PDF, Large PDF, Multimedia, Meaning
View this in:
| English | Devanagari | Telugu | Tamil | Kannada | Malayalam | Gujarati | Oriya | Bengali |

ଶ୍ରୀମଦ୍ ଭଗଵଦ୍ ଗୀତ ତୃତୀଯୋଽଧ୍ଯାଯଃ

ଅଥ ତୃତୀଯୋଽଧ୍ଯାଯଃ |


ଅର୍ଜୁନ ଉଵାଚ |
ଜ୍ଯାଯସୀ ଚେତ୍କର୍ମଣସ୍ତେ ମତା ବୁଦ୍ଧିର୍ଜନାର୍ଦନ |
ତତ୍କିଂ କର୍ମଣି ଘୋରେ ମାଂ ନିଯୋଜଯସି କେଶଵ ‖ 1 ‖

ଵ୍ଯାମିଶ୍ରେଣେଵ ଵାକ୍ଯେନ ବୁଦ୍ଧିଂ ମୋହଯସୀଵ ମେ |
ତଦେକଂ ଵଦ ନିଶ୍ଚିତ୍ଯ ଯେନ ଶ୍ରେଯୋଽହମାପ୍ନୁଯାମ୍ ‖ 2 ‖


ଶ୍ରୀଭଗଵାନୁଵାଚ |
ଲୋକେଽସ୍ମିଂଦ୍ଵିଵିଧା ନିଷ୍ଠା ପୁରା ପ୍ରୋକ୍ତା ମଯାନଘ |
ଜ୍ଞାନଯୋଗେନ ସାଂଖ୍ଯାନାଂ କର୍ମଯୋଗେନ ଯୋଗିନାମ୍ ‖ 3 ‖

ନ କର୍ମଣାମନାରଂଭାନ୍ନୈଷ୍କର୍ମ୍ଯଂ ପୁରୁଷୋଽଶ୍ନୁତେ |
ନ ଚ ସଂନ୍ଯସନାଦେଵ ସିଦ୍ଧିଂ ସମଧିଗଚ୍ଛତି ‖ 4 ‖

ନ ହି କଶ୍ଚିତ୍କ୍ଷଣମପି ଜାତୁ ତିଷ୍ଠତ୍ଯକର୍ମକୃତ୍ |
କାର୍ଯତେ ହ୍ଯଵଶଃ କର୍ମ ସର୍ଵଃ ପ୍ରକୃତିଜୈର୍ଗୁଣୈଃ ‖ 5 ‖

କର୍ମେଂଦ୍ରିଯାଣି ସଂଯମ୍ଯ ଯ ଆସ୍ତେ ମନସା ସ୍ମରନ୍ |
ଇଂଦ୍ରିଯାର୍ଥାନ୍ଵିମୂଢାତ୍ମା ମିଥ୍ଯାଚାରଃ ସ ଉଚ୍ଯତେ ‖ 6 ‖

ଯସ୍ତ୍ଵିଂଦ୍ରିଯାଣି ମନସା ନିଯମ୍ଯାରଭତେଽର୍ଜୁନ |
କର୍ମେଂଦ୍ରିଯୈଃ କର୍ମଯୋଗମସକ୍ତଃ ସ ଵିଶିଷ୍ଯତେ ‖ 7 ‖

ନିଯତଂ କୁରୁ କର୍ମ ତ୍ଵଂ କର୍ମ ଜ୍ଯାଯୋ ହ୍ଯକର୍ମଣଃ |
ଶରୀରଯାତ୍ରାପି ଚ ତେ ନ ପ୍ରସିଦ୍ଧ୍ଯେଦକର୍ମଣଃ ‖ 8 ‖

ଯଜ୍ଞାର୍ଥାତ୍କର୍ମଣୋଽନ୍ଯତ୍ର ଲୋକୋଽଯଂ କର୍ମବଂଧନଃ |
ତଦର୍ଥଂ କର୍ମ କୌଂତେଯ ମୁକ୍ତସଂଗଃ ସମାଚର ‖ 9 ‖

ସହଯଜ୍ଞାଃ ପ୍ରଜାଃ ସୃଷ୍ଟ୍ଵା ପୁରୋଵାଚ ପ୍ରଜାପତିଃ |
ଅନେନ ପ୍ରସଵିଷ୍ଯଧ୍ଵମେଷ ଵୋଽସ୍ତ୍ଵିଷ୍ଟକାମଧୁକ୍ ‖ 10 ‖

ଦେଵାନ୍ଭାଵଯତାନେନ ତେ ଦେଵା ଭାଵଯଂତୁ ଵଃ |
ପରସ୍ପରଂ ଭାଵଯଂତଃ ଶ୍ରେଯଃ ପରମଵାପ୍ସ୍ଯଥ ‖ 11 ‖

ଇଷ୍ଟାନ୍ଭୋଗାନ୍ହି ଵୋ ଦେଵା ଦାସ୍ଯଂତେ ଯଜ୍ଞଭାଵିତାଃ |
ତୈର୍ଦତ୍ତାନପ୍ରଦାଯୈଭ୍ଯୋ ଯୋ ଭୁଂକ୍ତେ ସ୍ତେନ ଏଵ ସଃ ‖ 12 ‖

ଯଜ୍ଞଶିଷ୍ଟାଶିନଃ ସଂତୋ ମୁଚ୍ଯଂତେ ସର୍ଵକିଲ୍ବିଷୈଃ |
ଭୁଂଜତେ ତେ ତ୍ଵଘଂ ପାପା ଯେ ପଚଂତ୍ଯାତ୍ମକାରଣାତ୍ ‖ 13 ‖

ଅନ୍ନାଦ୍ଭଵଂତି ଭୂତାନି ପର୍ଜନ୍ଯାଦନ୍ନସଂଭଵଃ |
ଯଜ୍ଞାଦ୍ଭଵତି ପର୍ଜନ୍ଯୋ ଯଜ୍ଞଃ କର୍ମସମୁଦ୍ଭଵଃ ‖ 14 ‖

କର୍ମ ବ୍ରହ୍ମୋଦ୍ଭଵଂ ଵିଦ୍ଧି ବ୍ରହ୍ମାକ୍ଷରସମୁଦ୍ଭଵମ୍ |
ତସ୍ମାତ୍ସର୍ଵଗତଂ ବ୍ରହ୍ମ ନିତ୍ଯଂ ଯଜ୍ଞେ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତମ୍ ‖ 15 ‖

ଏଵଂ ପ୍ରଵର୍ତିତଂ ଚକ୍ରଂ ନାନୁଵର୍ତଯତୀହ ଯଃ |
ଅଘାଯୁରିଂଦ୍ରିଯାରାମୋ ମୋଘଂ ପାର୍ଥ ସ ଜୀଵତି ‖ 16 ‖

ଯସ୍ତ୍ଵାତ୍ମରତିରେଵ ସ୍ଯାଦାତ୍ମତୃପ୍ତଶ୍ଚ ମାନଵଃ |
ଆତ୍ମନ୍ଯେଵ ଚ ସଂତୁଷ୍ଟସ୍ତସ୍ଯ କାର୍ଯଂ ନ ଵିଦ୍ଯତେ ‖ 17 ‖

ନୈଵ ତସ୍ଯ କୃତେନାର୍ଥୋ ନାକୃତେନେହ କଶ୍ଚନ |
ନ ଚାସ୍ଯ ସର୍ଵଭୂତେଷୁ କଶ୍ଚିଦର୍ଥଵ୍ଯପାଶ୍ରଯଃ ‖ 18 ‖

ତସ୍ମାଦସକ୍ତଃ ସତତଂ କାର୍ଯଂ କର୍ମ ସମାଚର |
ଅସକ୍ତୋ ହ୍ଯାଚରନ୍କର୍ମ ପରମାପ୍ନୋତି ପୂରୁଷଃ ‖ 19 ‖

କର୍ମଣୈଵ ହି ସଂସିଦ୍ଧିମାସ୍ଥିତା ଜନକାଦଯଃ |
ଲୋକସଂଗ୍ରହମେଵାପି ସଂପଶ୍ଯନ୍କର୍ତୁମର୍ହସି ‖ 20 ‖

ଯଦ୍ଯଦାଚରତି ଶ୍ରେଷ୍ଠସ୍ତତ୍ତଦେଵେତରୋ ଜନଃ |
ସ ଯତ୍ପ୍ରମାଣଂ କୁରୁତେ ଲୋକସ୍ତଦନୁଵର୍ତତେ ‖ 21 ‖

ନ ମେ ପାର୍ଥାସ୍ତି କର୍ତଵ୍ଯଂ ତ୍ରିଷୁ ଲୋକେଷୁ କିଂଚନ |
ନାନଵାପ୍ତମଵାପ୍ତଵ୍ଯଂ ଵର୍ତ ଏଵ ଚ କର୍ମଣି ‖ 22 ‖

ଯଦି ହ୍ଯହଂ ନ ଵର୍ତେଯଂ ଜାତୁ କର୍ମଣ୍ଯତଂଦ୍ରିତଃ |
ମମ ଵର୍ତ୍ମାନୁଵର୍ତଂତେ ମନୁଷ୍ଯାଃ ପାର୍ଥ ସର୍ଵଶଃ ‖ 23 ‖

ଉତ୍ସୀଦେଯୁରିମେ ଲୋକା ନ କୁର୍ଯାଂ କର୍ମ ଚେଦହମ୍ |
ସଂକରସ୍ଯ ଚ କର୍ତା ସ୍ଯାମୁପହନ୍ଯାମିମାଃ ପ୍ରଜାଃ ‖ 24 ‖

ସକ୍ତାଃ କର୍ମଣ୍ଯଵିଦ୍ଵାଂସୋ ଯଥା କୁର୍ଵଂତି ଭାରତ |
କୁର୍ଯାଦ୍ଵିଦ୍ଵାଂସ୍ତଥାସକ୍ତଶ୍ଚିକୀର୍ଷୁର୍ଲୋକସଂଗ୍ରହମ୍ ‖ 25 ‖

ନ ବୁଦ୍ଧିଭେଦଂ ଜନଯେଦଜ୍ଞାନାଂ କର୍ମସଂଗିନାମ୍ |
ଜୋଷଯେତ୍ସର୍ଵକର୍ମାଣି ଵିଦ୍ଵାନ୍ଯୁକ୍ତଃ ସମାଚରନ୍ ‖ 26 ‖

ପ୍ରକୃତେଃ କ୍ରିଯମାଣାନି ଗୁଣୈଃ କର୍ମାଣି ସର୍ଵଶଃ |
ଅହଂକାରଵିମୂଢାତ୍ମା କର୍ତାହମିତି ମନ୍ଯତେ ‖ 27 ‖

ତତ୍ତ୍ଵଵିତ୍ତୁ ମହାବାହୋ ଗୁଣକର୍ମଵିଭାଗଯୋଃ |
ଗୁଣା ଗୁଣେଷୁ ଵର୍ତଂତ ଇତି ମତ୍ଵା ନ ସଜ୍ଜତେ ‖ 28 ‖

ପ୍ରକୃତେର୍ଗୁଣସଂମୂଢାଃ ସଜ୍ଜଂତେ ଗୁଣକର୍ମସୁ |
ତାନକୃତ୍ସ୍ନଵିଦୋ ମଂଦାନ୍କୃତ୍ସ୍ନଵିନ୍ନ ଵିଚାଲଯେତ୍ ‖ 29 ‖

ମଯି ସର୍ଵାଣି କର୍ମାଣି ସଂନ୍ଯସ୍ଯାଧ୍ଯାତ୍ମଚେତସା |
ନିରାଶୀର୍ନିର୍ମମୋ ଭୂତ୍ଵା ଯୁଧ୍ଯସ୍ଵ ଵିଗତଜ୍ଵରଃ ‖ 30 ‖

ଯେ ମେ ମତମିଦଂ ନିତ୍ଯମନୁତିଷ୍ଠଂତି ମାନଵାଃ |
ଶ୍ରଦ୍ଧାଵଂତୋଽନସୂଯଂତୋ ମୁଚ୍ଯଂତେ ତେଽପି କର୍ମଭିଃ ‖ 31 ‖

ଯେ ତ୍ଵେତଦଭ୍ଯସୂଯଂତୋ ନାନୁତିଷ୍ଠଂତି ମେ ମତମ୍ |
ସର୍ଵଜ୍ଞାନଵିମୂଢାଂସ୍ତାନ୍ଵିଦ୍ଧି ନଷ୍ଟାନଚେତସଃ ‖ 32 ‖

ସଦୃଶଂ ଚେଷ୍ଟତେ ସ୍ଵସ୍ଯାଃ ପ୍ରକୃତେର୍ଜ୍ଞାନଵାନପି |
ପ୍ରକୃତିଂ ଯାଂତି ଭୂତାନି ନିଗ୍ରହଃ କିଂ କରିଷ୍ଯତି ‖ 33 ‖

ଇଂଦ୍ରିଯସ୍ଯେଂଦ୍ରିଯସ୍ଯାର୍ଥେ ରାଗଦ୍ଵେଷୌ ଵ୍ଯଵସ୍ଥିତୌ |
ତଯୋର୍ନ ଵଶମାଗଚ୍ଛେତ୍ତୌ ହ୍ଯସ୍ଯ ପରିପଂଥିନୌ ‖ 34 ‖

ଶ୍ରେଯାନ୍ସ୍ଵଧର୍ମୋ ଵିଗୁଣଃ ପରଧର୍ମାତ୍ସ୍ଵନୁଷ୍ଠିତାତ୍ |
ସ୍ଵଧର୍ମେ ନିଧନଂ ଶ୍ରେଯଃ ପରଧର୍ମୋ ଭଯାଵହଃ ‖ 35 ‖


ଅର୍ଜୁନ ଉଵାଚ |
ଅଥ କେନ ପ୍ରଯୁକ୍ତୋଽଯଂ ପାପଂ ଚରତି ପୂରୁଷଃ |
ଅନିଚ୍ଛନ୍ନପି ଵାର୍ଷ୍ଣେଯ ବଲାଦିଵ ନିଯୋଜିତଃ ‖ 36 ‖


ଶ୍ରୀଭଗଵାନୁଵାଚ |
କାମ ଏଷ କ୍ରୋଧ ଏଷ ରଜୋଗୁଣସମୁଦ୍ଭଵଃ |
ମହାଶନୋ ମହାପାପ୍ମା ଵିଦ୍ଧ୍ଯେନମିହ ଵୈରିଣମ୍ ‖ 37 ‖

ଧୂମେନାଵ୍ରିଯତେ ଵହ୍ନିର୍ଯଥାଦର୍ଶୋ ମଲେନ ଚ |
ଯଥୋଲ୍ବେନାଵୃତୋ ଗର୍ଭସ୍ତଥା ତେନେଦମାଵୃତମ୍ ‖ 38 ‖

ଆଵୃତଂ ଜ୍ଞାନମେତେନ ଜ୍ଞାନିନୋ ନିତ୍ଯଵୈରିଣା |
କାମରୂପେଣ କୌଂତେଯ ଦୁଷ୍ପୂରେଣାନଲେନ ଚ ‖ 39 ‖

ଇଂଦ୍ରିଯାଣି ମନୋ ବୁଦ୍ଧିରସ୍ଯାଧିଷ୍ଠାନମୁଚ୍ଯତେ |
ଏତୈର୍ଵିମୋହଯତ୍ଯେଷ ଜ୍ଞାନମାଵୃତ୍ଯ ଦେହିନମ୍ ‖ 40 ‖

ତସ୍ମାତ୍ତ୍ଵମିଂଦ୍ରିଯାଣ୍ଯାଦୌ ନିଯମ୍ଯ ଭରତର୍ଷଭ |
ପାପ୍ମାନଂ ପ୍ରଜହି ହ୍ଯେନଂ ଜ୍ଞାନଵିଜ୍ଞାନନାଶନମ୍ ‖ 41 ‖

ଇଂଦ୍ରିଯାଣି ପରାଣ୍ଯାହୁରିଂଦ୍ରିଯେଭ୍ଯଃ ପରଂ ମନଃ |
ମନସସ୍ତୁ ପରା ବୁଦ୍ଧିର୍ଯୋ ବୁଦ୍ଧେଃ ପରତସ୍ତୁ ସଃ ‖ 42 ‖

ଏଵଂ ବୁଦ୍ଧେଃ ପରଂ ବୁଦ୍ଧ୍ଵା ସଂସ୍ତଭ୍ଯାତ୍ମାନମାତ୍ମନା |
ଜହି ଶତ୍ରୁଂ ମହାବାହୋ କାମରୂପଂ ଦୁରାସଦମ୍ ‖ 43 ‖


ଓଂ ତତ୍ସଦିତି ଶ୍ରୀମଦ୍ଭଗଵଦ୍ଗୀତାସୂପନିଷତ୍ସୁ ବ୍ରହ୍ମଵିଦ୍ଯାଯାଂ ଯୋଗଶାସ୍ତ୍ରେ ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣାର୍ଜୁନସଂଵାଦେ

କର୍ମଯୋଗୋ ନାମ ତୃତୀଯୋଽଧ୍ଯାଯଃ ‖3 ‖