| | English | | Devanagari | | Telugu | | Tamil | | Kannada | | Malayalam | | Gujarati | | Oriya | | Bengali | | |
| | Marathi | | Assamese | | Punjabi | | Hindi | | Samskritam | | Konkani | | Nepali | | Sinhala | | Grantha | | |
|
ସଂକ୍ଷେପ ରାମାଯଣମ୍ ତପସ୍ସ୍ଵାଧ୍ଯାଯନିରତଂ ତପସ୍ଵୀ ଵାଗ୍ଵିଦାଂ ଵରମ୍ । କୋଽନ୍ଵସ୍ମିନ୍ସାଂପ୍ରତଂ ଲୋକେ ଗୁଣଵାନ୍ କଶ୍ଚ ଵୀର୍ଯଵାନ୍ । ଚାରିତ୍ରେଣ ଚ କୋ ଯୁକ୍ତଃ ସର୍ଵଭୂତେଷୁ କୋ ହିତଃ । ଆତ୍ମଵାନ୍ କୋ ଜିତକ୍ରୋଧୋ ଦ୍ଯୁତିମାନ୍ କୋଽନସୂଯକଃ । ଏତଦିଚ୍ଛାମ୍ଯହଂ ଶ୍ରୋତୁଂ ପରଂ କୌତୂହଲଂ ହି ମେ । ଶ୍ରୁତ୍ଵା ଚୈତତ୍ତ୍ରିଲୋକଜ୍ଞୋ ଵାଲ୍ମୀକେର୍ନାରଦୋ ଵଚଃ । ବହଵୋ ଦୁର୍ଲଭାଶ୍ଚୈଵ ଯେ ତ୍ଵଯା କୀର୍ତିତା ଗୁଣାଃ । ଇକ୍ଷ୍ଵାକୁଵଂଶପ୍ରଭଵୋ ରାମୋ ନାମ ଜନୈଃ ଶ୍ରୁତଃ । ବୁଦ୍ଧିମାନ୍ ନୀତିମାନ୍ ଵାଗ୍ମୀ ଶ୍ରୀମାନ୍ ଶତ୍ରୁନିବର୍ହଣଃ । ମହୋରସ୍କୋ ମହେଷ୍ଵାସୋ ଗୂଢଜତ୍ରୁରରିଂଦମଃ । ସମଃ ସମଵିଭକ୍ତାଂଗଃ ସ୍ନିଗ୍ଧଵର୍ଣଃ ପ୍ରତାପଵାନ୍ । ଧର୍ମଜ୍ଞଃ ସତ୍ଯସଂଧଶ୍ଚ ପ୍ରଜାନାଂ ଚ ହିତେ ରତଃ । ପ୍ରଜାପତିସମଃ ଶ୍ରୀମାନ୍ ଧାତା ରିପୁନିଷୂଦନଃ । ରକ୍ଷିତା ସ୍ଵସ୍ଯ ଧର୍ମସ୍ଯ ସ୍ଵଜନସ୍ଯ ଚ ରକ୍ଷିତା । ସର୍ଵଶାସ୍ତ୍ରାର୍ଥତତ୍ତ୍ଵଜ୍ଞୋ ସ୍ମୃତିମାନ୍ପ୍ରତିଭାନଵାନ୍ । ସର୍ଵଦାଭିଗତଃ ସଦ୍ଭିଃ ସମୁଦ୍ର ଇଵ ସିଂଧୁଭିଃ । ସ ଚ ସର୍ଵଗୁଣୋପେତଃ କୌସଲ୍ଯାନଂଦଵର୍ଧନଃ । ଵିଷ୍ଣୁନା ସଦୃଶୋ ଵୀର୍ଯେ ସୋମଵତ୍ପ୍ରିଯଦର୍ଶନଃ । ଧନଦେନ ସମସ୍ତ୍ଯାଗେ ସତ୍ଯେ ଧର୍ମ ଇଵାପରଃ । ଜ୍ଯେଷ୍ଠଂ ଶ୍ରେଷ୍ଠଗୁଣୈର୍ଯୁକ୍ତଂ ପ୍ରିଯଂ ଦଶରଥଃ ସୁତମ୍ । ଯୌଵରାଜ୍ଯେନ ସଂଯୋକ୍ତୁମୈଚ୍ଛତ୍ପ୍ରୀତ୍ଯା ମହୀପତିଃ । ପୂର୍ଵଂ ଦତ୍ତଵରା ଦେଵୀ ଵରମେନମଯାଚତ । ସ ସତ୍ଯଵଚନାଦ୍ରାଜା ଧର୍ମପାଶେନ ସଂଯତଃ । ସ ଜଗାମ ଵନଂ ଵୀରଃ ପ୍ରତିଜ୍ଞାମନୁପାଲଯନ୍ । ତଂ ଵ୍ରଜଂତଂ ପ୍ରିଯୋ ଭ୍ରାତା ଲକ୍ଷ୍ମଣୋଽନୁଜଗାମ ହ । ଭ୍ରାତରଂ ଦଯିତୋ ଭ୍ରାତୁଃ ସୌଭ୍ରାତ୍ରମନୁଦର୍ଶଯନ୍ । ଜନକସ୍ଯ କୁଲେ ଜାତା ଦେଵମାଯେଵ ନିର୍ମିତା । ସୀତାଽପ୍ଯନୁଗତା ରାମଂ ଶଶିନଂ ରୋହିଣୀ ଯଥା । ଶୃଂଗିବେରପୁରେ ସୂତଂ ଗଂଗାକୂଲେ ଵ୍ଯସର୍ଜଯତ୍ । ଗୁହେନ ସହିତୋ ରାମଃ ଲକ୍ଷ୍ମଣେନ ଚ ସୀତଯା । ଚିତ୍ରକୂଟମନୁପ୍ରାପ୍ଯ ଭରଦ୍ଵାଜସ୍ଯ ଶାସନାତ୍ । ଦେଵଗଂଧର୍ଵସଂକାଶାସ୍ତତ୍ର ତେ ନ୍ଯଵସନ୍ସୁଖମ୍ । ରାଜା ଦଶରଥଃ ସ୍ଵର୍ଗଂ ଜଗାମ ଵିଲପନ୍ସୁତମ୍ । ନିଯୁଜ୍ଯମାନୋ ରାଜ୍ଯାଯ ନୈଚ୍ଛଦ୍ରାଜ୍ଯଂ ମହାବଲଃ । ଗତ୍ଵା ତୁ ସ ମହାତ୍ମାନଂ ରାମଂ ସତ୍ଯପରାକ୍ରମମ୍ । ତ୍ଵମେଵ ରାଜା ଧର୍ମଜ୍ଞ ଇତି ରାମଂ ଵଚୋଽବ୍ରଵୀତ୍ । ନ ଚୈଚ୍ଛତ୍ପିତୁରାଦେଶାଦ୍ରାଜ୍ଯଂ ରାମୋ ମହାବଲଃ । ନିଵର୍ତଯାମାସ ତତୋ ଭରତଂ ଭରତାଗ୍ରଜଃ । ନଂଦିଗ୍ରାମେଽକରୋଦ୍ରାଜ୍ଯଂ ରାମାଗମନକାଂକ୍ଷଯା । ରାମସ୍ତୁ ପୁନରାଲକ୍ଷ୍ଯ ନାଗରସ୍ଯ ଜନସ୍ଯ ଚ । ପ୍ରଵିଶ୍ଯ ତୁ ମହାରଣ୍ଯଂ ରାମୋ ରାଜୀଵଲୋଚନଃ । ସୁତୀକ୍ଷ୍ଣଂ ଚାପ୍ଯଗସ୍ତ୍ଯଂ ଚ ଅଗସ୍ତ୍ଯଭ୍ରାତରଂ ତଥା । ଖଡ୍ଗଂ ଚ ପରମପ୍ରୀତସ୍ତୂଣୀ ଚାକ୍ଷଯସାଯକୌ । ଋଷଯୋଽଭ୍ଯାଗମନ୍ସର୍ଵେ ଵଧାଯାସୁରରକ୍ଷସାମ୍ । ପ୍ରତିଜ୍ଞାତଶ୍ଚ ରାମେଣ ଵଧଃ ସଂଯତି ରକ୍ଷସାମ୍ । ତେନ ତତ୍ରୈଵ ଵସତା ଜନସ୍ଥାନନିଵାସିନୀ । ତତଃ ଶୂର୍ପଣଖାଵାକ୍ଯାଦୁଦ୍ଯୁକ୍ତାନ୍ସର୍ଵରାକ୍ଷସାନ୍ । ନିଜଘାନ ରଣେ ରାମସ୍ତେଷାଂ ଚୈଵ ପଦାନୁଗାନ୍ । ରକ୍ଷସାଂ ନିହତାନ୍ଯାସନ୍ସହସ୍ରାଣି ଚତୁର୍ଦଶ । ସହାଯଂ ଵରଯାମାସ ମାରୀଚଂ ନାମ ରାକ୍ଷସମ୍ । ନ ଵିରୋଧୋ ବଲଵତା କ୍ଷମୋ ରାଵଣ ତେନ ତେ । ଜଗାମ ସହମାରୀଚଃ ତସ୍ଯାଶ୍ରମପଦଂ ତଦା । ଜହାର ଭାର୍ଯାଂ ରାମସ୍ଯ ଗୃଧ୍ରଂ ହତ୍ଵା ଜଟାଯୁଷମ୍ । ରାଘଵଃ ଶୋକସଂତପ୍ତୋ ଵିଲଲାପାକୁଲେଂଦ୍ରିଯଃ । ମାର୍ଗମାଣୋ ଵନେ ସୀତାଂ ରାକ୍ଷସଂ ସଂଦଦର୍ଶ ହ । ତଂ ନିହତ୍ଯ ମହାବାହୁଃ ଦଦାହ ସ୍ଵର୍ଗତଶ୍ଚ ସଃ । ଶ୍ରମଣୀଂ ଧର୍ମନିପୁଣାମଭିଗଚ୍ଛେତି ରାଘଵମ୍ । ଶବର୍ଯା ପୂଜିତଃ ସମ୍ଯଗ୍ରାମୋ ଦଶରଥାତ୍ମଜଃ । ହନୁମଦ୍ଵଚନାଚ୍ଚୈଵ ସୁଗ୍ରୀଵେଣ ସମାଗତଃ । ଆଦିତସ୍ତଦ୍ଯଥାଵୃତ୍ତଂ ସୀତଯାଶ୍ଚ ଵିଶେଷତଃ । ଚକାର ସଖ୍ଯଂ ରାମେଣ ପ୍ରୀତଶ୍ଚୈଵାଗ୍ନିସାକ୍ଷିକମ୍ । ରାମାଯାଵେଦିତଂ ସର୍ଵଂ ପ୍ରଣଯାଦ୍ଦୁଃଖିତେନ ଚ । ଵାଲିନଶ୍ଚ ବଲଂ ତତ୍ର କଥଯାମାସ ଵାନରଃ । ରାଘଵଃ ପ୍ରତ୍ଯଯାର୍ଥଂ ତୁ ଦୁଂଦୁଭେଃ କାଯମୁତ୍ତମମ୍ । ଉତ୍ସ୍ମଯିତ୍ଵା ମହାବାହୁଃ ପ୍ରେକ୍ଷ୍ଯ ଚାସ୍ଥି ମହାବଲଃ । ବିଭେଦ ଚ ପୁନଃ ସାଲାନ୍ସପ୍ତୈକେନ ମହେଷୁଣା । ତତଃ ପ୍ରୀତମନାସ୍ତେନ ଵିଶ୍ଵସ୍ତଃ ସ ମହାକପିଃ । ତତୋଽଗର୍ଜଦ୍ଧରିଵରଃ ସୁଗ୍ରୀଵୋ ହେମପିଂଗଳଃ । ଅନୁମାନ୍ଯ ତଦା ତାରାଂ ସୁଗ୍ରୀଵେଣ ସମାଗତଃ । ତତଃ ସୁଗ୍ରୀଵଵଚନାଦ୍ଧତ୍ଵା ଵାଲିନମାହଵେ । ସ ଚ ସର୍ଵାନ୍ସମାନୀଯ ଵାନରାନ୍ଵାନରର୍ଷଭଃ । ତତୋ ଗୃଧ୍ରସ୍ଯ ଵଚନାତ୍ସଂପାତେର୍ହନୁମାନ୍ବଲୀ । ତତ୍ର ଲଂକାଂ ସମାସାଦ୍ଯ ପୁରୀଂ ରାଵଣପାଲିତାମ୍ । ନିଵେଦଯିତ୍ଵାଽଭିଜ୍ଞାନଂ ପ୍ରଵୃତ୍ତିଂ ଚ ନିଵେଦ୍ଯ ଚ । ପଂଚ ସେନାଗ୍ରଗାନ୍ହତ୍ଵା ସପ୍ତ ମଂତ୍ରିସୁତାନପି । ଅସ୍ତ୍ରେଣୋନ୍ମୁକ୍ତମାତ୍ମାନଂ ଜ୍ଞାତ୍ଵା ପୈତାମହାଦ୍ଵରାତ୍ । ତତୋ ଦଗ୍ଧ୍ଵା ପୁରୀଂ ଲଂକାଂ ଋତେ ସୀତାଂ ଚ ମୈଥିଲୀମ୍ । ସୋଽଭିଗମ୍ଯ ମହାତ୍ମାନଂ କୃତ୍ଵା ରାମଂ ପ୍ରଦକ୍ଷିଣମ୍ । ତତଃ ସୁଗ୍ରୀଵସହିତୋ ଗତ୍ଵା ତୀରଂ ମହୋଦଧେଃ । ଦର୍ଶଯାମାସ ଚାତ୍ମାନଂ ସମୁଦ୍ରଃ ସରିତାଂ ପତିଃ । ତେନ ଗତ୍ଵା ପୁରୀଂ ଲଂକାଂ ହତ୍ଵା ରାଵଣମାହଵେ । ତାମୁଵାଚ ତତୋ ରାମଃ ପରୁଷଂ ଜନସଂସଦି । ତତୋଽଗ୍ନିଵଚନାତ୍ସୀତାଂ ଜ୍ଞାତ୍ଵା ଵିଗତକଲ୍ମଷାମ୍ । କର୍ମଣା ତେନ ମହତା ତ୍ରୈଲୋକ୍ଯଂ ସଚରାଚରମ୍ । ଅଭିଷିଚ୍ଯ ଚ ଲଂକାଯାଂ ରାକ୍ଷସେଂଦ୍ରଂ ଵିଭୀଷଣମ୍ । ଦେଵତାଭ୍ଯୋ ଵରଂ ପ୍ରାପ୍ଯ ସମୁତ୍ଥାପ୍ଯ ଚ ଵାନରାନ୍ । ଭରଦ୍ଵାଜାଶ୍ରମଂ ଗତ୍ଵା ରାମଃ ସତ୍ଯପରାକ୍ରମଃ । ପୁନରାଖ୍ଯାଯିକାଂ ଜଲ୍ପନ୍ସୁଗ୍ରୀଵସହିତଶ୍ଚ ସଃ । ନଂଦିଗ୍ରାମେ ଜଟାଂ ହିତ୍ଵା ଭ୍ରାତୃଭିଃ ସହିତୋଽନଘଃ । ପ୍ରହୃଷ୍ଟମୁଦିତୋ ଲୋକସ୍ତୁଷ୍ଟଃ ପୁଷ୍ଟଃ ସୁଧାର୍ମିକଃ । ନ ପୁତ୍ରମରଣଂ କିଂଚିଦ୍ଦ୍ରକ୍ଷ୍ଯଂତି ପୁରୁଷାଃ କ୍ଵଚିତ୍ । ନ ଚାଗ୍ନିଜଂ ଭଯଂ କିଂଚିନ୍ନାପ୍ସୁ ମଜ୍ଜଂତି ଜଂତଵଃ । ନ ଚାପି କ୍ଷୁଦ୍ଭଯଂ ତତ୍ର ନ ତସ୍କରଭଯଂ ତଥା । ନିତ୍ଯଂ ପ୍ରମୁଦିତାଃ ସର୍ଵେ ଯଥା କୃତଯୁଗେ ତଥା । ଗଵାଂ କୋଟ୍ଯଯୁତଂ ଦତ୍ଵା ବ୍ରହ୍ମଲୋକଂ ପ୍ରଯାସ୍ଯତି । ରାଜଵଂଶାନ୍ ଶତଗୁଣାନ୍ ସ୍ଥାପଯିଷ୍ଯତି ରାଘଵଃ । ଦଶଵର୍ଷସହସ୍ରାଣି ଦଶଵର୍ଷଶତାନି ଚ । ଇଦଂ ପଵିତ୍ରଂ ପାପଘ୍ନଂ ପୁଣ୍ଯଂ ଵେଦୈଶ୍ଚ ସମ୍ମିତମ୍ । ଏତଦାଖ୍ଯାନମାଯୁଷ୍ଯଂ ପଠନ୍ରାମାଯଣଂ ନରଃ । ପଠନ୍ ଦ୍ଵିଜୋ ଵାଗୃଷଭତ୍ଵମୀଯାତ୍ ଇତ୍ଯାର୍ଷେ ଶ୍ରୀମଦ୍ରାମାଯଣେ ଵାଲ୍ମୀକୀଯେ ଆଦିକାଵ୍ଯେ ବାଲକାଂଡେ ନାରଦଵାକ୍ଯଂ ନାମ ପ୍ରଥମଃ ସର୍ଗଃ ॥
|
