే కోఠీరే స్కలసి జహి జమ్భారి-మకుటమ్ |
ప్రణమ్రేష్వేతేషు ప్రసభ-ముపయాతస్య భవనం
భవస్యభ్యుత్థానే తవ పరిజనోక్తి-ర్విజయతే ‖ 29 ‖

స్వదేహోద్భూతాభి-ర్ఘృణిభి-రణిమాద్యాభి-రభితో
నిషేవ్యే నిత్యే త్వా మహమితి సదా భావయతి యః |
కిమాశ్చర్యం తస్య త్రినయన-సమృద్ధిం తృణయతో
మహాసంవర్తాగ్ని-ర్విరచయతి నీరాజనవిధిం ‖ 30 ‖

చతుః-షష్టయా తన్త్రైః సకల మతిసన్ధాయ భువనం
స్థితస్తత్త్త-సిద్ధి ప్రసవ పరతన్త్రైః పశుపతిః |
పునస్త్వ-న్నిర్బన్ధా దఖిల-పురుషార్థైక ఘటనా-
స్వతన్త్రం తే తన్త్రం క్షితితల మవాతీతర-దిదమ్ ‖ 31 ‖

శివః శక్తిః కామః క్షితి-రథ రవిః శీతకిరణః
స్మరో హంసః శక్ర-స్తదను చ పరా-మార-హరయః |
అమీ హృల్లేఖాభి-స్తిసృభి-రవసానేషు ఘటితా
భజన్తే వర్ణాస్తే తవ జనని నామావయవతామ్ ‖ 32 ‖

స్మరం యోనిం లక్ష్మీం త్రితయ-మిద-మాదౌ తవ మనో
ర్నిధాయైకే నిత్యే నిరవధి-మహాభోగ-రసికాః |
భజన్తి త్వాం చిన్తామణి-గుణనిబద్ధాక్ష-వలయాః
శివాగ్నౌ జుహ్వన్తః సురభిఘృత-ధారాహుతి-శతై ‖ 33 ‖

శరీరం త్వం శమ్భోః శశి-మిహిర-వక్షోరుహ-యుగం
తవాత్మానం మన్యే భగవతి నవాత్మాన-మనఘమ్ |
అతః శేషః శేషీత్యయ-ముభయ-సాధారణతయా
స్థితః సమ్బన్ధో వాం సమరస-పరానన్ద-పరయోః ‖ 34 ‖

మనస్త్వం వ్యోమ త్వం మరుదసి మరుత్సారథి-రసి
త్వమాప-స్త్వం భూమి-స్త్వయి పరిణతాయాం న హి పరమ్ |
త్వమేవ స్వాత్మానం పరిణ్మయితుం విశ్వ వపుషా
చిదానన్దాకారం శివయువతి భావేన బిభృషే ‖ 35 ‖

తవాజ్ఞచక్రస్థం తపన-శశి కోటి-ద్యుతిధరం
పరం శమ్భు వన్దే పరిమిలిత-పార్శ్వం పరచితా |
యమారాధ్యన్ భక్త్యా రవి శశి శుచీనా-మవిషయే
నిరాలోకే ఽలోకే నివసతి హి భాలోక-భువనే ‖ 36 ‖

విశుద్ధౌ తే శుద్ధస్ఫతిక విశదం వ్యోమ-జనకం
శివం సేవే దేవీమపి శివసమాన-వ్యవసితామ్ |
యయోః కాన్త్యా యాన్త్యాః శశికిరణ్-సారూప్యసరణే
విధూతాన్త-ర్ధ్వాన్తా విలసతి చకోరీవ జగతీ ‖ 37 ‖

సమున్మీలత్ సంవిత్కమల-మకరన్దైక-రసికం
భజే హంసద్వన్ద్వం కిమపి మహతాం మానసచరం |
యదాలాపా-దష్టాదశ-గుణిత-విద్యాపరిణతిః
యదాదత్తే దోషాద్ గుణ-మఖిల-మద్భ్యః పయ ఇవ ‖ 38 ‖

తవ స్వాధిష్ఠానే హుతవహ-మధిష్ఠాయ నిరతం
తమీడే సంవర్తం జనని మహతీం తాం చ సమయామ్ |
యదాలోకే లోకాన్ దహతి మహసి క్రోధ-కలితే
దయార్ద్రా యా దృష్టిః శిశిర-ముపచారం రచయతి ‖ 39 ‖

తటిత్వన్తం శక్త్యా తిమిర-పరిపన్థి-స్ఫురణయా
స్ఫుర-న్నా నరత్నాభరణ-పరిణద్ధేన్ద్ర-ధనుషమ్ |
తవ శ్యామం మేఘం కమపి మణిపూరైక-శరణం
నిషేవే వర్షన్తం-హరమిహిర-తప్తం త్రిభువనమ్ ‖ 40 ‖

తవాధారే మూలే సహ సమయయా లాస్యపరయా
నవాత్మాన మన్యే నవరస-మహాతాణ్డవ-నటమ్ |
ఉభాభ్యా మేతాభ్యా-ముదయ-విధి ముద్దిశ్య దయయా
సనాథాభ్యాం జజ్ఞే జనక జననీమత్ జగదిదమ్ ‖ 41 ‖

ద్వితీయ భాగః - సౌన్దర్య లహరీ

గతై-ర్మాణిక్యత్వం గగనమణిభిః సాన్ద్రఘటితం
కిరీటం తే హైమం హిమగిరిసుతే కీతయతి యః ‖
స నీడేయచ్ఛాయా-చ్ఛురణ-శకలం చన్ద్ర-శకలం
ధనుః శౌనాసీరం కిమితి న నిబధ్నాతి ధిషణాం ‖ 42 ‖

ధునోతు ధ్వాన్తం న-స్తులిత-దలితేన్దీవర-వనం
ఘనస్నిగ్ధ-శ్లక్ష్ణం చికుర నికురుమ్బం తవ శివే |
యదీయం సౌరభ్యం సహజ-ముపలబ్ధుం సుమనసో
వసన్త్యస్మిన్ మన్యే బలమథన వాటీ-విటపినామ్ ‖ 43 ‖

తనోతు క్షేమం న-స్తవ వదనసౌన్దర్యలహరీ
పరీవాహస్రోతః-సరణిరివ సీమన్తసరణిః|
వహన్తీ- సిన్దూరం ప్రబలకబరీ-భార-తిమిర
ద్విషాం బృన్దై-ర్వన్దీకృతమేవ నవీనార్క కేరణమ్ ‖ 44 ‖

అరాలై స్వాభావ్యా-దలికలభ-సశ్రీభి రలకైః
పరీతం తే వక్త్రం పరిహసతి పఙ్కేరుహరుచిమ్ |
దరస్మేరే యస్మిన్ దశనరుచి కిఞ్జల్క-రుచిరే
సుగన్ధౌ మాద్యన్తి స్మరదహన చక్షు-ర్మధులిహః ‖ 45 ‖

లలాటం లావణ్య ద్యుతి విమల-మాభాతి తవ యత్
ద్వితీయం తన్మన్యే మకుటఘటితం చన్ద్రశకలమ్ |
విపర్యాస-న్యాసా దుభయమపి సమ్భూయ చ మిథః
సుధాలేపస్యూతిః పరిణమతి రాకా-హిమకరః ‖ 46 ‖

భ్రువౌ భుగ్నే కిఞ్చిద్భువన-భయ-భఙ్గవ్యసనిని
త్వదీయే నేత్రాభ్యాం మధుకర-రుచిభ్యాం ధృతగుణమ్ |
ధను ర్మన్యే సవ్యేతరకర గృహీతం రతిపతేః
ప్రకోష్టే ముష్టౌ చ స్థగయతే నిగూఢాన్తర-ముమే ‖ 47 ‖

అహః సూతే సవ్య తవ నయన-మర్కాత్మకతయా
త్రియామాం వామం తే సృజతి రజనీనాయకతయా |
తృతీయా తే దృష్టి-ర్దరదలిత-హేమామ్బుజ-రుచిః
సమాధత్తే సన్ధ్యాం దివసర్-నిశయో-రన్తరచరీమ్ ‖ 48 ‖

విశాలా కల్యాణీ స్ఫుతరుచి-రయోధ్యా కువలయైః
కృపాధారాధారా కిమపి మధురాఽఽభోగవతికా |
అవన్తీ దృష్టిస్తే బహునగర-విస్తార-విజయా
ధ్రువం తత్తన్నామ-వ్యవహరణ-యోగ్యావిజయతే ‖ 49 ‖

కవీనాం సన్దర్భ-స్తబక-మకరన్దైక-రసికం
కటాక్ష-వ్యాక్షేప-భ్రమరకలభౌ కర్ణయుగలమ్ |
అముఞ్చ్న్తౌ దృష్ట్వా తవ నవరసాస్వాద-తరలౌ
అసూయా-సంసర్గా-దలికనయనం కిఞ్చిదరుణమ్ ‖ 50 ‖

శివే శఙ్గారార్ద్రా తదితరజనే కుత్సనపరా
సరోషా గఙ్గాయాం గిరిశచరితే విస్మయవతీ |
హరాహిభ్యో భీతా సరసిరుహ సౌభాగ్య-జననీ
సఖీషు స్మేరా తే మయి జనని దృష్టిః సకరుణా ‖ 51 ‖

గతే కర్ణాభ్యర్ణం గరుత ఇవ పక్ష్మాణి దధతీ
పురాం భేత్తు-శ్చిత్తప్రశమ-రస-విద్రావణ ఫలే |
ఇమే నేత్రే గోత్రాధరపతి-కులోత్తంస-కలికే
తవాకర్ణాకృష్ట స్మరశర-విలాసం కలయతః‖ 52 ‖

విభక్త-త్రైవర్ణ్యం వ్యతికరిత-లీలాఞ్జనతయా
విభాతి త్వన్నేత్ర త్రితయ మిద-మీశానదయితే |
పునః స్రష్టుం దేవాన్ ద్రుహిణ హరి-రుద్రానుపరతాన్
రజః సత్వం వేభ్రత్ తమ ఇతి గుణానాం త్రయమివ ‖ 53 ‖

పవిత్రీకర్తుం నః పశుపతి-పరాధీన-హృదయే
దయామిత్రై ర్నేత్రై-రరుణ-ధవల-శ్యామ రుచిభిః |
నదః శోణో గఙ్గా తపనతనయేతి ధ్రువముమ్
త్రయాణాం తీర్థానా-ముపనయసి సమ్భేద-మనఘమ్ ‖ 54 ‖

నిమేషోన్మేషాభ్యాం ప్రలయముదయం యాతి జగతి
తవేత్యాహుః సన్తో ధరణిధర-రాజన్యతనయే |
త్వదున్మేషాజ్జాతం జగదిద-మశేషం ప్రలయతః
పరేత్రాతుం శంఙ్కే పరిహృత-నిమేషా-స్తవ దృశః ‖ 55 ‖

తవాపర్ణే కర్ణే జపనయన పైశున్య చకితా
నిలీయన్తే తోయే నియత మనిమేషాః శఫరికాః |
ఇయం చ శ్రీ-ర్బద్ధచ్ఛద\ఎమ్దశ్ పుటకవాటం కువలయం
జహాతి ప్రత్యూషే నిశి చ విఘతయ్య ప్రవిశతి‖ 56 ‖

దృశా ద్రాఘీయస్యా దరదలిత నీలోత్పల రుచా
దవీయాంసం దీనం స్నపా కృపయా మామపి శివే |
అనేనాయం ధన్యో భవతి న చ తే హానిరియతా
వనే వా హర్మ్యే వా సమకర నిపాతో హిమకరః ‖ 57 ‖

అరాలం తే పాలీయుగల-మగరాజన్యతనయే
న కేషా-మాధత్తే కుసుమశర కోదణ్డ-కుతుకమ్ |
తిరశ్చీనో యత్ర శ్రవణపథ-ముల్ల్ఙ్య్య విలసన్
అపాఙ్గ వ్యాసఙ్గో దిశతి శరసన్ధాన ధిషణామ్ ‖ 58 ‖

స్ఫురద్గణ్డాభోగ-ప్రతిఫలిత తాట్ఙ్క యుగలం
చతుశ్చక్రం మన్యే తవ ముఖమిదం మన్మథరథమ్ |
యమారుహ్య ద్రుహ్య త్యవనిరథ మర్కేన్దుచరణం
మహావీరో మారః ప్రమథపతయే సజ్జితవతే ‖ 59 ‖

సరస్వత్యాః సూక్తీ-రమృతలహరీ కౌశలహరీః
పిబ్నత్యాః శర్వాణి శ్రవణ-చులుకాభ్యా-మవిరలమ్ |
చమత్కారః-శ్లాఘాచలిత-శిరసః కుణ్డలగణో
ఝణత్కరైస్తారైః ప్రతివచన-మాచష్ట ఇవ తే ‖ 60 ‖

అసౌ నాసావంశ-స్తుహినగిరివణ్శ-ధ్వజపటి
త్వదీయో నేదీయః ఫలతు ఫల-మస్మాకముచితమ్ |
వహత్యన్తర్ముక్తాః శిశిరకర-నిశ్వాస-గలితం
సమృద్ధ్యా యత్తాసాం బహిరపి చ ముక్తామణిధరః ‖ 61 ‖

ప్రకృత్యాఽఽరక్తాయా-స్తవ సుదతి దన్దచ్ఛదరుచేః
ప్రవక్ష్యే సదృశ్యం జనయతు ఫలం విద్రుమలతా |
న బిమ్బం తద్బిమ్బ-ప్రతిఫలన-రాగా-దరుణితం
తులామధ్రారోఢుం కథమివ విలజ్జేత కలయా ‖ 62 ‖

స్మితజ్యోత్స్నాజాలం తవ వదనచన్ద్రస్య పిబతాం
చకోరాణా-మాసీ-దతిరసతయా చఞ్చు-జడిమా |
అతస్తే శీతాంశో-రమృతలహరీ మామ్లరుచయః
పిబన్తీ స్వచ్ఛన్దం నిశి నిశి భృశం కాఞ్జి కధియా ‖ 63 ‖

అవిశ్రాన్తం పత్యుర్గుణగణ కథామ్రేడనజపా
జపాపుష్పచ్ఛాయా తవ జనని జిహ్వా జయతి సా |
యదగ్రాసీనాయాః స్ఫటికదృష-దచ్ఛచ్ఛవిమయి
సరస్వత్యా మూర్తిః పరిణమతి మాణిక్యవపుషా ‖ 64 ‖

రణే జిత్వా దైత్యా నపహృత-శిరస్త్రైః కవచిభిః
నివృత్తై-శ్చణ్డాంశ-త్రిపురహర-నిర్మాల్య-విముఖైః |
విశాఖేన్ద్రోపేన్ద్రైః శశివిశద-కర్పూరశకలా
విలీయన్తే మాతస్తవ వదనతామ్బూల-కబలాః ‖ 65 ‖

విపఞ్చ్యా గాయన్తీ వివిధ-మపదానం పశుపతే-
స్త్వయారబ్ధే వక్తుం చలితశిరసా సాధువచనే |
తదీయై-ర్మాధుర్యై-రపలపిత-తన్త్రీకలరవాం
నిజాం వీణాం వాణీం నిచులయతి చోలేన నిభృతమ్ ‖ 66 ‖

కరగ్రేణ స్పృష్టం తుహినగిరిణా వత్సలతయా
గిరిశేనో-దస్తం ముహురధరపానాకులతయా |
కరగ్రాహ్యం శమ్భోర్ముఖముకురవృన్తం గిరిసుతే
కథఙ్కరం బ్రూమ-స్తవ చుబుకమోపమ్యరహితమ్ ‖ 67 ‖

భుజాశ్లేషాన్నిత్యం పురదమయితుః కన్టకవతీ
తవ గ్రీవా ధత్తే ముఖకమలనాల-శ్రియమియమ్ |
స్వతః శ్వేతా కాలా గరు బహుల-జమ్బాలమలినా
మృణాలీలాలిత్యం వహతి యదధో హారలతికా ‖ 68 ‖

గలే రేఖాస్తిస్రో గతి గమక గీతైక నిపుణే
వివాహ-వ్యానద్ధ-ప్రగుణగుణ-సఙ్ఖ్యా ప్రతిభువః |
విరాజన్తే నానావిధ-మధుర-రాగాకర-భువాం
త్రయాణాం గ్రామాణాం స్థితి-నియమ-సీమాన ఇవ తే ‖ 69 ‖

మృణాలీ-మృద్వీనాం తవ భుజలతానాం చతసృణాం
చతుర్భిః సౌన్ద్రయం సరసిజభవః స్తౌతి వదనైః |
నఖేభ్యః సన్త్రస్యన్ ప్రథమ-మథనా దన్తకరిపోః
చతుర్ణాం శీర్షాణాం సమ-మభయహస్తార్పణ-ధియా ‖ 70 ‖

నఖానా-ముద్యోతై-ర్నవనలినరాగం విహసతాం
కరాణాం తే కాన్తిం కథయ కథయామః కథముమే |
కయాచిద్వా సామ్యం భజతు కలయా హన్త కమలం
యది క్రీడల్లక్ష్మీ-చరణతల-లాక్షారస-చణమ్ ‖ 71 ‖

సమం దేవి స్కన్ద ద్విపివదన పీతం స్తనయుగం
తవేదం నః ఖేదం హరతు సతతం ప్రస్నుత-ముఖమ్ |
యదాలోక్యాశఙ్కాకులిత హృదయో హాసజనకః
స్వకుమ్భౌ హేరమ్బః పరిమృశతి హస్తేన ఝడితి ‖ 72 ‖

అమూ తే వక్షోజా-వమృతరస-మాణిక్య కుతుపౌ
న సన్దేహస్పన్దో నగపతి పతాకే మనసి నః |
పిబన్తౌ తౌ యస్మా దవిదిత వధూసఙ్గ రసికౌ
కుమారావద్యాపి ద్విరదవదన-క్రౌఞ్చ్దలనౌ ‖ 73 ‖

వహత్యమ్బ స్త్మ్బేరమ-దనుజ-కుమ్భప్రకృతిభిః
సమారబ్ధాం ముక్తామణిభిరమలాం హారలతికామ్ |
కుచాభోగో బిమ్బాధర-రుచిభి-రన్తః శబలితాం
ప్రతాప-వ్యామిశ్రాం పురదమయితుః కీర్తిమివ తే ‖ 74 ‖

తవ స్తన్యం మన్యే ధరణిధరకన్యే హృదయతః
పయః పారావారః పరివహతి సారస్వతమివ |
దయావత్యా దత్తం ద్రవిడశిశు-రాస్వాద్య తవ యత్
కవీనాం ప్రౌఢానా మజని కమనీయః కవయితా ‖ 75 ‖

హరక్రోధ-జ్వాలావలిభి-రవలీఢేన వపుషా
గభీరే తే నాభీసరసి కృతసఙో మనసిజః |
సముత్తస్థౌ తస్మా-దచలతనయే ధూమలతికా
జనస్తాం జానీతే తవ జనని రోమావలిరితి ‖ 76 ‖

యదేతత్కాలిన్దీ-తనుతర-తరఙ్గాకృతి శివే
కృశే మధ్యే కిఞ్చిజ్జనని తవ యద్భాతి సుధియామ్ |
విమర్దా-దన్యోన్యం కుచకలశయో-రన్తరగతం
తనూభూతం వ్యోమ ప్రవిశదివ నాభిం కుహరిణీమ్ ‖ 77 ‖

స్థిరో గఙ్గా వర్తః స్తనముకుల-రోమావలి-లతా
కలావాలం కుణ్డం కుసుమశర తేజో-హుతభుజః |
రతే-ర్లీలాగారం కిమపి తవ నాభిర్గిరిసుతే
బేలద్వారం సిద్ధే-ర్గిరిశనయనానాం విజయతే ‖ 78 ‖

నిసర్గ-క్షీణస్య స్తనతట-భరేణ క్లమజుషో
నమన్మూర్తే ర్నారీతిలక శనకై-స్త్రుట్యత ఇవ |
చిరం తే మధ్యస్య త్రుటిత తటినీ-తీర-తరుణా
సమావస్థా-స్థేమ్నో భవతు కుశలం శైలతనయే ‖ 79 ‖

కుచౌ సద్యః స్విద్య-త్తటఘటిత-కూర్పాసభిదురౌ
కషన్తౌ-దౌర్మూలే కనకకలశాభౌ కలయతా |
తవ త్రాతుం భఙ్గాదలమితి వలగ్నం తనుభువా
త్రిధా నద్ధ్మ్ దేవీ త్రివలి లవలీవల్లిభిరివ ‖ 80 ‖

గురుత్వం విస్తారం క్షితిధరపతిః పార్వతి నిజాత్
నితమ్బా-దాచ్ఛిద్య త్వయి హరణ రూపేణ నిదధే |
అతస్తే విస్తీర్ణో గురురయమశేషాం వసుమతీం
నితమ్బ-ప్రాగ్భారః స్థగయతి సఘుత్వం నయతి చ ‖ 81 ‖

కరీన్ద్రాణాం శుణ్డాన్-కనకకదలీ-కాణ్డపటలీం
ఉభాభ్యామూరుభ్యా-ముభయమపి నిర్జిత్య భవతి |
సువృత్తాభ్యాం పత్యుః ప్రణతికఠినాభ్యాం గిరిసుతే
విధిజ్ఞే జానుభ్యాం విబుధ కరికుమ్భ ద్వయమసి ‖ 82 ‖

పరాజేతుం రుద్రం ద్విగుణశరగర్భౌ గిరిసుతే
నిషఙ్గౌ జఙ్ఘే తే విషమవిశిఖో బాఢ-మకృత |
యదగ్రే దృస్యన్తే దశశరఫలాః పాదయుగలీ
నఖాగ్రచ్ఛన్మానః సుర ముకుట-శాణైక-నిశితాః ‖ 83 ‖

శ్రుతీనాం మూర్ధానో దధతి తవ యౌ శేఖరతయా
మమాప్యేతౌ మాతః శేరసి దయయా దేహి చరణౌ |
యయ^^ఓః పాద్యం పాథః పశుపతి జటాజూట తటినీ
యయో-ర్లాక్షా-లక్ష్మీ-రరుణ హరిచూడామణి రుచిః ‖ 84 ‖

నమో వాకం బ్రూమో నయన-రమణీయాయ పదయోః
తవాస్మై ద్వన్ద్వాయ స్ఫుట-రుచి రసాలక్తకవతే |
అసూయత్యత్యన్తం యదభిహననాయ స్పృహయతే
పశూనా-మీశానః ప్రమదవన-కఙ్కేలితరవే ‖ 85 ‖

మృషా కృత్వా గోత్రస్ఖలన-మథ వైలక్ష్యనమితం
లలాటే భర్తారం చరణకమలే తాడయతి తే |
చిరాదన్తః శల్యం దహనకృత మున్మూలితవతా
తులాకోటిక్వాణైః కిలికిలిత మీశాన రిపుణా ‖ 86 ‖

హిమానీ హన్తవ్యం హిమగిరినివాసైక-చతురౌ
నిశాయాం నిద్రాణం నిశి-చరమభాగే చ విశదౌ |
వరం లక్ష్మీపాత్రం శ్రియ-మతిసృహన్తో సమయినాం
సరోజం త్వత్పాదౌ జనని జయత-శ్చిత్రమిహ కిమ్ ‖ 87 ‖

పదం తే కీర్తీనాం ప్రపదమపదం దేవి విపదాం
కథం నీతం సద్భిః కఠిన-కమఠీ-కర్పర-తులామ్ |
కథం వా బాహుభ్యా-ముపయమనకాలే పురభిదా
యదాదాయ న్యస్తం దృషది దయమానేన మనసా ‖ 88 ‖

నఖై-ర్నాకస్త్రీణాం కరకమల-సఙ్కోచ-శశిభిః
తరూణాం దివ్యానాం హసత ఇవ తే చణ్డి చరణౌ |
ఫలాని స్వఃస్థేభ్యః కిసలయ-కరాగ్రేణ దదతాం
దరిద్రేభ్యో భద్రాం శ్రియమనిశ-మహ్నాయ దదతౌ ‖ 89 ‖

దదానే దీనేభ్యః శ్రియమనిశ-మాశానుసదృశీం
అమన్దం సౌన్దర్యం ప్రకర-మకరన్దం వికిరతి |
తవాస్మిన్ మన్దార-స్తబక-సుభగే యాతు చరణే
నిమజ్జన్ మజ్జీవః కరణచరణః ష్ట్చరణతామ్ ‖ 90 ‖

పదన్యాస-క్రీడా పరిచయ-మివారబ్ధు-మనసః
స్ఖలన్తస్తే ఖేలం భవనకలహంసా న జహతి |
అతస్తేషాం శిక్షాం సుభగమణి-మఞ్జీర-రణిత-
చ్ఛలాదాచక్షాణం చరణకమలం చారుచరితే ‖ 91 ‖

గతాస్తే మఞ్చత్వం ద్రుహిణ హరి రుద్రేశ్వర భృతః
శివః స్వచ్ఛ-చ్ఛాయా-ఘటిత-కపట-ప్రచ్ఛదపటః |
త్వదీయానాం భాసాం ప్రతిఫలన రాగారుణతయా
శరీరీ శృఙ్గారో రస ఇవ దృశాం దోగ్ధి కుతుకమ్ ‖ 92 ‖

అరాలా కేశేషు ప్రకృతి సరలా మన్దహసితే
శిరీషాభా చిత్తే దృషదుపలశోభా కుచతటే |
భృశం తన్వీ మధ్యే పృథు-రురసిజారోహ విషయే
జగత్త్రతుం శమ్భో-ర్జయతి కరుణా కాచిదరుణా ‖ 93 ‖

కలఙ్కః కస్తూరీ రజనికర బిమ్బం జలమయం
కలాభిః కర్పూరై-ర్మరకతకరణ్డం నిబిడితమ్ |
అతస్త్వద్భోగేన ప్రతిదినమిదం రిక్తకుహరం
విధి-ర్భూయో భూయో నిబిడయతి నూనం తవ కృతే ‖ 94 ‖

పురారన్తే-రన్తః పురమసి తత-స్త్వచరణయోః
సపర్యా-మర్యాదా తరలకరణానా-మసులభా |
తథా హ్యేతే నీతాః శతమఖముఖాః సిద్ధిమతులాం
తవ ద్వారోపాన్తః స్థితిభి-రణిమాద్యాభి-రమరాః ‖ 95 ‖

కలత్రం వైధాత్రం కతికతి భజన్తే న కవయః
శ్రియో దేవ్యాః కో వా న భవతి పతిః కైరపి ధనైః |
మహాదేవం హిత్వా తవ సతి సతీనా-మచరమే
కుచభ్యా-మాసఙ్గః కురవక-తరో-రప్యసులభః ‖ 96 ‖

గిరామాహు-ర్దేవీం ద్రుహిణగృహిణీ-మాగమవిదో
హరేః పత్నీం పద్మాం హరసహచరీ-మద్రితనయామ్ |
తురీయా కాపి త్వం దురధిగమ-నిస్సీమ-మహిమా
మహామాయా విశ్వం భ్రమయసి పరబ్రహ్మమహిషి ‖ 97 ‖

కదా కాలే మాతః కథయ కలితాలక్తకరసం
పిబేయం విద్యార్థీ తవ చరణ-నిర్ణేజనజలమ్ |
ప్రకృత్యా మూకానామపి చ కవితా0కారణతయా
కదా ధత్తే వాణీముఖకమల-తామ్బూల-రసతామ్ ‖ 98 ‖

సరస్వత్యా లక్ష్మ్యా విధి హరి సపత్నో విహరతే
రతేః పతివ్రత్యం శిథిలపతి రమ్యేణ వపుషా |
చిరం జీవన్నేవ క్షపిత-పశుపాశ-వ్యతికరః
పరానన్దాభిఖ్యం రసయతి రసం త్వద్భజనవాన్ ‖ 99 ‖

ప్రదీప జ్వాలాభి-ర్దివసకర-నీరాజనవిధిః
సుధాసూతే-శ్చన్ద్రోపల-జలలవై-రఘ్యరచనా |
స్వకీయైరమ్భోభిః సలిల-నిధి-సౌహిత్యకరణం
త్వదీయాభి-ర్వాగ్భి-స్తవ జనని వాచాం స్తుతిరియమ్ ‖ 100 ‖

సౌన్దయలహరి ముఖ్యస్తోత్రం సంవార్తదాయకమ్ |
భగవద్పాద సన్క్లుప్తం పఠేన్ ముక్తౌ భవేన్నరః ‖
సౌన్దర్యలహరి స్తోత్రం సమ్పూర్ణం