PDF, Large PDF, Multimedia, Meaning
View this in:
| English | Devanagari | Telugu | Tamil | Kannada | Malayalam | Gujarati | Oriya | Bengali |

ପୁରୁଷ ସୂକ୍ତମ୍

ଓଂ ତଚ୍ଚଂ ଯୋରାଵୃ'ଣୀମହେ | ଗାତୁଂ ଯଜ୍ଞାଯ' | ଗାତୁଂ ଯଜ୍ଞପ'ତଯେ | ଦୈଵୀ'' ସ୍ଵସ୍ତିର'ସ୍ତୁ ନଃ | ସ୍ଵସ୍ତିର୍ମାନୁ'ଷେଭ୍ଯଃ | ଊର୍ଧ୍ଵଂ ଜି'ଗାତୁ ଭେଷଜଂ | ଶଂ ନୋ' ଅସ୍ତୁ ଦ୍ଵିପଦେ'' | ଶଂ ଚତୁ'ଷ୍ପଦେ |

ଓଂ ଶାଂତିଃ ଶାଂତିଃ ଶାଂତିଃ' ‖

ସହସ୍ର'ଶୀର୍-ଷା ପୁରୁ'ଷଃ | ସହସ୍ରାକ୍ଷଃ ସହସ୍ର'ପାତ୍ |
ସ ଭୂମିଂ' ଵିଶ୍ଵତୋ' ଵୃତ୍ଵା | ଅତ୍ଯ'ତିଷ୍ଠଦ୍ଦଶାଂଗୁଲମ୍ ‖

ପୁରୁ'ଷ ଏଵେଦଗ୍-ମ୍ ସର୍ଵମ୍'' | ଯଦ୍ଭୂତଂ ଯଚ୍ଚ ଭଵ୍ଯମ୍'' |
ଉତାମୃ'ତତ୍ଵ ସ୍ଯେଶା'ନଃ | ଯଦନ୍ନେ'ନାତିରୋହ'ତି ‖

ଏତାଵା'ନସ୍ଯ ମହିମା | ଅତୋ ଜ୍ଯାଯାଗ୍'ଶ୍ଚ ପୂରୁ'ଷଃ |
ପାଦୋ''ଽସ୍ଯ ଵିଶ୍ଵା' ଭୂତାନି' | ତ୍ରିପାଦ'ସ୍ଯାମୃତଂ' ଦିଵି ‖

ତ୍ରିପାଦୂର୍ଧ୍ଵ ଉଦୈତ୍ପୁରୁ'ଷଃ | ପାଦୋ''ଽସ୍ଯେହାଽଽଭ'ଵାତ୍ପୁନଃ' |
ତତୋ ଵିଷ୍ଵଙ୍ଵ୍ଯ'କ୍ରାମତ୍ | ସାଶନାନଶନେ ଅଭି ‖

ତସ୍ମା''ଦ୍ଵିରାଡ'ଜାଯତ | ଵିରାଜୋ ଅଧି ପୂରୁ'ଷଃ |
ସ ଜାତୋ ଅତ୍ଯ'ରିଚ୍ଯତ | ପଶ୍ଚାଦ୍-ଭୂମିମଥୋ' ପୁରଃ ‖

ଯତ୍ପୁରୁ'ଷେଣ ହଵିଷା'' | ଦେଵା ଯଜ୍ଞମତ'ନ୍ଵତ |
ଵସଂତୋ ଅ'ସ୍ଯାସୀଦାଜ୍ଯମ୍'' | ଗ୍ରୀଷ୍ମ ଇଧ୍ମଶ୍ଶରଧ୍ଧଵିଃ ‖

ସପ୍ତାସ୍ଯା'ସନ୍-ପରିଧଯଃ' | ତ୍ରିଃ ସପ୍ତ ସମିଧଃ' କୃତାଃ |
ଦେଵା ଯଦ୍ଯଜ୍ଞଂ ତ'ନ୍ଵାନାଃ | ଅବ'ଧ୍ନନ୍-ପୁରୁ'ଷଂ ପଶୁଂ ‖

ତଂ ଯଜ୍ଞଂ ବର୍ହିଷି ପ୍ରୌକ୍ଷନ୍' | ପୁରୁ'ଷଂ ଜାତମ'ଗ୍ରତଃ |
ତେନ' ଦେଵା ଅଯ'ଜଂତ | ସାଧ୍ଯା ଋଷ'ଯଶ୍ଚ ଯେ ‖

ତସ୍ମା''ଦ୍ଯଜ୍ଞାଥ୍ସ'ର୍ଵହୁତଃ' | ସଂଭୃ'ତଂ ପୃଷଦାଜ୍ଯଂ |
ପଶୂଗ୍-ସ୍ତାଗ୍-ଶ୍ଚ'କ୍ରେ ଵାଯଵ୍ଯାନ୍' | ଆରଣ୍ଯାନ୍-ଗ୍ରାମ୍ଯାଶ୍ଚ ଯେ ‖

ତସ୍ମା''ଦ୍ଯଜ୍ଞାଥ୍ସ'ର୍ଵହୁତଃ' | ଋଚଃ ସାମା'ନି ଜଜ୍ଞିରେ |
ଛଂଦାଗଂ'ସି ଜଜ୍ଞିରେ ତସ୍ମା''ତ୍ | ଯଜୁସ୍ତସ୍ମା'ଦଜାଯତ ‖

ତସ୍ମାଦଶ୍ଵା' ଅଜାଯଂତ | ଯେ କେ ଚୋ'ଭଯାଦ'ତଃ |
ଗାଵୋ' ହ ଜଜ୍ଞିରେ ତସ୍ମା''ତ୍ | ତସ୍ମା''ଜ୍ଜାତା ଅ'ଜାଵଯଃ' ‖

ଯତ୍ପୁରୁ'ଷଂ ଵ୍ଯ'ଦଧୁଃ | କତିଥା ଵ୍ଯ'କଲ୍ପଯନ୍ |
ମୁଖଂ କିମ'ସ୍ଯ କୌ ବାହୂ | କାଵୂରୂ ପାଦା'ଵୁଚ୍ଯେତେ ‖

ବ୍ରାହ୍ମଣୋ''ଽସ୍ଯ ମୁଖ'ମାସୀତ୍ | ବାହୂ ରା'ଜନ୍ଯଃ' କୃତଃ |
ଊରୂ ତଦ'ସ୍ଯ ଯଦ୍ଵୈଶ୍ଯଃ' | ପଦ୍ଭ୍ଯାଗ୍^ମ୍ ଶୂଦ୍ରୋ ଅ'ଜାଯତଃ ‖

ଚଂଦ୍ରମା ମନ'ସୋ ଜାତଃ | ଚକ୍ଷୋଃ ସୂର୍ଯୋ' ଅଜାଯତ |
ମୁଖାଦିଂଦ୍ର'ଶ୍ଚାଗ୍ନିଶ୍ଚ' | ପ୍ରାଣାଦ୍ଵାଯୁର'ଜାଯତ ‖

ନାଭ୍ଯା' ଆସୀଦଂତରି'କ୍ଷମ୍ | ଶୀର୍ଷ୍ଣୋ ଦ୍ଯୌଃ ସମ'ଵର୍ତତ |
ପଦ୍ଭ୍ଯାଂ ଭୂମିର୍ଦିଶଃ ଶ୍ରୋତ୍ରା''ତ୍ | ତଥା' ଲୋକାଗ୍-ମ୍ ଅ'କଲ୍ପଯନ୍ ‖

ଵେଦାହମେତଂ ପୁରୁ'ଷଂ ମହାଂତମ୍'' | ଆଦିତ୍ଯଵ'ର୍ଣଂ ତମ'ସସ୍ତୁ ପାରେ |
ସର୍ଵା'ଣି ରୂପାଣି' ଵିଚିତ୍ଯ ଧୀରଃ' | ନାମା'ନି କୃତ୍ଵାଽଭିଵଦନ୍, ଯଦାଽଽସ୍ତେ'' ‖

ଧାତା ପୁରସ୍ତାଦ୍ଯମୁ'ଦାଜହାର' | ଶକ୍ରଃ ପ୍ରଵିଦ୍ଵାନ୍-ପ୍ରଦିଶଶ୍ଚତ'ସ୍ରଃ |
ତମେଵଂ ଵିଦ୍ଵାନମୃତ' ଇହ ଭ'ଵତି | ନାନ୍ଯଃ ପଂଥା ଅଯ'ନାଯ ଵିଦ୍ଯତେ ‖

ଯଜ୍ଞେନ' ଯଜ୍ଞମ'ଯଜଂତ ଦେଵାଃ | ତାନି ଧର୍ମା'ଣି ପ୍ରଥମାନ୍ଯା'ସନ୍ |
ତେ ହ ନାକଂ' ମହିମାନଃ' ସଚଂତେ | ଯତ୍ର ପୂର୍ଵେ' ସାଧ୍ଯାସ୍ସଂତି' ଦେଵାଃ ‖

ଅଦ୍ଭ୍ଯଃ ସଂଭୂ'ତଃ ପୃଥିଵ୍ଯୈ ରସା''ଚ୍ଚ | ଵିଶ୍ଵକ'ର୍ମଣଃ ସମ'ଵର୍ତତାଧି' |
ତସ୍ଯ ତ୍ଵଷ୍ଟା' ଵିଦଧ'ଦ୍ରୂପମେ'ତି | ତତ୍ପୁରୁ'ଷସ୍ଯ ଵିଶ୍ଵମାଜା'ନମଗ୍ରେ'' ‖

ଵେଦାହମେତଂ ପୁରୁ'ଷଂ ମହାଂତମ୍'' | ଆଦିତ୍ଯଵ'ର୍ଣଂ ତମ'ସଃ ପର'ସ୍ତାତ୍ |
ତମେଵଂ ଵିଦ୍ଵାନମୃତ' ଇହ ଭ'ଵତି | ନାନ୍ଯଃ ପଂଥା' ଵିଦ୍ଯତେଽଯ'ନାଯ ‖

ପ୍ରଜାପ'ତିଶ୍ଚରତି ଗର୍ଭେ' ଅଂତଃ | ଅଜାଯ'ମାନୋ ବହୁଧା ଵିଜା'ଯତେ |
ତସ୍ଯ ଧୀରାଃ ପରି'ଜାନଂତି ଯୋନିମ୍'' | ମରୀ'ଚୀନାଂ ପଦମି'ଚ୍ଛଂତି ଵେଧସଃ' ‖

ଯୋ ଦେଵେଭ୍ଯ ଆତ'ପତି | ଯୋ ଦେଵାନାଂ'' ପୁରୋହି'ତଃ |
ପୂର୍ଵୋ ଯୋ ଦେଵେଭ୍ଯୋ' ଜାତଃ | ନମୋ' ରୁଚାଯ ବ୍ରାହ୍ମ'ଯେ ‖

ରୁଚଂ' ବ୍ରାହ୍ମଂ ଜନଯ'ଂତଃ | ଦେଵା ଅଗ୍ରେ ତଦ'ବ୍ରୁଵନ୍ |
ଯସ୍ତ୍ଵୈଵଂ ବ୍ରା''ହ୍ମଣୋ ଵିଦ୍ଯାତ୍ | ତସ୍ଯ' ଦେଵା ଅସନ୍ ଵଶେ'' ‖

ହ୍ରୀଶ୍ଚ' ତେ ଲକ୍ଷ୍ମୀଶ୍ଚ ପତ୍ନ୍ଯୌ'' | ଅହୋରାତ୍ରେ ପାର୍ଶ୍ଵେ |
ନକ୍ଷ'ତ୍ରାଣି ରୂପମ୍ | ଅଶ୍ଵିନୌ ଵ୍ଯାତ୍ତମ୍'' |
ଇଷ୍ଟଂ ମ'ନିଷାଣ | ଅମୁଂ ମ'ନିଷାଣ | ସର୍ଵଂ' ମନିଷାଣ ‖

ତଚ୍ଚଂ ଯୋରାଵୃ'ଣୀମହେ | ଗାତୁଂ ଯଜ୍ଞାଯ' | ଗାତୁଂ ଯଜ୍ଞପ'ତଯେ | ଦୈଵୀ'' ସ୍ଵସ୍ତିର'ସ୍ତୁ ନଃ | ସ୍ଵସ୍ତିର୍ମାନୁ'ଷେଭ୍ଯଃ | ଊର୍ଧ୍ଵଂ ଜି'ଗାତୁ ଭେଷଜଂ | ଶଂ ନୋ' ଅସ୍ତୁ ଦ୍ଵିପଦେ'' | ଶଂ ଚତୁ'ଷ୍ପଦେ |

ଓଂ ଶାଂତିଃ ଶାଂତିଃ ଶାଂତିଃ' ‖