ଅଥ ପ୍ରଥମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ।
ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ର ଉଵାଚ ।
ଧର୍ମକ୍ଷେତ୍ରେ କୁରୁକ୍ଷେତ୍ରେ ସମଵେତା ଯୁଯୁତ୍ସଵଃ ।
ମାମକାଃ ପାଂଡଵାଶ୍ଚୈଵ କିମକୁର୍ଵତ ସଂଜଯ ॥ 1 ॥
ସଂଜଯ ଉଵାଚ ।
ଦୃଷ୍ଟ୍ଵା ତୁ ପାଂଡଵାନୀକଂ ଵ୍ଯୂଢଂ ଦୁର୍ଯୋଧନସ୍ତଦା ।
ଆଚାର୍ଯମୁପସଂଗମ୍ଯ ରାଜା ଵଚନମବ୍ରଵୀତ୍ ॥ 2 ॥
ପଶ୍ଯୈତାଂ ପାଂଡୁପୁତ୍ରାଣାମାଚାର୍ଯ ମହତୀଂ ଚମୂମ୍ ।
ଵ୍ଯୂଢାଂ ଦ୍ରୁପଦପୁତ୍ରେଣ ତଵ ଶିଷ୍ଯେଣ ଧୀମତା ॥ 3 ॥
ଅତ୍ର ଶୂରା ମହେଷ୍ଵାସା ଭୀମାର୍ଜୁନସମା ଯୁଧି ।
ଯୁଯୁଧାନୋ ଵିରାଟଶ୍ଚ ଦ୍ରୁପଦଶ୍ଚ ମହାରଥଃ ॥ 4 ॥
ଧୃଷ୍ଟକେତୁଶ୍ଚେକିତାନଃ କାଶିରାଜଶ୍ଚ ଵୀର୍ଯଵାନ୍ ।
ପୁରୁଜିତ୍କୁଂତିଭୋଜଶ୍ଚ ଶୈବ୍ଯଶ୍ଚ ନରପୁଂଗଵଃ ॥ 5 ॥
ଯୁଧାମନ୍ଯୁଶ୍ଚ ଵିକ୍ରାଂତ ଉତ୍ତମୌଜାଶ୍ଚ ଵୀର୍ଯଵାନ୍ ।
ସୌଭଦ୍ରୋ ଦ୍ରୌପଦେଯାଶ୍ଚ ସର୍ଵ ଏଵ ମହାରଥାଃ ॥ 6 ॥
ଅସ୍ମାକଂ ତୁ ଵିଶିଷ୍ଟା ଯେ ତାନ୍ନିବୋଧ ଦ୍ଵିଜୋତ୍ତମ ।
ନାଯକା ମମ ସୈନ୍ଯସ୍ଯ ସଂଜ୍ଞାର୍ଥଂ ତାନ୍ବ୍ରଵୀମି ତେ ॥ 7 ॥
ଭଵାନ୍ଭୀଷ୍ମଶ୍ଚ କର୍ଣଶ୍ଚ କୃପଶ୍ଚ ସମିତିଂଜଯଃ ।
ଅଶ୍ଵତ୍ଥାମା ଵିକର୍ଣଶ୍ଚ ସୌମଦତ୍ତିସ୍ତଥୈଵ ଚ ॥ 8 ॥
ଅନ୍ଯେ ଚ ବହଵଃ ଶୂରା ମଦର୍ଥେ ତ୍ଯକ୍ତଜୀଵିତାଃ ।
ନାନାଶସ୍ତ୍ରପ୍ରହରଣାଃ ସର୍ଵେ ଯୁଦ୍ଧଵିଶାରଦାଃ ॥ 9 ॥
ଅପର୍ଯାପ୍ତଂ ତଦସ୍ମାକଂ ବଲଂ ଭୀଷ୍ମାଭିରକ୍ଷିତମ୍ ।
ପର୍ଯାପ୍ତଂ ତ୍ଵିଦମେତେଷାଂ ବଲଂ ଭୀମାଭିରକ୍ଷିତମ୍ ॥ 10 ॥
ଅଯନେଷୁ ଚ ସର୍ଵେଷୁ ଯଥାଭାଗମଵସ୍ଥିତାଃ ।
ଭୀଷ୍ମମେଵାଭିରକ୍ଷଂତୁ ଭଵଂତଃ ସର୍ଵ ଏଵ ହି ॥ 11 ॥
ତସ୍ଯ ସଂଜନଯନ୍ହର୍ଷଂ କୁରୁଵୃଦ୍ଧଃ ପିତାମହଃ ।
ସିଂହନାଦଂ ଵିନଦ୍ଯୋଚ୍ଚୈଃ ଶଂଖଂ ଦଧ୍ମୌ ପ୍ରତାପଵାନ୍ ॥ 12 ॥
ତତଃ ଶଂଖାଶ୍ଚ ଭେର୍ଯଶ୍ଚ ପଣଵାନକଗୋମୁଖାଃ ।
ସହସୈଵାଭ୍ଯହନ୍ଯଂତ ସ ଶବ୍ଦସ୍ତୁମୁଲୋଽଭଵତ୍ ॥ 13 ॥
ତତଃ ଶ୍ଵେତୈର୍ହଯୈର୍ଯୁକ୍ତେ ମହତି ସ୍ଯଂଦନେ ସ୍ଥିତୌ ।
ମାଧଵଃ ପାଂଡଵଶ୍ଚୈଵ ଦିଵ୍ଯୌ ଶଂଖୌ ପ୍ରଦଘ୍ମତୁଃ ॥ 14 ॥
ପାଂଚଜନ୍ଯଂ ହୃଷୀକେଶୋ ଦେଵଦତ୍ତଂ ଧନଂଜଯଃ ।
ପୌଂଡ୍ରଂ ଦଧ୍ମୌ ମହାଶଂଖଂ ଭୀମକର୍ମା ଵୃକୋଦରଃ ॥ 15 ॥
ଅନଂତଵିଜଯଂ ରାଜା କୁଂତୀପୁତ୍ରୋ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଃ ।
ନକୁଲଃ ସହଦେଵଶ୍ଚ ସୁଘୋଷମଣିପୁଷ୍ପକୌ ॥ 16 ॥
କାଶ୍ଯଶ୍ଚ ପରମେଷ୍ଵାସଃ ଶିଖଂଡୀ ଚ ମହାରଥଃ ।
ଧୃଷ୍ଟଦ୍ଯୁମ୍ନୋ ଵିରାଟଶ୍ଚ ସାତ୍ଯକିଶ୍ଚାପରାଜିତଃ ॥ 17 ॥
ଦ୍ରୁପଦୋ ଦ୍ରୌପଦେଯାଶ୍ଚ ସର୍ଵଶଃ ପୃଥିଵୀପତେ ।
ସୌଭଦ୍ରଶ୍ଚ ମହାବାହୁଃ ଶଂଖାଂଦଧ୍ମୁଃ ପୃଥକ୍ପୃଥକ୍ ॥ 18 ॥
ସ ଘୋଷୋ ଧାର୍ତରାଷ୍ଟ୍ରାଣାଂ ହୃଦଯାନି ଵ୍ଯଦାରଯତ୍ ।
ନଭଶ୍ଚ ପୃଥିଵୀଂ ଚୈଵ ତୁମୁଲୋ ଵ୍ଯନୁନାଦଯନ୍ ॥ 19 ॥
ଅଥ ଵ୍ଯଵସ୍ଥିତାଂଦୃଷ୍ଟ୍ଵା ଧାର୍ତରାଷ୍ଟ୍ରାନ୍କପିଧ୍ଵଜଃ ।
ପ୍ରଵୃତ୍ତେ ଶସ୍ତ୍ରସଂପାତେ ଧନୁରୁଦ୍ଯମ୍ଯ ପାଂଡଵଃ ॥ 20 ॥
ହୃଷୀକେଶଂ ତଦା ଵାକ୍ଯମିଦମାହ ମହୀପତେ।
ଅର୍ଜୁନ ଉଵାଚ ।
ସେନଯୋରୁଭଯୋର୍ମଧ୍ଯେ ରଥଂ ସ୍ଥାପଯ ମେଽଚ୍ଯୁତ ॥ 21 ॥
ଯାଵଦେତାନ୍ନିରୀକ୍ଷେଽହଂ ଯୋଦ୍ଧୁକାମାନଵସ୍ଥିତାନ୍ ।
କୈର୍ମଯା ସହ ଯୋଦ୍ଧଵ୍ଯମସ୍ମିନ୍ରଣସମୁଦ୍ଯମେ ॥ 22 ॥
ଯୋତ୍ସ୍ଯମାନାନଵେକ୍ଷେଽହଂ ଯ ଏତେଽତ୍ର ସମାଗତାଃ ।
ଧାର୍ତରାଷ୍ଟ୍ରସ୍ଯ ଦୁର୍ବୁଦ୍ଧେର୍ଯୁଦ୍ଧେ ପ୍ରିଯଚିକୀର୍ଷଵଃ ॥ 23 ॥
ସଂଜଯ ଉଵାଚ ।
ଏଵମୁକ୍ତୋ ହୃଷୀକେଶୋ ଗୁଡାକେଶେନ ଭାରତ ।
ସେନଯୋରୁଭଯୋର୍ମଧ୍ଯେ ସ୍ଥାପଯିତ୍ଵା ରଥୋତ୍ତମମ୍ ॥ 24 ॥
ଭୀଷ୍ମଦ୍ରୋଣପ୍ରମୁଖତଃ ସର୍ଵେଷାଂ ଚ ମହୀକ୍ଷିତାମ୍ ।
ଉଵାଚ ପାର୍ଥ ପଶ୍ଯୈତାନ୍ସମଵେତାନ୍କୁରୂନିତି ॥ 25 ॥
ତତ୍ରାପଶ୍ଯତ୍ସ୍ଥିତାନ୍ପାର୍ଥଃ ପିତୄନଥ ପିତାମହାନ୍ ।
ଆଚାର୍ଯାନ୍ମାତୁଲାନ୍ଭ୍ରାତୄନ୍ପୁତ୍ରାନ୍ପୌତ୍ରାନ୍ସଖୀଂସ୍ତଥା ॥ 26 ॥
ଶ୍ଵଶୁରାନ୍ସୁହୃଦଶ୍ଚୈଵ ସେନଯୋରୁଭଯୋରପି ।
ତାନ୍ସମୀକ୍ଷ୍ଯ ସ କୌଂତେଯଃ ସର୍ଵାନ୍ବଂଧୂନଵସ୍ଥିତାନ୍ ॥ 27 ॥
କୃପଯା ପରଯାଵିଷ୍ଟୋ ଵିଷୀଦନ୍ନିଦମବ୍ରଵୀତ୍।
ଅର୍ଜୁନ ଉଵାଚ ।
ଦୃଷ୍ଟ୍ଵେମଂ ସ୍ଵଜନଂ କୃଷ୍ଣ ଯୁଯୁତ୍ସୁଂ ସମୁପସ୍ଥିତମ୍ ॥ 28 ॥
ସୀଦଂତି ମମ ଗାତ୍ରାଣି ମୁଖଂ ଚ ପରିଶୁଷ୍ଯତି ।
ଵେପଥୁଶ୍ଚ ଶରୀରେ ମେ ରୋମହର୍ଷଶ୍ଚ ଜାଯତେ ॥ 29 ॥
ଗାଂଡୀଵଂ ସ୍ରଂସତେ ହସ୍ତାତ୍ତ୍ଵକ୍ଚୈଵ ପରିଦହ୍ଯତେ ।
ନ ଚ ଶକ୍ନୋମ୍ଯଵସ୍ଥାତୁଂ ଭ୍ରମତୀଵ ଚ ମେ ମନଃ ॥ 30 ॥
ନିମିତ୍ତାନି ଚ ପଶ୍ଯାମି ଵିପରୀତାନି କେଶଵ ।
ନ ଚ ଶ୍ରେଯୋଽନୁପଶ୍ଯାମି ହତ୍ଵା ସ୍ଵଜନମାହଵେ ॥ 31 ॥
ନ କାଂକ୍ଷେ ଵିଜଯଂ କୃଷ୍ଣ ନ ଚ ରାଜ୍ଯଂ ସୁଖାନି ଚ ।
କିଂ ନୋ ରାଜ୍ଯେନ ଗୋଵିଂଦ କିଂ ଭୋଗୈର୍ଜୀଵିତେନ ଵା ॥ 32 ॥
ଯେଷାମର୍ଥେ କାଂକ୍ଷିତଂ ନୋ ରାଜ୍ଯଂ ଭୋଗାଃ ସୁଖାନି ଚ ।
ତ ଇମେଽଵସ୍ଥିତା ଯୁଦ୍ଧେ ପ୍ରାଣାଂସ୍ତ୍ଯକ୍ତ୍ଵା ଧନାନି ଚ ॥ 33 ॥
ଆଚାର୍ଯାଃ ପିତରଃ ପୁତ୍ରାସ୍ତଥୈଵ ଚ ପିତାମହାଃ ।
ମାତୁଲାଃ ଶ୍ଵଶୁରାଃ ପୌତ୍ରାଃ ଶ୍ଯାଲାଃ ସଂବଂଧିନସ୍ତଥା ॥ 34 ॥
ଏତାନ୍ନ ହଂତୁମିଚ୍ଛାମି ଘ୍ନତୋଽପି ମଧୁସୂଦନ ।
ଅପି ତ୍ରୈଲୋକ୍ଯରାଜ୍ଯସ୍ଯ ହେତୋଃ କିଂ ନୁ ମହୀକୃତେ ॥ 35 ॥
ନିହତ୍ଯ ଧାର୍ତରାଷ୍ଟ୍ରାନ୍ନଃ କା ପ୍ରୀତିଃ ସ୍ଯାଜ୍ଜନାର୍ଦନ ।
ପାପମେଵାଶ୍ରଯେଦସ୍ମାନ୍ହତ୍ଵୈତାନାତତାଯିନଃ ॥ 36 ॥
ତସ୍ମାନ୍ନାର୍ହା ଵଯଂ ହଂତୁଂ ଧାର୍ତରାଷ୍ଟ୍ରାନ୍ସ୍ଵବାଂଧଵାନ୍ ।
ସ୍ଵଜନଂ ହି କଥଂ ହତ୍ଵା ସୁଖିନଃ ସ୍ଯାମ ମାଧଵ ॥ 37 ॥
ଯଦ୍ଯପ୍ଯେତେ ନ ପଶ୍ଯଂତି ଲୋଭୋପହତଚେତସଃ ।
କୁଲକ୍ଷଯକୃତଂ ଦୋଷଂ ମିତ୍ରଦ୍ରୋହେ ଚ ପାତକମ୍ ॥ 38 ॥
କଥଂ ନ ଜ୍ଞେଯମସ୍ମାଭିଃ ପାପାଦସ୍ମାନ୍ନିଵର୍ତିତୁମ୍ ।
କୁଲକ୍ଷଯକୃତଂ ଦୋଷଂ ପ୍ରପଶ୍ଯଦ୍ଭିର୍ଜନାର୍ଦନ ॥ 39 ॥
କୁଲକ୍ଷଯେ ପ୍ରଣଶ୍ଯଂତି କୁଲଧର୍ମାଃ ସନାତନାଃ ।
ଧର୍ମେ ନଷ୍ଟେ କୁଲଂ କୃତ୍ସ୍ନମଧର୍ମୋଽଭିଭଵତ୍ଯୁତ ॥ 40 ॥
ଅଧର୍ମାଭିଭଵାତ୍କୃଷ୍ଣ ପ୍ରଦୁଷ୍ଯଂତି କୁଲସ୍ତ୍ରିଯଃ ।
ସ୍ତ୍ରୀଷୁ ଦୁଷ୍ଟାସୁ ଵାର୍ଷ୍ଣେଯ ଜାଯତେ ଵର୍ଣସଂକରଃ ॥ 41 ॥
ସଂକରୋ ନରକାଯୈଵ କୁଲଘ୍ନାନାଂ କୁଲସ୍ଯ ଚ ।
ପତଂତି ପିତରୋ ହ୍ଯେଷାଂ ଲୁପ୍ତପିଂଡୋଦକକ୍ରିଯାଃ ॥ 42 ॥
ଦୋଷୈରେତୈଃ କୁଲଘ୍ନାନାଂ ଵର୍ଣସଂକରକାରକୈଃ ।
ଉତ୍ସାଦ୍ଯଂତେ ଜାତିଧର୍ମାଃ କୁଲଧର୍ମାଶ୍ଚ ଶାଶ୍ଵତାଃ ॥ 43 ॥
ଉତ୍ସନ୍ନକୁଲଧର୍ମାଣାଂ ମନୁଷ୍ଯାଣାଂ ଜନାର୍ଦନ ।
ନରକେଽନିଯତଂ ଵାସୋ ଭଵତୀତ୍ଯନୁଶୁଶ୍ରୁମ ॥ 44 ॥
ଅହୋ ବତ ମହତ୍ପାପଂ କର୍ତୁଂ ଵ୍ଯଵସିତା ଵଯମ୍ ।
ଯଦ୍ରାଜ୍ଯସୁଖଲୋଭେନ ହଂତୁଂ ସ୍ଵଜନମୁଦ୍ଯତାଃ ॥ 45 ॥
ଯଦି ମାମପ୍ରତୀକାରମଶସ୍ତ୍ରଂ ଶସ୍ତ୍ରପାଣଯଃ ।
ଧାର୍ତରାଷ୍ଟ୍ରା ରଣେ ହନ୍ଯୁସ୍ତନ୍ମେ କ୍ଷେମତରଂ ଭଵେତ୍ ॥ 46 ॥
ସଂଜଯ ଉଵାଚ ।
ଏଵମୁକ୍ତ୍ଵାର୍ଜୁନଃ ସଂଖ୍ଯେ ରଥୋପସ୍ଥ ଉପାଵିଶତ୍ ।
ଵିସୃଜ୍ଯ ସଶରଂ ଚାପଂ ଶୋକସଂଵିଗ୍ନମାନସଃ ॥ 47 ॥
ଓଂ ତତ୍ସଦିତି ଶ୍ରୀମଦ୍ଭଗଵଦ୍ଗୀତାସୂପନିଷତ୍ସୁ ବ୍ରହ୍ମଵିଦ୍ଯାଯାଂ ଯୋଗଶାସ୍ତ୍ରେ ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣାର୍ଜୁନସଂଵାଦେ
ଅର୍ଜୁନଵିଷାଦଯୋଗୋ ନାମ ପ୍ରଥମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥1 ॥
Browse Related Categories:
