Collection of Spiritual and Devotional Literature in Various Indian Languages
View this in:
| | English | | Devanagari | | Telugu | | Tamil | | Kannada | | Malayalam | | Gujarati | | Oriya | | Bengali | |
શ્રીમદ્ ભગવદ્ ગીત અષ્ટમોઽધ્યાયઃ
અથ અષ્ટમોઽધ્યાયઃ |
અર્જુન ઉવાચ |
કિં તદ્બ્રહ્મ કિમધ્યાત્મં કિં કર્મ પુરુષોત્તમ |
અધિભૂતં ચ કિં પ્રોક્તમધિદૈવં કિમુચ્યતે ‖ 1 ‖
અધિયજ્ઞઃ કથં કોઽત્ર દેહેઽસ્મિન્મધુસૂદન |
પ્રયાણકાલે ચ કથં જ્ઞેયોઽસિ નિયતાત્મભિઃ ‖ 2 ‖
શ્રીભગવાનુવાચ |
અક્ષરં બ્રહ્મ પરમં સ્વભાવોઽધ્યાત્મમુચ્યતે |
ભૂતભાવોદ્ભવકરો વિસર્ગઃ કર્મસંજ્ઞિતઃ ‖ 3 ‖
અધિભૂતં ક્ષરો ભાવઃ પુરુષશ્ચાધિદૈવતમ્ |
અધિયજ્ઞોઽહમેવાત્ર દેહે દેહભૃતાં વર ‖ 4 ‖
અંતકાલે ચ મામેવ સ્મરન્મુક્ત્વા કલેવરમ્ |
યઃ પ્રયાતિ સ મદ્ભાવં યાતિ નાસ્ત્યત્ર સંશયઃ ‖ 5 ‖
યં યં વાપિ સ્મરન્ભાવં ત્યજત્યંતે કલેવરમ્ |
તં તમેવૈતિ કૌંતેય સદા તદ્ભાવભાવિતઃ ‖ 6 ‖
તસ્માત્સર્વેષુ કાલેષુ મામનુસ્મર યુધ્ય ચ |
મય્યર્પિતમનોબુદ્ધિર્મામેવૈષ્યસ્યસંશયમ્ ‖ 7 ‖
અભ્યાસયોગયુક્તેન ચેતસા નાન્યગામિના |
પરમં પુરુષં દિવ્યં યાતિ પાર્થાનુચિંતયન્ ‖ 8 ‖
કવિં પુરાણમનુશાસિતારમણોરણીયંસમનુસ્મરેદ્યઃ|
સર્વસ્ય ધાતારમચિંત્યરૂપમાદિત્યવર્ણં તમસઃ પરસ્તાત્ ‖ 9 ‖
પ્રયાણકાલે મનસાચલેન ભક્ત્યા યુક્તો યોગબલેન ચૈવ|
ભ્રુવોર્મધ્યે પ્રાણમાવેશ્ય સમ્યક્સ તં પરં પુરુષમુપૈતિ દિવ્યમ્ ‖ 10 ‖
યદક્ષરં વેદવિદો વદંતિ વિશંતિ યદ્યતયો વીતરાગાઃ|
યદિચ્છંતો બ્રહ્મચર્યં ચરંતિ તત્તે પદં સંગ્રહેણ પ્રવક્ષ્યે ‖ 11 ‖
સર્વદ્વારાણિ સંયમ્ય મનો હૃદિ નિરુધ્ય ચ |
મૂર્ધ્ન્યાધાયાત્મનઃ પ્રાણમાસ્થિતો યોગધારણામ્ ‖ 12 ‖
ઓમિત્યેકાક્ષરં બ્રહ્મ વ્યાહરન્મામનુસ્મરન્ |
યઃ પ્રયાતિ ત્યજંદેહં સ યાતિ પરમાં ગતિમ્ ‖ 13 ‖
અનન્યચેતાઃ સતતં યો માં સ્મરતિ નિત્યશઃ |
તસ્યાહં સુલભઃ પાર્થ નિત્યયુક્તસ્ય યોગિનઃ ‖ 14 ‖
મામુપેત્ય પુનર્જન્મ દુઃખાલયમશાશ્વતમ્ |
નાપ્નુવંતિ મહાત્માનઃ સંસિદ્ધિં પરમાં ગતાઃ ‖ 15 ‖
આબ્રહ્મભુવનાલ્લોકાઃ પુનરાવર્તિનોઽર્જુન |
મામુપેત્ય તુ કૌંતેય પુનર્જન્મ ન વિદ્યતે ‖ 16 ‖
સહસ્રયુગપર્યંતમહર્યદ્બ્રહ્મણો વિદુઃ |
રાત્રિં યુગસહસ્રાંતાં તેઽહોરાત્રવિદો જનાઃ ‖ 17 ‖
અવ્યક્તાદ્વ્યક્તયઃ સર્વાઃ પ્રભવંત્યહરાગમે |
રાત્ર્યાગમે પ્રલીયંતે તત્રૈવાવ્યક્તસંજ્ઞકે ‖ 18 ‖
ભૂતગ્રામઃ સ એવાયં ભૂત્વા ભૂત્વા પ્રલીયતે |
રાત્ર્યાગમેઽવશઃ પાર્થ પ્રભવત્યહરાગમે ‖ 19 ‖
પરસ્તસ્માત્તુ ભાવોઽન્યોઽવ્યક્તોઽવ્યક્તાત્સનાતનઃ |
યઃ સ સર્વેષુ ભૂતેષુ નશ્યત્સુ ન વિનશ્યતિ ‖ 20 ‖
અવ્યક્તોઽક્ષર ઇત્યુક્તસ્તમાહુઃ પરમાં ગતિમ્ |
યં પ્રાપ્ય ન નિવર્તંતે તદ્ધામ પરમં મમ ‖ 21 ‖
પુરુષઃ સ પરઃ પાર્થ ભક્ત્યા લભ્યસ્ત્વનન્યયા |
યસ્યાંતઃસ્થાનિ ભૂતાનિ યેન સર્વમિદં તતમ્ ‖ 22 ‖
યત્ર કાલે ત્વનાવૃત્તિમાવૃત્તિં ચૈવ યોગિનઃ |
પ્રયાતા યાંતિ તં કાલં વક્ષ્યામિ ભરતર્ષભ ‖ 23 ‖
અગ્નિર્જોતિરહઃ શુક્લઃ ષણ્માસા ઉત્તરાયણમ્ |
તત્ર પ્રયાતા ગચ્છંતિ બ્રહ્મ બ્રહ્મવિદો જનાઃ ‖ 24 ‖
ધૂમો રાત્રિસ્તથા કૃષ્ણઃ ષણ્માસા દક્ષિણાયનમ્ |
તત્ર ચાંદ્રમસં જ્યોતિર્યોગી પ્રાપ્ય નિવર્તતે ‖ 25 ‖
શુક્લકૃષ્ણે ગતી હ્યેતે જગતઃ શાશ્વતે મતે |
એકયા યાત્યનાવૃત્તિમન્યયાવર્તતે પુનઃ ‖ 26 ‖
નૈતે સૃતી પાર્થ જાનન્યોગી મુહ્યતિ કશ્ચન |
તસ્માત્સર્વેષુ કાલેષુ યોગયુક્તો ભવાર્જુન ‖ 27 ‖
વેદેષુ યજ્ઞેષુ તપઃસુ ચૈવ દાનેષુ યત્પુણ્યફલં પ્રદિષ્ટમ્|
અત્યેતિ તત્સર્વમિદં વિદિત્વાયોગી પરં સ્થાનમુપૈતિ ચાદ્યમ્ ‖ 28 ‖
ઓં તત્સદિતિ શ્રીમદ્ભગવદ્ગીતાસૂપનિષત્સુ બ્રહ્મવિદ્યાયાં યોગશાસ્ત્રે શ્રીકૃષ્ણાર્જુનસંવાદે
અક્ષરબ્રહ્મયોગો નામાષ્ટમોઽધ્યાયઃ ‖8 ‖
અર્જુન ઉવાચ |
કિં તદ્બ્રહ્મ કિમધ્યાત્મં કિં કર્મ પુરુષોત્તમ |
અધિભૂતં ચ કિં પ્રોક્તમધિદૈવં કિમુચ્યતે ‖ 1 ‖
અધિયજ્ઞઃ કથં કોઽત્ર દેહેઽસ્મિન્મધુસૂદન |
પ્રયાણકાલે ચ કથં જ્ઞેયોઽસિ નિયતાત્મભિઃ ‖ 2 ‖
શ્રીભગવાનુવાચ |
અક્ષરં બ્રહ્મ પરમં સ્વભાવોઽધ્યાત્મમુચ્યતે |
ભૂતભાવોદ્ભવકરો વિસર્ગઃ કર્મસંજ્ઞિતઃ ‖ 3 ‖
અધિભૂતં ક્ષરો ભાવઃ પુરુષશ્ચાધિદૈવતમ્ |
અધિયજ્ઞોઽહમેવાત્ર દેહે દેહભૃતાં વર ‖ 4 ‖
અંતકાલે ચ મામેવ સ્મરન્મુક્ત્વા કલેવરમ્ |
યઃ પ્રયાતિ સ મદ્ભાવં યાતિ નાસ્ત્યત્ર સંશયઃ ‖ 5 ‖
યં યં વાપિ સ્મરન્ભાવં ત્યજત્યંતે કલેવરમ્ |
તં તમેવૈતિ કૌંતેય સદા તદ્ભાવભાવિતઃ ‖ 6 ‖
તસ્માત્સર્વેષુ કાલેષુ મામનુસ્મર યુધ્ય ચ |
મય્યર્પિતમનોબુદ્ધિર્મામેવૈષ્યસ્યસંશયમ્ ‖ 7 ‖
અભ્યાસયોગયુક્તેન ચેતસા નાન્યગામિના |
પરમં પુરુષં દિવ્યં યાતિ પાર્થાનુચિંતયન્ ‖ 8 ‖
કવિં પુરાણમનુશાસિતારમણોરણીયંસમનુસ્મરેદ્યઃ|
સર્વસ્ય ધાતારમચિંત્યરૂપમાદિત્યવર્ણં તમસઃ પરસ્તાત્ ‖ 9 ‖
પ્રયાણકાલે મનસાચલેન ભક્ત્યા યુક્તો યોગબલેન ચૈવ|
ભ્રુવોર્મધ્યે પ્રાણમાવેશ્ય સમ્યક્સ તં પરં પુરુષમુપૈતિ દિવ્યમ્ ‖ 10 ‖
યદક્ષરં વેદવિદો વદંતિ વિશંતિ યદ્યતયો વીતરાગાઃ|
યદિચ્છંતો બ્રહ્મચર્યં ચરંતિ તત્તે પદં સંગ્રહેણ પ્રવક્ષ્યે ‖ 11 ‖
સર્વદ્વારાણિ સંયમ્ય મનો હૃદિ નિરુધ્ય ચ |
મૂર્ધ્ન્યાધાયાત્મનઃ પ્રાણમાસ્થિતો યોગધારણામ્ ‖ 12 ‖
ઓમિત્યેકાક્ષરં બ્રહ્મ વ્યાહરન્મામનુસ્મરન્ |
યઃ પ્રયાતિ ત્યજંદેહં સ યાતિ પરમાં ગતિમ્ ‖ 13 ‖
અનન્યચેતાઃ સતતં યો માં સ્મરતિ નિત્યશઃ |
તસ્યાહં સુલભઃ પાર્થ નિત્યયુક્તસ્ય યોગિનઃ ‖ 14 ‖
મામુપેત્ય પુનર્જન્મ દુઃખાલયમશાશ્વતમ્ |
નાપ્નુવંતિ મહાત્માનઃ સંસિદ્ધિં પરમાં ગતાઃ ‖ 15 ‖
આબ્રહ્મભુવનાલ્લોકાઃ પુનરાવર્તિનોઽર્જુન |
મામુપેત્ય તુ કૌંતેય પુનર્જન્મ ન વિદ્યતે ‖ 16 ‖
સહસ્રયુગપર્યંતમહર્યદ્બ્રહ્મણો વિદુઃ |
રાત્રિં યુગસહસ્રાંતાં તેઽહોરાત્રવિદો જનાઃ ‖ 17 ‖
અવ્યક્તાદ્વ્યક્તયઃ સર્વાઃ પ્રભવંત્યહરાગમે |
રાત્ર્યાગમે પ્રલીયંતે તત્રૈવાવ્યક્તસંજ્ઞકે ‖ 18 ‖
ભૂતગ્રામઃ સ એવાયં ભૂત્વા ભૂત્વા પ્રલીયતે |
રાત્ર્યાગમેઽવશઃ પાર્થ પ્રભવત્યહરાગમે ‖ 19 ‖
પરસ્તસ્માત્તુ ભાવોઽન્યોઽવ્યક્તોઽવ્યક્તાત્સનાતનઃ |
યઃ સ સર્વેષુ ભૂતેષુ નશ્યત્સુ ન વિનશ્યતિ ‖ 20 ‖
અવ્યક્તોઽક્ષર ઇત્યુક્તસ્તમાહુઃ પરમાં ગતિમ્ |
યં પ્રાપ્ય ન નિવર્તંતે તદ્ધામ પરમં મમ ‖ 21 ‖
પુરુષઃ સ પરઃ પાર્થ ભક્ત્યા લભ્યસ્ત્વનન્યયા |
યસ્યાંતઃસ્થાનિ ભૂતાનિ યેન સર્વમિદં તતમ્ ‖ 22 ‖
યત્ર કાલે ત્વનાવૃત્તિમાવૃત્તિં ચૈવ યોગિનઃ |
પ્રયાતા યાંતિ તં કાલં વક્ષ્યામિ ભરતર્ષભ ‖ 23 ‖
અગ્નિર્જોતિરહઃ શુક્લઃ ષણ્માસા ઉત્તરાયણમ્ |
તત્ર પ્રયાતા ગચ્છંતિ બ્રહ્મ બ્રહ્મવિદો જનાઃ ‖ 24 ‖
ધૂમો રાત્રિસ્તથા કૃષ્ણઃ ષણ્માસા દક્ષિણાયનમ્ |
તત્ર ચાંદ્રમસં જ્યોતિર્યોગી પ્રાપ્ય નિવર્તતે ‖ 25 ‖
શુક્લકૃષ્ણે ગતી હ્યેતે જગતઃ શાશ્વતે મતે |
એકયા યાત્યનાવૃત્તિમન્યયાવર્તતે પુનઃ ‖ 26 ‖
નૈતે સૃતી પાર્થ જાનન્યોગી મુહ્યતિ કશ્ચન |
તસ્માત્સર્વેષુ કાલેષુ યોગયુક્તો ભવાર્જુન ‖ 27 ‖
વેદેષુ યજ્ઞેષુ તપઃસુ ચૈવ દાનેષુ યત્પુણ્યફલં પ્રદિષ્ટમ્|
અત્યેતિ તત્સર્વમિદં વિદિત્વાયોગી પરં સ્થાનમુપૈતિ ચાદ્યમ્ ‖ 28 ‖
ઓં તત્સદિતિ શ્રીમદ્ભગવદ્ગીતાસૂપનિષત્સુ બ્રહ્મવિદ્યાયાં યોગશાસ્ત્રે શ્રીકૃષ્ણાર્જુનસંવાદે
અક્ષરબ્રહ્મયોગો નામાષ્ટમોઽધ્યાયઃ ‖8 ‖