PDF, Large PDF, Multimedia, Meaning
View this in:
| English | Devanagari | Telugu | Tamil | Kannada | Malayalam | Gujarati | Oriya | Bengali |

દેવી મહાત્મ્યમ્ દુર્ગા સપ્તશતિ પન્ચમોઽધ્યાયઃ

દેવ્યા દૂત સંવાદો નામ પંચમો ધ્યાયઃ ‖

અસ્ય શ્રી ઉત્તરચરિત્રસ્ય રુદ્ર ઋષિઃ | શ્રી મહાસરસ્વતી દેવતા | અનુષ્ટુપ્છંધઃ |ભીમા શક્તિઃ | ભ્રામરી બીજં | સૂર્યસ્તત્વં | સામવેદઃ | સ્વરૂપં | શ્રી મહાસરસ્વતિપ્રીત્યર્થે | ઉત્તરચરિત્રપાઠે વિનિયોગઃ ‖

ધ્યાનં
ઘંટાશૂલહલાનિ શંખ મુસલે ચક્રં ધનુઃ સાયકં
હસ્તાબ્જૈર્ધદતીં ઘનાંતવિલસચ્છીતાંશુતુલ્યપ્રભાં
ગૌરી દેહ સમુદ્ભવાં ત્રિજગતાં આધારભૂતાં મહા
પૂર્વામત્ર સરસ્વતી મનુભજે શુંભાદિદૈત્યાર્દિનીં‖

‖ઋષિરુવાચ‖ ‖ 1 ‖

પુરા શુંભનિશુંભાભ્યામસુરાભ્યાં શચીપતેઃ
ત્રૈલોક્યં યજ્ઞ્ય ભાગાશ્ચ હૃતા મદબલાશ્રયાત્ ‖2‖

તાવેવ સૂર્યતામ્ તદ્વદધિકારં તથૈંદવં
ક૊ઉબેરમથ યામ્યં ચક્રાંતે વરુણસ્ય ચ
તાવેવ પવનર્દ્ધિઽં ચ ચક્રતુર્વહ્નિ કર્મચ
તતો દેવા વિનિર્ધૂતા ભ્રષ્ટરાજ્યાઃ પરાજિતાઃ ‖3‖

હૃતાધિકારાસ્ત્રિદશાસ્તાભ્યાં સર્વે નિરાકૃતા|
મહાસુરાભ્યાં તાં દેવીં સંસ્મરંત્યપરાજિતાં ‖4‖

તયાસ્માકં વરો દત્તો યધાપત્સુ સ્મૃતાખિલાઃ|
ભવતાં નાશયિષ્યામિ તત્ક્ષણાત્પરમાપદઃ ‖5‖

ઇતિકૃત્વા મતિં દેવા હિમવંતં નગેશ્વરં|
જગ્મુસ્તત્ર તતો દેવીં વિષ્ણુમાયાં પ્રતુષ્ટુવુઃ ‖6‖

દેવા ઊચુઃ

નમો દેવ્યૈ મહાદેવ્યૈ શિવાયૈ સતતં નમઃ|
નમઃ પ્રકૃત્યૈ ભદ્રાયૈ નિયતાઃ પ્રણતાઃ સ્મતાં ‖6‖

ર૊ઉદ્રાય નમો નિત્યાયૈ ગ૊ઉર્યૈ ધાત્ર્યૈ નમો નમઃ
જ્યોત્સ્નાયૈ ચેંદુરૂપિણ્યૈ સુખાયૈ સતતં નમઃ ‖8‖

કળ્યાણ્યૈ પ્રણતા વૃદ્ધ્યૈ સિદ્ધ્યૈ કુર્મો નમો નમઃ|
નૈરૃત્યૈ ભૂભૃતાં લક્ષ્મૈ શર્વાણ્યૈ તે નમો નમઃ ‖9‖

દુર્ગાયૈ દુર્ગપારાયૈ સારાયૈ સર્વકારિણ્યૈ
ખ્યાત્યૈ તથૈવ કૃષ્ણાયૈ ધૂમ્રાયૈ સતતં નમઃ ‖10‖

અતિસૌમ્યતિર૊ઉદ્રાયૈ નતાસ્તસ્યૈ નમો નમઃ
નમો જગત્પ્રતિષ્ઠાયૈ દેવ્યૈ કૃત્યૈ નમો નમઃ ‖11‖

યાદેવી સર્વભૂતેષૂ વિષ્ણુમાયેતિ શબ્ધિતા|
નમસ્તસ્યૈ, નમસ્તસ્યૈ,નમસ્તસ્યૈ નમોનમઃ ‖12

યાદેવી સર્વભૂતેષૂ ચેતનેત્યભિધીયતે|
નમસ્તસ્યૈ, નમસ્તસ્યૈ,નમસ્તસ્યૈ નમોનમઃ ‖13‖

યાદેવી સર્વભૂતેષૂ બુદ્ધિરૂપેણ સંસ્થિતા|
નમસ્તસ્યૈ, નમસ્તસ્યૈ,નમસ્તસ્યૈ નમોનમઃ ‖14‖

યાદેવી સર્વભૂતેષૂ નિદ્રારૂપેણ સંસ્થિતા|
નમસ્તસ્યૈ, નમસ્તસ્યૈ,નમસ્તસ્યૈ નમોનમઃ ‖15‖

યાદેવી સર્વભૂતેષૂ ક્ષુધારૂપેણ સંસ્થિતા
નમસ્તસ્યૈ, નમસ્તસ્યૈ,નમસ્તસ્યૈ નમોનમઃ ‖16‖

યાદેવી સર્વભૂતેષૂ છાયારૂપેણ સંસ્થિતા
નમસ્તસ્યૈ, નમસ્તસ્યૈ,નમસ્તસ્યૈ નમોનમઃ ‖17‖

યાદેવી સર્વભૂતેષૂ શક્તિરૂપેણ સંસ્થિતા
નમસ્તસ્યૈ, નમસ્તસ્યૈ,નમસ્તસ્યૈ નમોનમઃ ‖18‖

યાદેવી સર્વભૂતેષૂ તૃષ્ણારૂપેણ સંસ્થિતા
નમસ્તસ્યૈ, નમસ્તસ્યૈ,નમસ્તસ્યૈ નમોનમઃ ‖19‖

યાદેવી સર્વભૂતેષૂ ક્ષાંતિરૂપેણ સંસ્થિતા
નમસ્તસ્યૈ, નમસ્તસ્યૈ,નમસ્તસ્યૈ નમોનમઃ ‖20‖

યાદેવી સર્વભૂતેષૂ જાતિરૂપેણ સંસ્થિતા
નમસ્તસ્યૈ, નમસ્તસ્યૈ,નમસ્તસ્યૈ નમોનમઃ ‖21‖

યાદેવી સર્વભૂતેષૂ લજ્જારૂપેણ સંસ્થિતા
નમસ્તસ્યૈ, નમસ્તસ્યૈ,નમસ્તસ્યૈ નમોનમઃ ‖22‖

યાદેવી સર્વભૂતેષૂ શાંતિરૂપેણ સંસ્થિતા
નમસ્તસ્યૈ, નમસ્તસ્યૈ,નમસ્તસ્યૈ નમોનમઃ ‖23‖

યાદેવી સર્વભૂતેષૂ શ્રદ્ધારૂપેણ સંસ્થિતા
નમસ્તસ્યૈ, નમસ્તસ્યૈ,નમસ્તસ્યૈ નમોનમઃ ‖24‖

યાદેવી સર્વભૂતેષૂ કાંતિરૂપેણ સંસ્થિતા
નમસ્તસ્યૈ, નમસ્તસ્યૈ,નમસ્તસ્યૈ નમોનમઃ ‖25‖

યાદેવી સર્વભૂતેષૂ લક્ષ્મીરૂપેણ સંસ્થિતા
નમસ્તસ્યૈ, નમસ્તસ્યૈ,નમસ્તસ્યૈ નમોનમઃ ‖26‖

યાદેવી સર્વભૂતેષૂ વૃત્તિરૂપેણ સંસ્થિતા
નમસ્તસ્યૈ, નમસ્તસ્યૈ,નમસ્તસ્યૈ નમોનમઃ ‖27‖

યાદેવી સર્વભૂતેષૂ સ્મૃતિરૂપેણ સંસ્થિતા
નમસ્તસ્યૈ, નમસ્તસ્યૈ,નમસ્તસ્યૈ નમોનમઃ ‖28‖

યાદેવી સર્વભૂતેષૂ દયારૂપેણ સંસ્થિતા
નમસ્તસ્યૈ, નમસ્તસ્યૈ,નમસ્તસ્યૈ નમોનમઃ ‖29‖

યાદેવી સર્વભૂતેષૂ તુષ્ટિરૂપેણ સંસ્થિતા
નમસ્તસ્યૈ, નમસ્તસ્યૈ,નમસ્તસ્યૈ નમોનમઃ ‖30‖

યાદેવી સર્વભૂતેષૂ માતૃરૂપેણ સંસ્થિતા
નમસ્તસ્યૈ, નમસ્તસ્યૈ,નમસ્તસ્યૈ નમોનમઃ ‖31‖

યાદેવી સર્વભૂતેષૂ ભ્રાંતિરૂપેણ સંસ્થિતા
નમસ્તસ્યૈ, નમસ્તસ્યૈ,નમસ્તસ્યૈ નમોનમઃ ‖32‖

ઇંદ્રિયાણામધિષ્ઠાત્રી ભૂતાનાં ચાખિલેષુ યા|
ભૂતેષુ સતતં તસ્યૈ વ્યાપ્તિ દેવ્યૈ નમો નમઃ ‖33‖

ચિતિરૂપેણ યા કૃત્સ્નમેત દ્વ્યાપ્ય સ્થિતા જગત્
નમસ્તસ્યૈ, નમસ્તસ્યૈ,નમસ્તસ્યૈ નમોનમઃ ‖34‖

સ્તુતાસુરૈઃ પૂર્વમભીષ્ટ સંશ્રયાત્તથા
સુરેંદ્રેણ દિનેષુસેવિતા|
કરોતુસા નઃ શુભહેતુરીશ્વરી
શુભાનિ ભદ્રાણ્ય ભિહંતુ ચાપદઃ ‖35‖

યા સાંપ્રતં ચોદ્ધતદૈત્યતાપિતૈ
રસ્માભિરીશાચસુરૈર્નમશ્યતે|
યાચ સ્મતા તત્^ક્ષણ મેવ હંતિ નઃ
સર્વા પદોભક્તિવિનમ્રમૂર્તિભિઃ ‖36‖

ઋષિરુવાચ‖

એવં સ્તવાભિ યુક્તાનાં દેવાનાં તત્ર પાર્વતી|
સ્નાતુમભ્યાયયૌ તોયે જાહ્નવ્યા નૃપનંદન ‖37‖

સાબ્રવીત્તાન્ સુરાન્ સુભ્રૂર્ભવદ્ભિઃ સ્તૂયતેઽત્ર કા
શરીરકોશતશ્ચાસ્યાઃ સમુદ્ભૂતાઽ બ્રવીચ્છિવા ‖38‖

સ્તોત્રં મમૈતત્ક્રિયતે શુંભદૈત્ય નિરાકૃતૈઃ
દેવૈઃ સમેતૈઃ સમરે નિશુંભેન પરાજિતૈઃ ‖39‖

શરીરકોશાદ્યત્તસ્યાઃ પાર્વત્યા નિઃસૃતાંબિકા|
કૌશિકીતિ સમસ્તેષુ તતો લોકેષુ ગીયતે ‖40‖

તસ્યાંવિનિર્ગતાયાં તુ કૃષ્ણાભૂત્સાપિ પાર્વતી|
કાળિકેતિ સમાખ્યાતા હિમાચલકૃતાશ્રયા ‖41‖

તતોઽંબિકાં પરં રૂપં બિભ્રાણાં સુમનોહરં |
દદર્શ ચણ્દો મુણ્દશ્ચ ભૃત્યૌ શુંભનિશુંભયોઃ ‖42‖

તાભ્યાં શુંભાય ચાખ્યાતા સાતીવ સુમનોહરા|
કાપ્યાસ્તે સ્ત્રી મહારાજ ભાસ યંતી હિમાચલમ્ ‖43‖

નૈવ તાદૃક્ ક્વચિદ્રૂપં દૃષ્ટં કેનચિદુત્તમમ્|
જ્ઞાયતાં કાપ્યસૌ દેવી ગૃહ્યતાં ચાસુરેશ્વર ‖44‖

સ્ત્રી રત્ન મતિચાર્વંજ્ગી દ્યોતયંતીદિશસ્ત્વિષા|
સાતુતિષ્ટતિ દૈત્યેંદ્ર તાં ભવાન્ દ્રષ્ટુ મર્હતિ ‖45‖

યાનિ રત્નાનિ મણયો ગજાશ્વાદીનિ વૈ પ્રભો|
ત્રૈ લોક્યેતુ સમસ્તાનિ સાંપ્રતં ભાંતિતે ગૃહે ‖46‖

ઐરાવતઃ સમાનીતો ગજરત્નં પુનર્દરાત્|
પારિજાત તરુશ્ચાયં તથૈવોચ્ચૈઃ શ્રવા હયઃ ‖47‖

વિમાનં હંસસંયુક્તમેતત્તિષ્ઠતિ તેઽંગણે|
રત્નભૂત મિહાનીતં યદાસીદ્વેધસોઽદ્ભુતં ‖48‖

નિધિરેષ મહા પદ્મઃ સમાનીતો ધનેશ્વરાત્|
કિંજલ્કિનીં દદૌ ચાબ્ધિર્માલામમ્લાનપજ્કજાં ‖49‖

છત્રં તેવારુણં ગેહે કાંચનસ્રાવિ તિષ્ઠતિ|
તથાયં સ્યંદનવરો યઃ પુરાસીત્પ્રજાપતેઃ ‖50‖

મૃત્યોરુત્ક્રાંતિદા નામ શક્તિરીશ ત્વયા હૃતા|
પાશઃ સલિલ રાજસ્ય ભ્રાતુસ્તવ પરિગ્રહે ‖51‖

નિશુંભસ્યાબ્ધિજાતાશ્ચ સમસ્તા રત્ન જાતયઃ|
વહ્નિશ્ચાપિ દદૌ તુભ્ય મગ્નિશૌચે ચ વાસસી ‖52‖

એવં દૈત્યેંદ્ર રત્નાનિ સમસ્તાન્યાહૃતાનિ તે
સ્ત્ર્રી રત્ન મેષા કલ્યાણી ત્વયા કસ્માન્ન ગૃહ્યતે ‖53‖

ઋષિરુવાચ|

નિશમ્યેતિ વચઃ શુંભઃ સ તદા ચંડમુંડયોઃ|
પ્રેષયામાસ સુગ્રીવં દૂતં દેવ્યા મહાસુરં ‖54‖

ઇતિ ચેતિ ચ વક્તવ્યા સા ગત્વા વચનાન્મમ|
યથા ચાભ્યેતિ સંપ્રીત્યા તથા કાર્યં ત્વયા લઘુ ‖55‖

સતત્ર ગત્વા યત્રાસ્તે શૈલોદ્દોશેઽતિશોભને|
સાદેવી તાં તતઃ પ્રાહ શ્લક્ષ્ણં મધુરયા ગિરા ‖56‖

દૂત ઉવાચ‖

દેવિ દૈત્યેશ્વરઃ શુંભસ્ત્ર૆લોક્યે પરમેશ્વરઃ|
દૂતોઽહં પ્રેષિ તસ્તેન ત્વત્સકાશમિહાગતઃ ‖57‖

અવ્યાહતાજ્ઞઃ સર્વાસુ યઃ સદા દેવયોનિષુ|
નિર્જિતાખિલ દૈત્યારિઃ સ યદાહ શૃણુષ્વ તત્ ‖58‖

મમત્રૈલોક્ય મખિલં મમદેવા વશાનુગાઃ|
યજ્ઞભાગાનહં સર્વાનુપાશ્નામિ પૃથક્ પૃથક્ ‖59‖

ત્રૈલોક્યેવરરત્નાનિ મમ વશ્યાન્યશેષતઃ|
તથૈવ ગજરત્નં ચ હૃતં દેવેંદ્રવાહનં ‖60‖

ક્ષીરોદમથનોદ્ભૂત મશ્વરત્નં મમામરૈઃ|
ઉચ્ચૈઃશ્રવસસંજ્ઞં તત્પ્રણિપત્ય સમર્પિતં ‖61‖

યાનિચાન્યાનિ દેવેષુ ગંધર્વેષૂરગેષુ ચ |
રત્નભૂતાનિ ભૂતાનિ તાનિ મય્યેવ શોભને ‖62‖

સ્ત્રી રત્નભૂતાં તાં દેવીં લોકે મન્યા મહે વયં|
સા ત્વમસ્માનુપાગચ્છ યતો રત્નભુજો વયં ‖63‖

માંવા મમાનુજં વાપિ નિશુંભમુરુવિક્રમમ્|
ભજત્વં ચંચલાપાજ્ગિ રત્ન ભૂતાસિ વૈ યતઃ ‖64‖

પરમૈશ્વર્ય મતુલં પ્રાપ્સ્યસે મત્પરિગ્રહાત્|
એતદ્ભુદ્થ્યા સમાલોચ્ય મત્પરિગ્રહતાં વ્રજ ‖65‖

ઋષિરુવાચ‖

ઇત્યુક્તા સા તદા દેવી ગંભીરાંતઃસ્મિતા જગૌ|
દુર્ગા ભગવતી ભદ્રા યયેદં ધાર્યતે જગત્ ‖66‖

દેવ્યુવાચ‖

સત્ય મુક્તં ત્વયા નાત્ર મિથ્યાકિંચિત્ત્વયોદિતમ્|
ત્રૈલોક્યાધિપતિઃ શુંભો નિશુંભશ્ચાપિ તાદૃશઃ ‖67‖

કિં ત્વત્ર યત્પ્રતિજ્ઞાતં મિથ્યા તત્ક્રિયતે કથમ્|
શ્રૂયતામલ્પભુદ્ધિત્વાત્ ત્પ્રતિજ્ઞા યા કૃતા પુરા ‖68‖

યોમામ્ જયતિ સજ્ગ્રામે યો મે દર્પં વ્યપોહતિ|
યોમે પ્રતિબલો લોકે સ મે ભર્તા ભવિષ્યતિ ‖69‖

તદાગચ્છતુ શુંભોઽત્ર નિશુંભો વા મહાસુરઃ|
માં જિત્વા કિં ચિરેણાત્ર પાણિંગૃહ્ણાતુમેલઘુ ‖70‖

દૂત ઉવાચ‖

અવલિપ્તાસિ મૈવં ત્વં દેવિ બ્રૂહિ મમાગ્રતઃ|
ત્રૈલોક્યેકઃ પુમાંસ્તિષ્ટેદ્ અગ્રે શુંભનિશુંભયોઃ ‖71‖

અન્યેષામપિ દૈત્યાનાં સર્વે દેવા ન વૈ યુધિ|
કિં તિષ્ઠંતિ સુમ્મુખે દેવિ પુનઃ સ્ત્રી ત્વમેકિકા ‖72‖

ઇંદ્રાદ્યાઃ સકલા દેવાસ્તસ્થુર્યેષાં ન સંયુગે|
શુંભાદીનાં કથં તેષાં સ્ત્રી પ્રયાસ્યસિ સમ્મુખમ્ ‖73‖

સાત્વં ગચ્છ મયૈવોક્તા પાર્શ્વં શુંભનિશુંભયોઃ|
કેશાકર્ષણ નિર્ધૂત ગૌરવા મા ગમિષ્યસિ‖74‖

દેવ્યુવાચ|

એવમેતદ્ બલી શુંભો નિશુંભશ્ચાતિવીર્યવાન્|
કિં કરોમિ પ્રતિજ્ઞા મે યદનાલોચિતાપુરા ‖75‖

સત્વં ગચ્છ મયોક્તં તે યદેતત્ત્સર્વ માદૃતઃ|
તદાચક્ષ્વા સુરેંદ્રાય સ ચ યુક્તં કરોતુ યત્ ‖76‖

‖ ઇતિ શ્રી માર્કંડેય પુરાણે સાવર્નિકે મન્વંતરે દેવિ મહત્મ્યે દેવ્યા દૂત સંવાદો નામ પંચમો ધ્યાયઃ સમાપ્તં ‖

આહુતિ
ક્લીં જયંતી સાંગાયૈ સાયુધાયૈ સશક્તિકાયૈ સપરિવારાયૈ સવાહનાયૈ ધૂમ્રાક્ષ્યૈ વિષ્ણુમાયાદિ ચતુર્વિંશદ્ દેવતાભ્યો મહાહુતિં સમર્પયામિ નમઃ સ્વાહા ‖