View this in:
shreemad bhagavad geeta shhashhTho.adhyaayaH
atha shhashhTho.adhyaayaH |
shreebhagavaanuvaacha |
anaashritaH karmaphalaM kaaryaM karma karoti yaH |
sa saMnyaasee cha yogee cha na niragnirna chaakriyaH ‖ 1 ‖
yaM saMnyaasamiti praahuryogaM taM viddhi paaMDava |
na hyasaMnyastasaMkalpo yogee bhavati kashchana ‖ 2 ‖
aarurukshhormuneryogaM karma kaaraNamuchyate |
yogaarooDhasya tasyaiva shamaH kaaraNamuchyate ‖ 3 ‖
yadaa hi nendriyaartheshhu na karmasvanushhajjate |
sarvasaMkalpasaMnyaasee yogaarooDhastadochyate ‖ 4 ‖
uddharedaatmanaatmaanaM naatmaanamavasaadayet |
aatmaiva hyaatmano bandhuraatmaiva ripuraatmanaH ‖ 5 ‖
bandhuraatmaatmanastasya yenaatmaivaatmanaa jitaH |
anaatmanastu shatrutve vartetaatmaiva shatruvat ‖ 6 ‖
jitaatmanaH prashaantasya paramaatmaa samaahitaH |
sheetoshhNasukhaduHkheshhu tathaa maanaapamaanayoH ‖ 7 ‖
gnyaanavignyaanatRRiptaatmaa kooTastho vijitendriyaH |
yukta ityuchyate yogee samaloshhTaashmakaanchanaH ‖ 8 ‖
suhRRinmitraaryudaaseenamadhyasthadveshhyabandhushhu |
saadhushhvapi cha paapeshhu samabuddhirvishishhyate ‖ 9 ‖
yogee yunjeeta satatamaatmaanaM rahasi sthitaH |
ekaakee yatachittaatmaa niraasheeraparigrahaH ‖ 10 ‖
shuchau deshe pratishhThaapya sthiramaasanamaatmanaH |
naatyuchChritaM naatineechaM chailaajinakushottaram ‖ 11 ‖
tatraikaagraM manaH kRRitvaa yatachittendriyakriyaaH |
upavishyaasane yunjyaadyogamaatmavishuddhaye ‖ 12 ‖
samaM kaayashirogreevaM dhaarayannachalaM sthiraH |
saMprekshhya naasikaagraM svaM dishashchaanavalokayan ‖ 13 ‖
prashaantaatmaa vigatabheerbrahmachaarivrate sthitaH |
manaH saMyamya machchitto yukta aaseeta matparaH ‖ 14 ‖
yunjannevaM sadaatmaanaM yogee niyatamaanasaH |
shaantiM nirvaaNaparamaaM matsaMsthaamadhigachChati ‖ 15 ‖
naatyashnatastu yogo.asti na chaikaantamanashnataH |
na chaatisvapnasheelasya jaagrato naiva chaarjuna ‖ 16 ‖
yuktaahaaravihaarasya yuktacheshhTasya karmasu |
yuktasvapnaavabodhasya yogo bhavati duHkhahaa ‖ 17 ‖
yadaa viniyataM chittamaatmanyevaavatishhThate |
niHspRRihaH sarvakaamebhyo yukta ityuchyate tadaa ‖ 18 ‖
yathaa deepo nivaatastho nengate sopamaa smRRitaa |
yogino yatachittasya yunjato yogamaatmanaH ‖ 19 ‖
yatroparamate chittaM niruddhaM yogasevayaa |
yatra chaivaatmanaatmaanaM pashyannaatmani tushhyati ‖ 20 ‖
sukhamaatyantikaM yattadbuddhigraahyamateendriyam |
vetti yatra na chaivaayaM sthitashchalati tattvataH ‖ 21 ‖
yaM labdhvaa chaaparaM laabhaM manyate naadhikaM tataH |
yasminsthito na duHkhena guruNaapi vichaalyate ‖ 22 ‖
taM vidyaadduHkhasaMyogaviyogaM yogasaMgnyitam |
sa nishchayena yoktavyo yogo.anirviNNachetasaa ‖ 23 ‖
saMkalpaprabhavaankaamaaMstyaktvaa sarvaanasheshhataH |
manasaivendriyagraamaM viniyamya samantataH ‖ 24 ‖
shanaiH shanairuparamedbuddhyaa dhRRitigRRiheetayaa |
aatmasaMsthaM manaH kRRitvaa na kiMchidapi chintayet ‖ 25 ‖
yato yato nishcharati manashchanchalamasthiram |
tatastato niyamyaitadaatmanyeva vashaM nayet ‖ 26 ‖
prashaantamanasaM hyenaM yoginaM sukhamuttamam |
upaiti shaantarajasaM brahmabhootamakalmashham ‖ 27 ‖
yunjannevaM sadaatmaanaM yogee vigatakalmashhaH |
sukhena brahmasaMsparshamatyantaM sukhamashnute ‖ 28 ‖
sarvabhootasthamaatmaanaM sarvabhootaani chaatmani |
eekshhate yogayuktaatmaa sarvatra samadarshanaH ‖ 29 ‖
yo maaM pashyati sarvatra sarvaM cha mayi pashyati |
tasyaahaM na praNashyaami sa cha me na praNashyati ‖ 30 ‖
sarvabhootasthitaM yo maaM bhajatyekatvamaasthitaH |
sarvathaa vartamaano.api sa yogee mayi vartate ‖ 31 ‖
aatmaupamyena sarvatra samaM pashyati yo.arjuna |
sukhaM vaa yadi vaa duHkhaM sa yogee paramo mataH ‖ 32 ‖
arjuna uvaacha |
yo.ayaM yogastvayaa proktaH saamyena madhusoodana |
etasyaahaM na pashyaami chanchalatvaatsthitiM sthiraam ‖ 33 ‖
chanchalaM hi manaH kRRishhNa pramaathi balavaddRRiDham |
tasyaahaM nigrahaM manye vaayoriva sudushhkaram ‖ 34 ‖
shreebhagavaanuvaacha |
asaMshayaM mahaabaaho mano durnigrahaM chalam |
abhyaasena tu kaunteya vairaagyeNa cha gRRihyate ‖ 35 ‖
asaMyataatmanaa yogo dushhpraapa iti me matiH |
vashyaatmanaa tu yatataa shakyo.avaaptumupaayataH ‖ 36 ‖
arjuna uvaacha |
ayatiH shraddhayopeto yogaachchalitamaanasaH |
apraapya yogasaMsiddhiM kaaM gatiM kRRishhNa gachChati ‖ 37 ‖
kachchinnobhayavibhrashhTashChinnaabhramiva nashyati |
apratishhTho mahaabaaho vimooDho brahmaNaH pathi ‖ 38 ‖
etanme saMshayaM kRRishhNa ChettumarhasyasheshhataH |
tvadanyaH saMshayasyaasya Chettaa na hyupapadyate ‖ 39 ‖
shreebhagavaanuvaacha |
paartha naiveha naamutra vinaashastasya vidyate |
na hi kalyaaNakRRitkashchiddurgatiM taata gachChati ‖ 40 ‖
praapya puNyakRRitaaM lokaanushhitvaa shaashvateeH samaaH |
shucheenaaM shreemataaM gehe yogabhrashhTo.abhijaayate ‖ 41 ‖
athavaa yoginaameva kule bhavati dheemataam |
etaddhi durlabhataraM loke janma yadeedRRisham ‖ 42 ‖
tatra taM buddhisaMyogaM labhate paurvadehikam |
yatate cha tato bhooyaH saMsiddhau kurunandana ‖ 43 ‖
poorvaabhyaasena tenaiva hriyate hyavasho.api saH |
jignyaasurapi yogasya shabdabrahmaativartate ‖ 44 ‖
prayatnaadyatamaanastu yogee saMshuddhakilbishhaH |
anekajanmasaMsiddhastato yaati paraaM gatim ‖ 45 ‖
tapasvibhyo.adhiko yogee gnyaanibhyo.api mato.adhikaH |
karmibhyashchaadhiko yogee tasmaadyogee bhavaarjuna ‖ 46 ‖
yoginaamapi sarveshhaaM madgatenaantaraatmanaa |
shraddhaavaanbhajate yo maaM sa me yuktatamo mataH ‖ 47 ‖
oM tatsaditi shreemadbhagavadgeetaasoopanishhatsu brahmavidyaayaaM yogashaastre shreekRRishhNaarjunasaMvaade
aatmasaMyamayogo naama shhashhTho.adhyaayaH ‖6 ‖