View this in:
shreemad bhagavad geeta trayodasho.adhyaayaH
atha trayodasho.adhyaayaH |
shreebhagavaanuvaacha |
idaM shareeraM kaunteya kshhetramityabhidheeyate |
etadyo vetti taM praahuH kshhetragnya iti tadvidaH ‖ 1 ‖
kshhetragnyaM chaapi maaM viddhi sarvakshhetreshhu bhaarata |
kshhetrakshhetragnyayorgnyaanaM yattajgnyaanaM mataM mama ‖ 2 ‖
tatkshhetraM yachcha yaadRRikcha yadvikaari yatashcha yat |
sa cha yo yatprabhaavashcha tatsamaasena me shRRiNu ‖ 3 ‖
RRishhibhirbahudhaa geetaM ChandobhirvividhaiH pRRithak |
brahmasootrapadaishchaiva hetumadbhirvinishchitaiH ‖ 4 ‖
mahaabhootaanyahaMkaaro buddhiravyaktameva cha |
indriyaaNi dashaikaM cha pancha chendriyagocharaaH ‖ 5 ‖
ichChaa dveshhaH sukhaM duHkhaM saMghaatashchetanaa dhRRitiH |
etatkshhetraM samaasena savikaaramudaahRRitam ‖ 6 ‖
amaanitvamadambhitvamahiMsaa kshhaantiraarjavam |
aachaaryopaasanaM shauchaM sthairyamaatmavinigrahaH ‖ 7 ‖
indriyaartheshhu vairaagyamanahaMkaara eva cha |
janmamRRityujaraavyaadhiduHkhadoshhaanudarshanam ‖ 8 ‖
asaktiranabhishhvangaH putradaaragRRihaadishhu |
nityaM cha samachittatvamishhTaanishhTopapattishhu ‖ 9 ‖
mayi chaananyayogena bhaktiravyabhichaariNee |
viviktadeshasevitvamaratirjanasaMsadi ‖ 10 ‖
adhyaatmagnyaananityatvaM tattvagnyaanaarthadarshanam |
etajgnyaanamiti proktamagnyaanaM yadato.anyathaa ‖ 11 ‖
gnyeyaM yattatpravakshhyaami yajgnyaatvaamRRitamashnute |
anaadimatparaM brahma na sattannaasaduchyate ‖ 12 ‖
sarvataHpaaNipaadaM tatsarvato.akshhishiromukham |
sarvataHshrutimalloke sarvamaavRRitya tishhThati ‖ 13 ‖
sarvendriyaguNaabhaasaM sarvendriyavivarjitam |
asaktaM sarvabhRRichchaiva nirguNaM guNabhoktRRi cha ‖ 14 ‖
bahirantashcha bhootaanaamacharaM charameva cha |
sookshhmatvaattadavignyeyaM doorasthaM chaantike cha tat ‖ 15 ‖
avibhaktaM cha bhooteshhu vibhaktamiva cha sthitam |
bhootabhartRRi cha tajgnyeyaM grasishhNu prabhavishhNu cha ‖ 16 ‖
jyotishhaamapi tajjyotistamasaH paramuchyate |
gnyaanaM gnyeyaM gnyaanagamyaM hRRidi sarvasya vishhThitam ‖ 17 ‖
iti kshhetraM tathaa gnyaanaM gnyeyaM choktaM samaasataH |
madbhakta etadvignyaaya madbhaavaayopapadyate ‖ 18 ‖
prakRRitiM purushhaM chaiva viddhyanaadi ubhaavapi |
vikaaraaMshcha guNaaMshchaiva viddhi prakRRitisaMbhavaan ‖ 19 ‖
kaaryakaaraNakartRRitve hetuH prakRRitiruchyate |
purushhaH sukhaduHkhaanaaM bhoktRRitve heturuchyate ‖ 20 ‖
purushhaH prakRRitistho hi bhunkte prakRRitijaanguNaan |
kaaraNaM guNasango.asya sadasadyonijanmasu ‖ 21 ‖
upadrashhTaanumantaa cha bhartaa bhoktaa maheshvaraH |
paramaatmeti chaapyukto dehe.asminpurushhaH paraH ‖ 22 ‖
ya evaM vetti purushhaM prakRRitiM cha guNaiH saha |
sarvathaa vartamaano.api na sa bhooyo.abhijaayate ‖ 23 ‖
dhyaanenaatmani pashyanti kechidaatmaanamaatmanaa |
anye saaMkhyena yogena karmayogena chaapare ‖ 24 ‖
anye tvevamajaanantaH shrutvaanyebhya upaasate |
te.api chaatitarantyeva mRRityuM shrutiparaayaNaaH ‖ 25 ‖
yaavatsaMjaayate kiMchitsattvaM sthaavarajangamam |
kshhetrakshhetragnyasaMyogaattadviddhi bharatarshhabha ‖ 26 ‖
samaM sarveshhu bhooteshhu tishhThantaM parameshvaram |
vinashyatsvavinashyantaM yaH pashyati sa pashyati ‖ 27 ‖
samaM pashyanhi sarvatra samavasthitameeshvaram |
na hinastyaatmanaatmaanaM tato yaati paraaM gatim ‖ 28 ‖
prakRRityaiva cha karmaaNi kriyamaaNaani sarvashaH |
yaH pashyati tathaatmaanamakartaaraM sa pashyati ‖ 29 ‖
yadaa bhootapRRithagbhaavamekasthamanupashyati |
tata eva cha vistaaraM brahma saMpadyate tadaa ‖ 30 ‖
anaaditvaannirguNatvaatparamaatmaayamavyayaH |
shareerastho.api kaunteya na karoti na lipyate ‖ 31 ‖
yathaa sarvagataM saukshhmyaadaakaashaM nopalipyate |
sarvatraavasthito dehe tathaatmaa nopalipyate ‖ 32 ‖
yathaa prakaashayatyekaH kRRitsnaM lokamimaM raviH |
kshhetraM kshhetree tathaa kRRitsnaM prakaashayati bhaarata ‖ 33 ‖
kshhetrakshhetragnyayorevamantaraM gnyaanachakshhushhaa |
bhootaprakRRitimokshhaM cha ye viduryaanti te param ‖ 34 ‖
oM tatsaditi shreemadbhagavadgeetaasoopanishhatsu brahmavidyaayaaM yogashaastre shreekRRishhNaarjunasaMvaade
kshhetrakshhetragnyavibhaagayogo naama trayodasho.adhyaayaH ‖13 ‖