PDF, Large PDF, Multimedia, Meaning
View this in:
| English | Devanagari | Telugu | Tamil | Kannada | Malayalam | Gujarati | Oriya | Bengali |

ଶ୍ରୀମଦ୍ ଭଗଵଦ୍ ଗୀତ ଦ୍ଵିତୀଯୋଽଧ୍ଯାଯଃ

ଅଥ ଦ୍ଵିତୀଯୋଽଧ୍ଯାଯଃ |


ସଂଜଯ ଉଵାଚ |
ତଂ ତଥା କୃପଯାଵିଷ୍ଟମଶ୍ରୁପୂର୍ଣାକୁଲେକ୍ଷଣମ୍ |
ଵିଷୀଦଂତମିଦଂ ଵାକ୍ଯମୁଵାଚ ମଧୁସୂଦନଃ ‖ 1 ‖


ଶ୍ରୀଭଗଵାନୁଵାଚ |
କୁତସ୍ତ୍ଵା କଶ୍ମଲମିଦଂ ଵିଷମେ ସମୁପସ୍ଥିତମ୍ |
ଅନାର୍ଯଜୁଷ୍ଟମସ୍ଵର୍ଗ୍ଯମକୀର୍ତିକରମର୍ଜୁନ ‖ 2 ‖

କ୍ଲୈବ୍ଯଂ ମା ସ୍ମ ଗମଃ ପାର୍ଥ ନୈତତ୍ତ୍ଵଯ୍ଯୁପପଦ୍ଯତେ |
କ୍ଷୁଦ୍ରଂ ହୃଦଯଦୌର୍ବଲ୍ଯଂ ତ୍ଯକ୍ତ୍ଵୋତ୍ତିଷ୍ଠ ପରଂତପ ‖ 3 ‖


ଅର୍ଜୁନ ଉଵାଚ |
କଥଂ ଭୀଷ୍ମମହଂ ସାଂଖ୍ଯେ ଦ୍ରୋଣଂ ଚ ମଧୁସୂଦନ |
ଇଷୁଭିଃ ପ୍ରତିଯୋତ୍ସ୍ଯାମି ପୂଜାର୍ହାଵରିସୂଦନ ‖ 4 ‖

ଗୁରୂନହତ୍ଵା ହି ମହାନୁଭାଵାନ୍ଶ୍ରେଯୋ ଭୋକ୍ତୁଂ ଭୈକ୍ଷ୍ଯମପୀହ ଲୋକେ |
ହତ୍ଵାର୍ଥକାମାଂସ୍ତୁ ଗୁରୁନିହୈଵ ଭୁଂଜୀଯ ଭୋଗାନଽରୁଧିରପ୍ରଦିଗ୍ଧାନ୍ ‖ 5 ‖

ନ ଚୈତଦ୍ଵିଦ୍ମଃ କତରନ୍ନୋ ଗରୀଯୋ ଯଦ୍ଵା ଜଯେମ ଯଦି ଵା ନୋ ଜଯେଯୁଃ|
ଯାନେଵ ହତ୍ଵା ନ ଜିଜୀଵିଷାମସ୍ତେଽଵସ୍ଥିତାଃ ପ୍ରମୁଖେ ଧାର୍ତରାଷ୍ଟ୍ରାଃ ‖ 6 ‖

କାର୍ପଣ୍ଯଦୋଷୋପହତସ୍ଵଭାଵଃ ପୃଚ୍ଛାମି ତ୍ଵାଂ ଧର୍ମସଂମୂଢଚେତାଃ|
ଯଚ୍ଛ୍ରେଯଃ ସ୍ଯାନ୍ନିଶ୍ଚିତଂ ବ୍ରୂହି ତନ୍ମେ ଶିଷ୍ଯସ୍ତେଽହଂ ଶାଧି ମାଂ ତ୍ଵାଂ ପ୍ରପନ୍ନମ୍ ‖ 7 ‖

ନ ହି ପ୍ରପଶ୍ଯାମି ମମାପନୁଦ୍ଯାଦ୍ଯଚ୍ଛୋକମୁଚ୍ଛୋଷଣମିଂଦ୍ରିଯାଣାମ୍|
ଅଵାପ୍ଯ ଭୂମାଵସପତ୍ନମୃଦ୍ଧଂ ରାଜ୍ଯଂ ସୁରାଣାମପି ଚାଧିପତ୍ଯମ୍ ‖ 8 ‖


ସଂଜଯ ଉଵାଚ |
ଏଵମୁକ୍ତ୍ଵା ହୃଷୀକେଶଂ ଗୁଡାକେଶଃ ପରଂତପ |
ନ ଯୋତ୍ସ୍ଯ ଇତି ଗୋଵିଂଦମୁକ୍ତ୍ଵା ତୂଷ୍ଣୀଂ ବଭୂଵ ହ ‖ 9 ‖

ତମୁଵାଚ ହୃଷୀକେଶଃ ପ୍ରହସନ୍ନିଵ ଭାରତ |
ସେନଯୋରୁଭଯୋର୍ମଧ୍ଯେ ଵିଷୀଦଂତମିଦଂ ଵଚଃ ‖ 10 ‖


ଶ୍ରୀଭଗଵାନୁଵାଚ |
ଅଶୋଚ୍ଯାନନ୍ଵଶୋଚସ୍ତ୍ଵଂ ପ୍ରଜ୍ଞାଵାଦାଂଶ୍ଚ ଭାଷସେ |
ଗତାସୂନଗତାସୂଂଶ୍ଚ ନାନୁଶୋଚଂତି ପଂଡିତାଃ ‖ 11 ‖

ନ ତ୍ଵେଵାହଂ ଜାତୁ ନାସଂ ନ ତ୍ଵଂ ନେମେ ଜନାଧିପାଃ |
ନ ଚୈଵ ନ ଭଵିଷ୍ଯାମଃ ସର୍ଵେ ଵଯମତଃ ପରମ୍ ‖ 12 ‖

ଦେହିନୋଽସ୍ମିନ୍ଯଥା ଦେହେ କୌମାରଂ ଯୌଵନଂ ଜରା |
ତଥା ଦେହାଂତରପ୍ରାପ୍ତିର୍ଧୀରସ୍ତତ୍ର ନ ମୁହ୍ଯତି ‖ 13 ‖

ମାତ୍ରାସ୍ପର୍ଶାସ୍ତୁ କୌଂତେଯ ଶୀତୋଷ୍ଣସୁଖଦୁଃଖଦାଃ |
ଆଗମାପାଯିନୋଽନିତ୍ଯାସ୍ତାଂସ୍ତିତିକ୍ଷସ୍ଵ ଭାରତ ‖ 14 ‖

ଯଂ ହି ନ ଵ୍ଯଥଯଂତ୍ଯେତେ ପୁରୁଷଂ ପୁରୁଷର୍ଷଭ |
ସମଦୁଃଖସୁଖଂ ଧୀରଂ ସୋଽମୃତତ୍ଵାଯ କଲ୍ପତେ ‖ 15 ‖

ନାସତୋ ଵିଦ୍ଯତେ ଭାଵୋ ନାଭାଵୋ ଵିଦ୍ଯତେ ସତଃ |
ଉଭଯୋରପି ଦୃଷ୍ଟୋଽଂତସ୍ତ୍ଵନଯୋସ୍ତତ୍ତ୍ଵଦର୍ଶିଭିଃ ‖ 16 ‖

ଅଵିନାଶି ତୁ ତଦ୍ଵିଦ୍ଧି ଯେନ ସର୍ଵମିଦଂ ତତମ୍ |
ଵିନାଶମଵ୍ଯଯସ୍ଯାସ୍ଯ ନ କଶ୍ଚିତ୍କର୍ତୁମର୍ହତି ‖ 17 ‖

ଅଂତଵଂତ ଇମେ ଦେହା ନିତ୍ଯସ୍ଯୋକ୍ତାଃ ଶରୀରିଣଃ |
ଅନାଶିନୋଽପ୍ରମେଯସ୍ଯ ତସ୍ମାଦ୍ଯୁଧ୍ଯସ୍ଵ ଭାରତ ‖ 18 ‖

ଯ ଏନଂ ଵେତ୍ତି ହଂତାରଂ ଯଶ୍ଚୈନଂ ମନ୍ଯତେ ହତମ୍ |
ଉଭୌ ତୌ ନ ଵିଜାନୀତୋ ନାଯଂ ହଂତି ନ ହନ୍ଯତେ ‖ 19 ‖

ନ ଜାଯତେ ମ୍ରିଯତେ ଵା କଦାଚିନ୍ନାଯଂ ଭୂତ୍ଵା ଭଵିତା ଵା ନ ଭୂଯଃ|
ଅଜୋ ନିତ୍ଯଃ ଶାଶ୍ଵତୋଽଯଂ ପୁରାଣୋ ନ ହନ୍ଯତେ ହନ୍ଯମାନେ ଶରୀରେ ‖ 20 ‖

ଵେଦାଵିନାଶିନଂ ନିତ୍ଯଂ ଯ ଏନମଜମଵ୍ଯଯମ୍ |
ଅଥଂ ସ ପୁରୁଷଃ ପାର୍ଥ କଂ ଘାତଯତି ହଂତି କମ୍ ‖ 21‖
ଵାସାଂସି ଜୀର୍ଣାନି ଯଥା ଵିହାଯ ନଵାନି ଗୃହ୍ଣାତି ନରୋଽପରାଣି|
ତଥା ଶରୀରାଣି ଵିହାଯ ଜୀର୍ଣାନ୍ଯନ୍ଯାନି ସଂଯାତି ନଵାନି ଦେହୀ ‖ 22 ‖

ନୈନଂ ଛିଂଦଂତି ଶସ୍ତ୍ରାଣି ନୈନଂ ଦହତି ପାଵକଃ |
ନ ଚୈନଂ କ୍ଲେଦଯଂତ୍ଯାପୋ ନ ଶୋଷଯତି ମାରୁତଃ ‖ 23 ‖

ଅଚ୍ଛେଦ୍ଯୋଽଯମଦାହ୍ଯୋଽଯମକ୍ଲେଦ୍ଯୋଽଶୋଷ୍ଯ ଏଵ ଚ |
ନିତ୍ଯଃ ସର୍ଵଗତଃ ସ୍ଥାଣୁରଚଲୋଽଯଂ ସନାତନଃ ‖ 24 ‖

ଅଵ୍ଯକ୍ତୋଽଯମଚିଂତ୍ଯୋଽଯମଵିକାର୍ଯୋଽଯମୁଚ୍ଯତେ |
ତସ୍ମାଦେଵଂ ଵିଦିତ୍ଵୈନଂ ନାନୁଶୋଚିତୁମର୍ହସି ‖ 25 ‖

ଅଥ ଚୈନଂ ନିତ୍ଯଜାତଂ ନିତ୍ଯଂ ଵା ମନ୍ଯସେ ମୃତମ୍ |
ତଥାପି ତ୍ଵଂ ମହାବାହୋ ନୈଵଂ ଶୋଚିତୁମର୍ହସି ‖ 26 ‖

ଜାତସ୍ଯ ହି ଧ୍ରୁଵୋ ମୃତ୍ଯୁର୍ଧ୍ରୁଵଂ ଜନ୍ମ ମୃତସ୍ଯ ଚ |
ତସ୍ମାଦପରିହାର୍ଯେଽର୍ଥେ ନ ତ୍ଵଂ ଶୋଚିତୁମର୍ହସି ‖ 27 ‖

ଅଵ୍ଯକ୍ତାଦୀନି ଭୂତାନି ଵ୍ଯକ୍ତମଧ୍ଯାନି ଭାରତ |
ଅଵ୍ଯକ୍ତନିଧନାନ୍ଯେଵ ତତ୍ର କା ପରିଦେଵନା ‖ 28 ‖

ଆଶ୍ଚର୍ଯଵତ୍ପଶ୍ଯତି କଶ୍ଚିଦେନମାଶ୍ଚର୍ଯଵଦ୍ଵଦତି ତଥୈଵ ଚାନ୍ଯଃ|
ଆଶ୍ଚର୍ଯଵଚ୍ଚୈନମନ୍ଯଃ ଶୃଣୋତି ଶ୍ରୁତ୍ଵାପ୍ଯେନଂ ଵେଦ ନ ଚୈଵ କଶ୍ଚିତ୍ ‖ 29 ‖

ଦେହୀ ନିତ୍ଯମଵଧ୍ଯୋଽଯଂ ଦେହେ ସର୍ଵସ୍ଯ ଭାରତ |
ତସ୍ମାତ୍ସର୍ଵାଣି ଭୂତାନି ନ ତ୍ଵଂ ଶୋଚିତୁମର୍ହସି ‖ 30 ‖

ସ୍ଵଧର୍ମମପି ଚାଵେକ୍ଷ୍ଯ ନ ଵିକଂପିତୁମର୍ହସି |
ଧର୍ମ୍ଯାଦ୍ଧି ଯୁଦ୍ଧାଚ୍ଛ୍ରେଯୋଽନ୍ଯତ୍କ୍ଷତ୍ରିଯସ୍ଯ ନ ଵିଦ୍ଯତେ ‖ 31 ‖

ଯଦୃଚ୍ଛଯା ଚୋପପନ୍ନଂ ସ୍ଵର୍ଗଦ୍ଵାରମପାଵୃତମ୍ |
ସୁଖିନଃ କ୍ଷତ୍ରିଯାଃ ପାର୍ଥ ଲଭଂତେ ଯୁଦ୍ଧମୀଦୃଶମ୍ ‖ 32 ‖

ଅଥ ଚେତ୍ତ୍ଵମିମଂ ଧର୍ମ୍ଯଂ ସଂଗ୍ରାମଂ ନ କରିଷ୍ଯସି |
ତତଃ ସ୍ଵଧର୍ମଂ କୀର୍ତିଂ ଚ ହିତ୍ଵା ପାପମଵାପ୍ସ୍ଯସି ‖ 33 ‖

ଅକୀର୍ତିଂ ଚାପି ଭୂତାନି କଥଯିଷ୍ଯଂତି ତେଽଵ୍ଯଯାମ୍ |
ସଂଭାଵିତସ୍ଯ ଚାକୀର୍ତିର୍ମରଣାଦତିରିଚ୍ଯତେ ‖ 34 ‖

ଭଯାଦ୍ରଣାଦୁପରତଂ ମଂସ୍ଯଂତେ ତ୍ଵାଂ ମହାରଥାଃ |
ଯେଷାଂ ଚ ତ୍ଵଂ ବହୁମତୋ ଭୂତ୍ଵା ଯାସ୍ଯସି ଲାଘଵମ୍ ‖ 35 ‖

ଅଵାଚ୍ଯଵାଦାଂଶ୍ଚ ବହୂନ୍ଵଦିଷ୍ଯଂତି ତଵାହିତାଃ |
ନିଂଦଂତସ୍ତଵ ସାମର୍ଥ୍ଯଂ ତତୋ ଦୁଃଖତରଂ ନୁ କିମ୍ ‖ 36 ‖

ହତୋ ଵା ପ୍ରାପ୍ସ୍ଯସି ସ୍ଵର୍ଗଂ ଜିତ୍ଵା ଵା ଭୋକ୍ଷ୍ଯସେ ମହୀମ୍ |
ତସ୍ମାଦୁତ୍ତିଷ୍ଠ କୌଂତେଯ ଯୁଦ୍ଧାଯ କୃତନିଶ୍ଚଯଃ ‖ 37 ‖

ସୁଖଦୁଃଖେ ସମେ କୃତ୍ଵା ଲାଭାଲାଭୌ ଜଯାଜଯୌ |
ତତୋ ଯୁଦ୍ଧାଯ ଯୁଜ୍ଯସ୍ଵ ନୈଵଂ ପାପମଵାପ୍ସ୍ଯସି ‖ 38 ‖

ଏଷା ତେଽଭିହିତା ସାଂଖ୍ଯେ ବୁଦ୍ଧିର୍ଯୋଗେ ତ୍ଵିମାଂ ଶୃଣୁ |
ବୁଦ୍ଧ୍ଯା ଯୁକ୍ତୋ ଯଯା ପାର୍ଥ କର୍ମବଂଧଂ ପ୍ରହାସ୍ଯସି ‖ 39 ‖

ନେହାଭିକ୍ରମନାଶୋଽସ୍ତି ପ୍ରତ୍ଯଵାଯୋ ନ ଵିଦ୍ଯତେ |
ସ୍ଵଲ୍ପମପ୍ଯସ୍ଯ ଧର୍ମସ୍ଯ ତ୍ରାଯତେ ମହତୋ ଭଯାତ୍ ‖ 40 ‖

ଵ୍ଯଵସାଯାତ୍ମିକା ବୁଦ୍ଧିରେକେହ କୁରୁନଂଦନ |
ବହୁଶାଖା ହ୍ଯନଂତାଶ୍ଚ ବୁଦ୍ଧଯୋଽଵ୍ଯଵସାଯିନାମ୍ ‖ 41 ‖

ଯାମିମାଂ ପୁଷ୍ପିତାଂ ଵାଚଂ ପ୍ରଵଦଂତ୍ଯଵିପଶ୍ଚିତଃ |
ଵେଦଵାଦରତାଃ ପାର୍ଥ ନାନ୍ଯଦସ୍ତୀତି ଵାଦିନଃ ‖ 42 ‖

କାମାତ୍ମାନଃ ସ୍ଵର୍ଗପରା ଜନ୍ମକର୍ମଫଲପ୍ରଦାମ୍ |
କ୍ରିଯାଵିଶେଷବହୁଲାଂ ଭୋଗୈଶ୍ଵର୍ଯଗତିଂ ପ୍ରତି ‖ 43 ‖

ଭୋଗୈଶ୍ଵର୍ଯପ୍ରସକ୍ତାନାଂ ତଯାପହୃତଚେତସାମ୍ |
ଵ୍ଯଵସାଯାତ୍ମିକା ବୁଦ୍ଧିଃ ସମାଧୌ ନ ଵିଧୀଯତେ ‖ 44 ‖

ତ୍ରୈଗୁଣ୍ଯଵିଷଯା ଵେଦା ନିସ୍ତ୍ରୈଗୁଣ୍ଯୋ ଭଵାର୍ଜୁନ |
ନିର୍ଦ୍ଵଂଦ୍ଵୋ ନିତ୍ଯସତ୍ତ୍ଵସ୍ଥୋ ନିର୍ଯୋଗକ୍ଷେମ ଆତ୍ମଵାନ୍ ‖ 45 ‖

ଯାଵାନର୍ଥ ଉଦପାନେ ସର୍ଵତଃ ସଂପ୍ଲୁତୋଦକେ |
ତାଵାନ୍ସର୍ଵେଷୁ ଵେଦେଷୁ ବ୍ରାହ୍ମଣସ୍ଯ ଵିଜାନତଃ ‖ 46 ‖

କର୍ମଣ୍ଯେଵାଧିକାରସ୍ତେ ମା ଫଲେଷୁ କଦାଚନ |
ମା କର୍ମଫଲହେତୁର୍ଭୂର୍ମା ତେ ସଂଗୋଽସ୍ତ୍ଵକର୍ମଣି ‖ 47 ‖

ଯୋଗସ୍ଥଃ କୁରୁ କର୍ମାଣି ସଂଗଂ ତ୍ଯକ୍ତ୍ଵା ଧନଂଜଯ |
ସିଦ୍ଧ୍ଯସିଦ୍ଧ୍ଯୋଃ ସମୋ ଭୂତ୍ଵା ସମତ୍ଵଂ ଯୋଗ ଉଚ୍ଯତେ ‖ 48 ‖

ଦୂରେଣ ହ୍ଯଵରଂ କର୍ମ ବୁଦ୍ଧିଯୋଗାଦ୍ଧନଂଜଯ |
ବୁଦ୍ଧୌ ଶରଣମନ୍ଵିଚ୍ଛ କୃପଣାଃ ଫଲହେତଵଃ ‖ 49 ‖

ବୁଦ୍ଧିଯୁକ୍ତୋ ଜହାତୀହ ଉଭେ ସୁକୃତଦୁଷ୍କୃତେ |
ତସ୍ମାଦ୍ଯୋଗାଯ ଯୁଜ୍ଯସ୍ଵ ଯୋଗଃ କର୍ମସୁ କୌଶଲମ୍ ‖ 50 ‖

କର୍ମଜଂ ବୁଦ୍ଧିଯୁକ୍ତା ହି ଫଲଂ ତ୍ଯକ୍ତ୍ଵା ମନୀଷିଣଃ |
ଜନ୍ମବଂଧଵିନିର୍ମୁକ୍ତାଃ ପଦଂ ଗଚ୍ଛଂତ୍ଯନାମଯମ୍ ‖ 51 ‖

ଯଦା ତେ ମୋହକଲିଲଂ ବୁଦ୍ଧିର୍ଵ୍ଯତିତରିଷ୍ଯତି |
ତଦା ଗଂତାସି ନିର୍ଵେଦଂ ଶ୍ରୋତଵ୍ଯସ୍ଯ ଶ୍ରୁତସ୍ଯ ଚ ‖ 52 ‖

ଶ୍ରୁତିଵିପ୍ରତିପନ୍ନା ତେ ଯଦା ସ୍ଥାସ୍ଯତି ନିଶ୍ଚଲା |
ସମାଧାଵଚଲା ବୁଦ୍ଧିସ୍ତଦା ଯୋଗମଵାପ୍ସ୍ଯସି ‖ 53 ‖


ଅର୍ଜୁନ ଉଵାଚ |
ସ୍ଥିତପ୍ରଜ୍ଞସ୍ଯ କା ଭାଷା ସମାଧିସ୍ଥସ୍ଯ କେଶଵ |
ସ୍ଥିତଧୀଃ କିଂ ପ୍ରଭାଷେତ କିମାସୀତ ଵ୍ରଜେତ କିମ୍ ‖ 54 ‖


ଶ୍ରୀଭଗଵାନୁଵାଚ |
ପ୍ରଜହାତି ଯଦା କାମାନ୍ସର୍ଵାନ୍ପାର୍ଥ ମନୋଗତାନ୍ |
ଆତ୍ମନ୍ଯେଵାତ୍ମନା ତୁଷ୍ଟଃ ସ୍ଥିତପ୍ରଜ୍ଞସ୍ତଦୋଚ୍ଯତେ ‖ 55 ‖

ଦୁଃଖେଷ୍ଵନୁଦ୍ଵିଗ୍ନମନାଃ ସୁଖେଷୁ ଵିଗତସ୍ପୃହଃ |
ଵୀତରାଗଭଯକ୍ରୋଧଃ ସ୍ଥିତଧୀର୍ମୁନିରୁଚ୍ଯତେ ‖ 56 ‖

ଯଃ ସର୍ଵତ୍ରାନଭିସ୍ନେହସ୍ତତ୍ତତ୍ପ୍ରାପ୍ଯ ଶୁଭାଶୁଭମ୍ |
ନାଭିନଂଦତି ନ ଦ୍ଵେଷ୍ଟି ତସ୍ଯ ପ୍ରଜ୍ଞା ପ୍ରତିଷ୍ଠିତା ‖ 57 ‖

ଯଦା ସଂହରତେ ଚାଯଂ କୂର୍ମୋଽଂଗାନୀଵ ସର୍ଵଶଃ |
ଇଂଦ୍ରିଯାଣୀଂଦ୍ରିଯାର୍ଥେଭ୍ଯସ୍ତସ୍ଯ ପ୍ରଜ୍ଞା ପ୍ରତିଷ୍ଠିତା ‖ 58 ‖

ଵିଷଯା ଵିନିଵର୍ତଂତେ ନିରାହାରସ୍ଯ ଦେହିନଃ |
ରସଵର୍ଜଂ ରସୋଽପ୍ଯସ୍ଯ ପରଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ଵା ନିଵର୍ତତେ ‖ 59 ‖

ଯତତୋ ହ୍ଯପି କୌଂତେଯ ପୁରୁଷସ୍ଯ ଵିପଶ୍ଚିତଃ |
ଇଂଦ୍ରିଯାଣି ପ୍ରମାଥୀନି ହରଂତି ପ୍ରସଭଂ ମନଃ ‖ 60 ‖

ତାନି ସର୍ଵାଣି ସଂଯମ୍ଯ ଯୁକ୍ତ ଆସୀତ ମତ୍ପରଃ |
ଵଶେ ହି ଯସ୍ଯେଂଦ୍ରିଯାଣି ତସ୍ଯ ପ୍ରଜ୍ଞା ପ୍ରତିଷ୍ଠିତା ‖ 61 ‖

ଧ୍ଯାଯତୋ ଵିଷଯାନ୍ପୁଂସଃ ସଂଗସ୍ତେଷୂପଜାଯତେ |
ସଂଗାତ୍ସଂଜାଯତେ କାମଃ କାମାତ୍କ୍ରୋଧୋଽଭିଜାଯତେ ‖ 62 ‖

କ୍ରୋଧାଦ୍ଭଵତି ସଂମୋହଃ ସଂମୋହାତ୍ସ୍ମୃତିଵିଭ୍ରମଃ |
ସ୍ମୃତିଭ୍ରଂଶାଦ୍ବୁଦ୍ଧିନାଶୋ ବୁଦ୍ଧିନାଶାତ୍ପ୍ରଣଶ୍ଯତି ‖ 63 ‖

ରାଗଦ୍ଵେଷଵିମୁକ୍ତୈସ୍ତୁ ଵିଷଯାନିଂଦ୍ରିଯୈଶ୍ଚରନ୍ |
ଆତ୍ମଵଶ୍ଯୈର୍ଵିଧେଯାତ୍ମା ପ୍ରସାଦମଧିଗଚ୍ଛତି ‖ 64 ‖

ପ୍ରସାଦେ ସର୍ଵଦୁଃଖାନାଂ ହାନିରସ୍ଯୋପଜାଯତେ |
ପ୍ରସନ୍ନଚେତସୋ ହ୍ଯାଶୁ ବୁଦ୍ଧିଃ ପର୍ଯଵତିଷ୍ଠତେ ‖ 65 ‖

ନାସ୍ତି ବୁଦ୍ଧିରଯୁକ୍ତସ୍ଯ ନ ଚାଯୁକ୍ତସ୍ଯ ଭାଵନା |
ନ ଚାଭାଵଯତଃ ଶାଂତିରଶାଂତସ୍ଯ କୁତଃ ସୁଖମ୍ ‖ 66 ‖

ଇଂଦ୍ରିଯାଣାଂ ହି ଚରତାଂ ଯନ୍ମନୋଽନୁଵିଧୀଯତେ |
ତଦସ୍ଯ ହରତି ପ୍ରଜ୍ଞାଂ ଵାଯୁର୍ନାଵମିଵାଂଭସି ‖ 67 ‖

ତସ୍ମାଦ୍ଯସ୍ଯ ମହାବାହୋ ନିଗୃହୀତାନି ସର୍ଵଶଃ |
ଇଂଦ୍ରିଯାଣୀଂଦ୍ରିଯାର୍ଥେଭ୍ଯସ୍ତସ୍ଯ ପ୍ରଜ୍ଞା ପ୍ରତିଷ୍ଠିତା ‖ 68 ‖

ଯା ନିଶା ସର୍ଵଭୂତାନାଂ ତସ୍ଯାଂ ଜାଗର୍ତି ସଂଯମୀ |
ଯସ୍ଯାଂ ଜାଗ୍ରତି ଭୂତାନି ସା ନିଶା ପଶ୍ଯତୋ ମୁନେଃ ‖ 69 ‖

ଆପୂର୍ଯମାଣମଚଲପ୍ରତିଷ୍ଠଂ ସମୁଦ୍ରମାପଃ ପ୍ରଵିଶଂତି ଯଦ୍ଵତ୍|
ତଦ୍ଵତ୍କାମା ଯଂ ପ୍ରଵିଶଂତି ସର୍ଵେ ସ ଶାଂତିମାପ୍ନୋତି ନ କାମକାମୀ ‖ 70 ‖

ଵିହାଯ କାମାନ୍ଯଃ ସର୍ଵାନ୍ପୁମାଂଶ୍ଚରତି ନିଃସ୍ପୃହଃ |
ନିର୍ମମୋ ନିରହଂକାରଃ ସ ଶାଂତିମଧିଗଚ୍ଛତି ‖ 71 ‖

ଏଷା ବ୍ରାହ୍ମୀ ସ୍ଥିତିଃ ପାର୍ଥ ନୈନାଂ ପ୍ରାପ୍ଯ ଵିମୁହ୍ଯତି |
ସ୍ଥିତ୍ଵାସ୍ଯାମଂତକାଲେଽପି ବ୍ରହ୍ମନିର୍ଵାଣମୃଚ୍ଛତି ‖ 72 ‖


ଓଂ ତତ୍ସଦିତି ଶ୍ରୀମଦ୍ଭଗଵଦ୍ଗୀତାସୂପନିଷତ୍ସୁ ବ୍ରହ୍ମଵିଦ୍ଯାଯାଂ ଯୋଗଶାସ୍ତ୍ରେ ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣାର୍ଜୁନସଂଵାଦେ

ସାଂଖ୍ଯଯୋଗୋ ନାମ ଦ୍ଵିତୀଯୋଽଧ୍ଯାଯଃ ‖2 ‖\f1
\f2