PDF, Large PDF, Multimedia, Meaning
View this in:
| English | Devanagari | Telugu | Tamil | Kannada | Malayalam | Gujarati | Oriya | Bengali |

દેવી મહાત્મ્યમ્ દુર્ગા સપ્તશતિ ચતુર્થોઽધ્યાયઃ

શક્રાદિસ્તુતિર્નામ ચતુર્ધોઽધ્યાયઃ ‖

ધ્યાનં
કાલાભ્રાભાં કટાક્ષૈર્ અરિ કુલ ભયદાં મ૊ઉળિ બદ્ધેંદુ રેખાં
શંખ ચક્ર કૃપાણં ત્રિશિખ મપિ કરૈર્ ઉદ્વહંતીં ત્રિન્઱્ત્રાં |
સિંહ સ્કંદાધિરૂઢાં ત્રિભુવન મખિલં તેજસા પૂરયંતીં
ધ્યાયેદ્ દુર્ગાં જયાખ્યાં ત્રિદશ પરિવૃતાં સેવિતાં સિદ્ધિ કામૈઃ ‖

ઋષિરુવાચ ‖1‖

શક્રાદયઃ સુરગણા નિહતેઽતિવીર્યે
તસ્મિંદુરાત્મનિ સુરારિબલે ચ દેવ્યા |
તાં તુષ્ટુવુઃ પ્રણતિનમ્રશિરોધરાંસા
વાગ્ભિઃ પ્રહર્ષપુલકોદ્ગમચારુદેહાઃ ‖ 2 ‖

દેવ્યા યયા તતમિદં જગદાત્મશક્ત્યા
નિઃશેષદેવગણશક્તિસમૂહમૂર્ત્યા |
તામંબિકામખિલદેવમહર્ષિપૂજ્યાં
ભક્ત્યા નતાઃ સ્મ વિદધાતુશુભાનિ સા નઃ ‖3‖

યસ્યાઃ પ્રભાવમતુલં ભગવાનનંતો
બ્રહ્મા હરશ્ચ નહિ વક્તુમલં બલં ચ |
સા ચંડિકાઽખિલ જગત્પરિપાલનાય
નાશાય ચાશુભભયસ્ય મતિં કરોતુ ‖4‖

યા શ્રીઃ સ્વયં સુકૃતિનાં ભવનેષ્વલક્ષ્મીઃ
પાપાત્મનાં કૃતધિયાં હૃદયેષુ બુદ્ધિઃ |
શ્રદ્થા સતાં કુલજનપ્રભવસ્ય લજ્જા
તાં ત્વાં નતાઃ સ્મ પરિપાલય દેવિ વિશ્વમ્ ‖5‖

કિં વર્ણયામ તવરૂપ મચિંત્યમેતત્
કિંચાતિવીર્યમસુરક્ષયકારિ ભૂરિ |
કિં ચાહવેષુ ચરિતાનિ તવાત્ભુતાનિ
સર્વેષુ દેવ્યસુરદેવગણાદિકેષુ | ‖6‖

હેતુઃ સમસ્તજગતાં ત્રિગુણાપિ દોષૈઃ
ન જ્ઞાયસે હરિહરાદિભિરવ્યપારા |
સર્વાશ્રયાખિલમિદં જગદંશભૂતં
અવ્યાકૃતા હિ પરમા પ્રકૃતિસ્ત્વમાદ્યા ‖6‖

યસ્યાઃ સમસ્તસુરતા સમુદીરણેન
તૃપ્તિં પ્રયાતિ સકલેષુ મખેષુ દેવિ |
સ્વાહાસિ વૈ પિતૃ ગણસ્ય ચ તૃપ્તિ હેતુ
રુચ્ચાર્યસે ત્વમત એવ જનૈઃ સ્વધાચ ‖8‖

યા મુક્તિહેતુરવિચિંત્ય મહાવ્રતા ત્વં
અભ્યસ્યસે સુનિયતેંદ્રિયતત્વસારૈઃ |
મોક્ષાર્થિભિર્મુનિભિરસ્તસમસ્તદોષૈ
ર્વિદ્યાઽસિ સા ભગવતી પરમા હિ દેવિ ‖9‖

શબ્દાત્મિકા સુવિમલર્ગ્યજુષાં નિધાનં
મુદ્ગીથરમ્યપદપાઠવતાં ચ સામ્નામ્ |
દેવી ત્રયી ભગવતી ભવભાવનાય
વાર્તાસિ સર્વ જગતાં પરમાર્તિહંત્રી ‖10‖

મેધાસિ દેવિ વિદિતાખિલશાસ્ત્રસારા
દુર્ગાઽસિ દુર્ગભવસાગરસનૌરસંગા |
શ્રીઃ કૈટ ભારિહૃદયૈકકૃતાધિવાસા
ગૌરી ત્વમેવ શશિમૌળિકૃત પ્રતિષ્ઠા ‖11‖

ઈષત્સહાસમમલં પરિપૂર્ણ ચંદ્ર
બિંબાનુકારિ કનકોત્તમકાંતિકાંતમ્ |
અત્યદ્ભુતં પ્રહૃતમાત્તરુષા તથાપિ
વક્ત્રં વિલોક્ય સહસા મહિષાસુરેણ ‖12‖

દૃષ્ટ્વાતુ દેવિ કુપિતં ભ્રુકુટીકરાળ
મુદ્યચ્છશાંકસદૃશચ્છવિ યન્ન સદ્યઃ |
પ્રાણાન્ મુમોચ મહિષસ્તદતીવ ચિત્રં
કૈર્જીવ્યતે હિ કુપિતાંતકદર્શનેન | ‖13‖

દેવિપ્રસીદ પરમા ભવતી ભવાય
સદ્યો વિનાશયસિ કોપવતી કુલાનિ |
વિજ્ઞાતમેતદધુનૈવ યદસ્તમેતત્
ન્નીતં બલં સુવિપુલં મહિષાસુરસ્ય ‖14‖

તે સમ્મતા જનપદેષુ ધનાનિ તેષાં
તેષાં યશાંસિ ન ચ સીદતિ ધર્મવર્ગઃ |
ધન્યાસ્ત^^એવ નિભૃતાત્મજભૃત્યદારા
યેષાં સદાભ્યુદયદા ભવતી પ્રસન્ના‖15‖

ધર્મ્યાણિ દેવિ સકલાનિ સદૈવ કર્માનિ
ણ્યત્યાદૃતઃ પ્રતિદિનં સુકૃતી કરોતિ |
સ્વર્ગં પ્રયાતિ ચ તતો ભવતી પ્રસાદા
લ્લોકત્રયેઽપિ ફલદા નનુ દેવિ તેન ‖16‖

દુર્ગે સ્મૃતા હરસિ ભીતિ મશેશ જંતોઃ
સ્વસ્થૈઃ સ્મૃતા મતિમતીવ શુભાં દદાસિ |
દારિદ્ર્યદુઃખભયહારિણિ કા ત્વદન્યા
સર્વોપકારકરણાય સદાર્દ્રચિત્તા ‖17‖

એભિર્હતૈર્જગદુપૈતિ સુખં તથૈતે
કુર્વંતુ નામ નરકાય ચિરાય પાપમ્ |
સંગ્રામમૃત્યુમધિગમ્ય દિવંપ્રયાંતુ
મત્વેતિ નૂનમહિતાન્વિનિહંસિ દેવિ ‖18‖

દૃષ્ટ્વૈવ કિં ન ભવતી પ્રકરોતિ ભસ્મ
સર્વાસુરાનરિષુ યત્પ્રહિણોષિ શસ્ત્રમ્ |
લોકાન્પ્રયાંતુ રિપવોઽપિ હિ શસ્ત્રપૂતા
ઇત્થં મતિર્ભવતિ તેષ્વહિ તેઽષુસાધ્વી ‖19‖

ખડ્ગ પ્રભાનિકરવિસ્ફુરણૈસ્તધોગ્રૈઃ
શૂલાગ્રકાંતિનિવહેન દૃશોઽસુરાણામ્ |
યન્નાગતા વિલયમંશુમદિંદુખંડ
યોગ્યાનનં તવ વિલોક યતાં તદેતત્ ‖20‖

દુર્વૃત્ત વૃત્ત શમનં તવ દેવિ શીલં
રૂપં તથૈતદવિચિંત્યમતુલ્યમન્યૈઃ |
વીર્યં ચ હંતૃ હૃતદેવપરાક્રમાણાં
વૈરિષ્વપિ પ્રકટિતૈવ દયા ત્વયેત્થમ્ ‖21‖

કેનોપમા ભવતુ તેઽસ્ય પરાક્રમસ્ય
રૂપં ચ શતૃભય કાર્યતિહારિ કુત્ર |
ચિત્તેકૃપા સમરનિષ્ટુરતા ચ દૃષ્ટા
ત્વય્યેવ દેવિ વરદે ભુવનત્રયેઽપિ ‖22‖

ત્રૈલોક્યમેતદખિલં રિપુનાશનેન
ત્રાતં ત્વયા સમરમૂર્ધનિ તેઽપિ હત્વા |
નીતા દિવં રિપુગણા ભયમપ્યપાસ્તં
અસ્માકમુન્મદસુરારિભવં નમસ્તે ‖23‖

શૂલેન પાહિ નો દેવિ પાહિ ખડ્ગેન ચાંભિકે |
ઘંટાસ્વનેન નઃ પાહિ ચાપજ્યાનિસ્વનેન ચ ‖24‖

પ્રાચ્યાં રક્ષ પ્રતીચ્યાં ચ ચંડિકે રક્ષ દક્ષિણે |
ભ્રામણેનાત્મશૂલસ્ય ઉત્તરસ્યાં તથેશ્વરી‖25‖

સૌમ્યાનિ યાનિ રૂપાણિ ત્રૈલોક્યે વિચરંતિતે |
યાનિ ચાત્યંત ઘોરાણિ તૈરક્ષાસ્માંસ્તથાભુવમ્ ‖26‖

ખડ્ગશૂલગદાદીનિ યાનિ ચાસ્ત્રાણિ તેઽંબિકે |
કરપલ્લવસંગીનિ તૈરસ્માન્રક્ષ સર્વતઃ ‖27‖

ઋષિરુવાચ ‖28‖

એવં સ્તુતા સુરૈર્દિવ્યૈઃ કુસુમૈર્નંદનોદ્ભવૈઃ |
અર્ચિતા જગતાં ધાત્રી તથા ગંધાનુ લેપનૈઃ ‖29‖

ભક્ત્યા સમસ્તૈસ્રિ શૈર્દિવ્યૈર્ધૂપૈઃ સુધૂપિતા |
પ્રાહ પ્રસાદસુમુખી સમસ્તાન્ પ્રણતાન્ સુરાન્| ‖30‖

દેવ્યુવાચ ‖31‖

વ્રિયતાં ત્રિદશાઃ સર્વે યદસ્મત્તોઽભિવાંછિતમ્ ‖32‖

દેવા ઊચુ ‖33‖

ભગવત્યા કૃતં સર્વં ન કિંચિદવશિષ્યતે |
યદયં નિહતઃ શત્રુ રસ્માકં મહિષાસુરઃ ‖34‖

યદિચાપિ વરો દેય સ્ત્વયાઽસ્માકં મહેશ્વરિ |
સંસ્મૃતા સંસ્મૃતા ત્વં નો હિં સેથાઃપરમાપદઃ‖35‖

યશ્ચ મર્ત્યઃ સ્તવૈરેભિસ્ત્વાં સ્તોષ્યત્યમલાનને |
તસ્ય વિત્તર્દ્ધિવિભવૈર્ધનદારાદિ સંપદામ્ ‖36‖

વૃદ્દયેઽ સ્મત્પ્રસન્ના ત્વં ભવેથાઃ સર્વદાંભિકે ‖37‖

ઋષિરુવાચ ‖38‖

ઇતિ પ્રસાદિતા દેવૈર્જગતોઽર્થે તથાત્મનઃ |
તથેત્યુક્ત્વા ભદ્રકાળી બભૂવાંતર્હિતા નૃપ ‖39‖

ઇત્યેતત્કથિતં ભૂપ સંભૂતા સા યથાપુરા |
દેવી દેવશરીરેભ્યો જગત્પ્રયહિતૈષિણી ‖40‖

પુનશ્ચ ગૌરી દેહાત્સા સમુદ્ભૂતા યથાભવત્ |
વધાય દુષ્ટ દૈત્યાનાં તથા શુંભનિશુંભયોઃ ‖41‖

રક્ષણાય ચ લોકાનાં દેવાનામુપકારિણી |
તચ્છૃ ણુષ્વ મયાખ્યાતં યથાવત્કથયામિતે
હ્રીં ઓં ‖42‖

‖ જય જય શ્રી માર્કંડેય પુરાણે સાવર્નિકે મન્વંતરે દેવિ મહત્મ્યે શક્રાદિસ્તુતિર્નામ ચતુર્ધોઽધ્યાયઃ સમાપ્તં ‖

આહુતિ
હ્રીં જયંતી સાંગાયૈ સાયુધાયૈ સશક્તિકાયૈ સપરિવારાયૈ સવાહનાયૈ શ્રી મહાલક્ષ્મ્યૈ લક્ષ્મી બીજાદિષ્ટાયૈ મહાહુતિં સમર્પયામિ નમઃ સ્વાહા ‖