PDF, Large PDF, Multimedia, Meaning
View this in:
| English | Devanagari | Telugu | Tamil | Kannada | Malayalam | Gujarati | Oriya | Bengali |

ભજ ગોવિંદમ્ (મોહ મુદ્ગરમ્)

ભજ ગોવિંદં ભજ ગોવિંદં
ગોવિંદં ભજ મૂઢમતે |
સંપ્રાપ્તે સન્નિહિતે કાલે
નહિ નહિ રક્ષતિ ડુક્રિંકરણે ‖ 1 ‖

મૂઢ જહીહિ ધનાગમતૃષ્ણાં
કુરુ સદ્બુદ્ધિમ્ મનસિ વિતૃષ્ણામ્ |
યલ્લભસે નિજ કર્મોપાત્તં
વિત્તં તેન વિનોદય ચિત્તમ્ ‖ 2 ‖

નારી સ્તનભર નાભીદેશં
દૃષ્ટ્વા મા ગા મોહાવેશમ્ |
એતન્માંસ વસાદિ વિકારં
મનસિ વિચિંતયા વારં વારમ્ ‖ 3 ‖

નળિની દળગત જલમતિ તરળં
તદ્વજ્જીવિત મતિશય ચપલમ્ |
વિદ્ધિ વ્યાધ્યભિમાન ગ્રસ્તં
લોકં શોકહતં ચ સમસ્તમ્ ‖ 4 ‖

યાવદ્-વિત્તોપાર્જન સક્તઃ
તાવન્-નિજપરિવારો રક્તઃ |
પશ્ચાજ્જીવતિ જર્જર દેહે
વાર્તાં કોઽપિ ન પૃચ્છતિ ગેહે ‖ 5 ‖

યાવત્-પવનો નિવસતિ દેહે
તાવત્-પૃચ્છતિ કુશલં ગેહે |
ગતવતિ વાયૌ દેહાપાયે
ભાર્યા બિભ્યતિ તસ્મિન્ કાયે ‖ 6 ‖

બાલ સ્તાવત્ ક્રીડાસક્તઃ
તરુણ સ્તાવત્ તરુણીસક્તઃ |
વૃદ્ધ સ્તાવત્-ચિંતામગ્નઃ
પરમે બ્રહ્મણિ કોઽપિ ન લગ્નઃ ‖ 7 ‖

કા તે કાંતા કસ્તે પુત્રઃ
સંસારોઽયમતીવ વિચિત્રઃ |
કસ્ય ત્વં વા કુત આયાતઃ
તત્વં ચિંતય તદિહ ભ્રાતઃ ‖ 8 ‖

સત્સંગત્વે નિસ્સંગત્વં
નિસ્સંગત્વે નિર્મોહત્વમ્ |
નિર્મોહત્વે નિશ્ચલતત્ત્વં
નિશ્ચલતત્ત્વે જીવન્મુક્તિઃ ‖ 9 ‖

વયસિ ગતે કઃ કામવિકારઃ
શુષ્કે નીરે કઃ કાસારઃ |
ક્ષીણે વિત્તે કઃ પરિવારઃ
જ્ઞાતે તત્ત્વે કઃ સંસારઃ ‖ 10 ‖

મા કુરુ ધનજન યૌવન ગર્વં
હરતિ નિમેષાત્-કાલઃ સર્વમ્ |
માયામયમિદમ્-અખિલં હિત્વા
બ્રહ્મપદં ત્વં પ્રવિશ વિદિત્વા ‖ 11 ‖

દિન યામિન્યૌ સાયં પ્રાતઃ
શિશિર વસંતૌ પુનરાયાતઃ |
કાલઃ ક્રીડતિ ગચ્છત્યાયુઃ
તદપિ ન મુંચત્યાશાવાયુઃ ‖ 12 ‖

દ્વાદશ મંજરિકાભિર શેષઃ
કથિતો વૈયા કરણસ્યૈષઃ |
ઉપદેશો ભૂદ્-વિદ્યા નિપુણૈઃ
શ્રીમચ્છંકર ભગવચ્છરણૈઃ ‖ 13 ‖

કા તે કાંતા ધન ગત ચિંતા
વાતુલ કિં તવ નાસ્તિ નિયંતા |
ત્રિજગતિ સજ્જન સંગતિરેકા
ભવતિ ભવાર્ણવ તરણે નૌકા ‖ 14 ‖

જટિલો મુંડી લુંજિત કેશઃ
કાષાયાન્બર બહુકૃત વેષઃ |
પશ્યન્નપિ ચ ન પશ્યતિ મૂઢઃ
ઉદર નિમિત્તં બહુકૃત વેષઃ ‖ 15 ‖

અંગં ગલિતં પલિતં મુંડં
દશન વિહીનં જાતં તુંડમ્ |
વૃદ્ધો યાતિ ગૃહીત્વા દંડં
તદપિ ન મુંચત્યાશા પિંડમ્ ‖ 16 ‖

અગ્રે વહ્નિઃ પૃષ્ઠે ભાનુઃ
રાત્રૌ ચુબુક સમર્પિત જાનુઃ |
કરતલ ભિક્ષસ્-તરુતલ વાસઃ
તદપિ ન મુંચત્યાશા પાશઃ ‖ 17 ‖

કુરુતે ગંગા સાગર ગમનં
વ્રત પરિપાલનમ્-અથવા દાનમ્ |
જ્ઞાન વિહીનઃ સર્વમતેન
ભજતિ ન મુક્તિં જન્મ શતેન ‖ 18 ‖

સુરમંદિર તરુ મૂલ નિવાસઃ
શય્યા ભૂતલમ્-અજિનં વાસઃ |
સર્વ પરિગ્રહ ભોગત્યાગઃ
કસ્ય સુખં ન કરોતિ વિરાગઃ ‖ 19 ‖

યોગરતો વા ભોગરતો વા
સંગરતો વા સંગવિહીનઃ |
યસ્ય બ્રહ્મણિ રમતે ચિત્તં
નંદતિ નંદતિ નંદત્યેવ ‖ 20 ‖

ભગવદ્ગીતા કિંચિદધીતા
ગંગા જલલવ કણિકા પીતા |
સકૃદપિ યેન મુરારી સમર્ચા
ક્રિયતે તસ્ય યમેન ન ચર્ચા ‖ 21 ‖

પુનરપિ જનનં પુનરપિ મરણં
પુનરપિ જનની જઠરે શયનમ્ |
ઇહ સંસારે બહુ દુસ્તારે
કૃપયાઽપારે પાહિ મુરારે ‖ 22 ‖

રથ્યા ચર્પટ વિરચિત કંથઃ
પુણ્યાપુણ્ય વિવર્જિત પંથઃ |
યોગી યોગ નિયોજિત ચિત્તઃ
રમતે બાલોન્મત્તવદેવ ‖ 23 ‖

કસ્ત્વં કોઽહં કુત આયાતઃ
કા મે જનની કો મે તાતઃ |
ઇતિ પરિભાવય નિજ સંસારં
સર્વં ત્યક્ત્વા સ્વપ્ન વિચારમ્ ‖ 24 ‖

ત્વયિ મયિ સર્વત્રૈકો વિષ્ણુઃ
વ્યર્થં કુપ્યસિ મય્યસહિષ્ણુઃ |
ભવ સમચિત્તઃ સર્વત્ર ત્વં
વાંછસ્યચિરાદ્-યદિ વિષ્ણુત્વમ્ ‖ 25 ‖

શત્રૌ મિત્રે પુત્રે બંધૌ
મા કુરુ યત્નં વિગ્રહ સંધૌ |
સર્વસ્મિન્નપિ પશ્યાત્માનં
સર્વત્રોત્-સૃજ ભેદાજ્ઞાનમ્ ‖ 26 ‖

કામં ક્રોધં લોભં મોહં
ત્યક્ત્વાઽઽત્માનં પશ્યતિ સોઽહમ્ |
આત્મજ્ઞ્નાન વિહીના મૂઢાઃ
તે પચ્યંતે નરક નિગૂઢાઃ ‖ 27 ‖

ગેયં ગીતા નામ સહસ્રં
ધ્યેયં શ્રીપતિ રૂપમ્-અજસ્રમ્ |
નેયં સજ્જન સંગે ચિત્તં
દેયં દીનજનાય ચ વિત્તમ્ ‖ 28 ‖

સુખતઃ ક્રિયતે રામાભોગઃ
પશ્ચાદ્ધંત શરીરે રોગઃ |
યદ્યપિ લોકે મરણં શરણં
તદપિ ન મુંચતિ પાપાચરણમ્ ‖ 29 ‖

અર્થમનર્થં ભાવય નિત્યં
નાસ્તિ તતઃ સુખ લેશઃ સત્યમ્ |
પુત્રાદપિ ધનભાજાં ભીતિઃ
સર્વત્રૈષા વિહિતા રીતિઃ ‖ 30 ‖

પ્રાણાયામં પ્રત્યાહારં
નિત્યાનિત્ય વિવેક વિચારમ્ |
જાપ્યસમેત સમાધિ વિધાનં
કુર્વ વધાનં મહદ્-અવધાનમ્ ‖ 31 ‖

ગુરુ ચરણાંભુજ નિર્ભરભક્તઃ
સંસારાદ્-અચિરાદ્-ભવ મુક્તઃ |
સેંદિય માનસ નિયમાદેવં
દ્રક્ષ્યસિ નિજ હૃદયસ્થં દેવમ્ ‖ 32 ‖

મૂઢઃ કશ્ચિન વૈયાકરણો
ડુકૃણ્કરણાધ્યયન ધુરીણઃ |
શ્રીમચ્છંકર ભગવચ્ચિષ્યૈઃ
બોધિત આસીચ્છોદિત કરણૈઃ ‖ 33 ‖