| | English | | Devanagari | | Telugu | | Tamil | | Kannada | | Malayalam | | Gujarati | | Oriya | | Bengali | | |
| | Marathi | | Assamese | | Punjabi | | Hindi | | Samskritam | | Konkani | | Nepali | | Sinhala | | Grantha | | |
|
ପତଂଜଲି ଯୋଗ ସୂତ୍ରାଣି - 3 (ଵିଭୂତି ପାଦଃ) ଶ୍ରୀପାତଂଜଲଯୋଗଦର୍ଶନମ୍ । ଅଥ ଵିଭୂତିପାଦଃ । ଦେଶବଂଧଶ୍ଚିତ୍ତସ୍ଯ ଧାରଣା ॥1॥ ତତ୍ର ପ୍ରତ୍ଯଯୈକତାନତା ଧ୍ଯାନମ୍ ॥2॥ ତଦେଵାର୍ଥମାତ୍ରନିର୍ଭାସଂ ସ୍ଵରୂପଶୂନ୍ଯମିଵ ସମାଧିଃ ॥3॥ ତ୍ରଯମେକତ୍ର ସଂଯମଃ ॥4॥ ତଜ୍ଜଯାତ୍ ପ୍ରଜ୍ଞାଲୋକଃ ॥5॥ ତସ୍ଯ ଭୂମିଷୁ ଵିନିଯୋଗଃ ॥6॥ ତ୍ରଯମଂତରଂଗଂ ପୂର୍ଵେଭ୍ଯଃ ॥7॥ ତଦପି ବହିରଂଗଂ ନିର୍ବୀଜସ୍ଯ ॥8॥ ଵ୍ଯୁତ୍ଥାନନିରୋଧସଂସ୍କାରଯୋରଭିଭଵପ୍ରାଦୁର୍ଭାଵୌ ନିରୋଧକ୍ଷଣଚିତ୍ତାନ୍ଵଯୋ ନିରୋଧପରିଣାମଃ ॥9॥ ତସ୍ଯ ପ୍ରଶାଂତଵାହିତା ସଂସ୍କାରାତ୍ ॥10॥ ସର୍ଵାର୍ଥତୈକାଗ୍ରାତଯୋଃ କ୍ଷଯୋଦଯୌ ଚିତ୍ତସ୍ଯ ସମାଧିପରିଣାମଃ ॥11॥ ତତଃ ପୁନଃ ଶାଂତୋଦିତୌ ତୁଲ୍ଯପ୍ରତ୍ଯଯୌ ଚିତ୍ତସ୍ଯୈକାଗ୍ରତା ପରିଣାମଃ ॥12॥ ଏତେନ ଭୂତେଂଦ୍ରିଯେଷୁ ଧର୍ମଲକ୍ଷଣାଵସ୍ଥାପରିଣାମା ଵ୍ଯାଖ୍ଯାତାଃ ॥13॥ ଶାଂତୋଦିତାଵ୍ଯପଦେଶ୍ଯଧର୍ମାନୁପାତୀ ଧର୍ମୀ ॥14॥ କ୍ରମାନ୍ଯତ୍ଵଂ ପରିଣାମାନ୍ଯତ୍ଵେ ହେତୁଃ ॥15॥ ପରିଣାମତ୍ରଯସଂଯମାଦତୀତାନାଗତଜ୍ଞାନମ୍ ॥16॥ ଶବ୍ଦାର୍ଥପ୍ରତ୍ଯଯାନାମିତରେତରାଧ୍ଯାସାତ୍ ସଂକରସ୍ତତ୍ପ୍ରଵିଭାଗସଂଯମାତ୍ ସର୍ଵଭୂତରୁତଜ୍ଞାନମ୍ ॥17॥ ସଂସ୍କାରସାକ୍ଷାତ୍କରଣାତ୍ ପୂର୍ଵଜାତିଜ୍ଞାନମ୍ ॥18॥ ପ୍ରତ୍ଯଯସ୍ଯ ପରଚିତ୍ତଜ୍ଞାନମ୍ ॥19॥ ନ ଚ ତତ୍ ସାଲଂବନଂ ତସ୍ଯାଵିଷଯୀଭୂତତ୍ଵାତ୍ ॥20॥ କାଯରୂପସଂଯମାତ୍ ତଦ୍ଗ୍ରାହ୍ଯଶକ୍ତିସ୍ତଂଭେ ଚକ୍ଷୁଃ ପ୍ରକାଶାସଂପ୍ରଯୋଗେଽଂତର୍ଧାନମ୍ ॥21॥ ସୋପକ୍ରମଂ ନିରୁପକ୍ରମଂ ଚ କର୍ମ ତତ୍ସଂଯମାଦପରାଂତଜ୍ଞାନମରିଷ୍ଟେଭ୍ଯୋ ଵା ॥22॥ ମୈତ୍ର୍ଯାଦିଷୁ ବଲାନି ॥23॥ ବଲେଷୁ ହସ୍ତିବଲାଦୀନୀ ॥24॥ ପ୍ରଵୃତ୍ତ୍ଯାଲୋକନ୍ଯାସାତ୍ ସୂକ୍ଷ୍ମଵ୍ଯଵହିତଵିପ୍ରକୃଷ୍ଟଜ୍ଞାନମ୍ ॥25॥ ଭୁଵନଜ୍ଞାନଂ ସୂର୍ଯେ ସଂଯମାତ୍ ॥26॥ ଚଂଦ୍ରେ ତାରାଵ୍ଯୂହଜ୍ଞାନମ୍ ॥27॥ ଧ୍ରୁଵେ ତଦ୍ଗତିଜ୍ଞାନମ୍ ॥28॥ ନାଭିଚକ୍ରେ କାଯଵ୍ଯୂହଜ୍ଞାନମ୍ ॥29॥ କଂଠକୂପେ କ୍ଷୁତ୍ପିପାସାନିଵୃତ୍ତିଃ ॥30॥ କୂର୍ମନାଡ୍ଯାଂ ସ୍ଥୈର୍ଯମ୍ ॥31॥ ମୂର୍ଧଜ୍ଯୋତିଷି ସିଦ୍ଧଦର୍ଶନମ୍ ॥32॥ ପ୍ରାତିଭାଦ୍ଵା ସର୍ଵମ୍ ॥33॥ ହୃଦଯେ ଚିତ୍ତସଂଵିତ୍ ॥34॥ ସତ୍ତ୍ଵପୁରୁଷଯୋରତ୍ଯଂତାସଂକୀର୍ଣଯୋଃ ପ୍ରତ୍ଯଯାଵିଶେଷୋ ଭୋଗଃ ପରାର୍ଥତ୍ଵାତ୍ ସ୍ଵାର୍ଥସଂଯମାତ୍ ପୁରୁଷଜ୍ଞାନମ୍ ॥35॥ ତତଃ ପ୍ରାତିଭଶ୍ରାଵଣଵେଦନାଦର୍ଶାସ୍ଵାଦଵାର୍ତା ଜାଯଂତେ ॥36॥ ତେ ସମାଧାଵୁପସର୍ଗାଵ୍ଯୁତ୍ଥାନେ ସିଦ୍ଧଯଃ ॥37॥ ବଂଧକାରଣଶୈଥିଲ୍ଯାତ୍ ପ୍ରଚାରସଂଵେଦନାଚ୍ଚ ଚିତ୍ତସ୍ଯ ପରଶରୀରାଵେଶଃ ॥38॥ ଉଦାନଜଯାଜ୍ଜଲପଂକକଂଟକାଦିଷ୍ଵସଂଗ ଉତ୍କ୍ରାଂତିଶ୍ଚ ॥39॥ ସମାନଜଯାଜ୍ଜ୍ଵଲନମ୍ ॥40॥ ଶ୍ରୋତ୍ରାକାଶଯୋଃ ସଂବଂଧସଂଯମାତ୍ ଦିଵ୍ଯଂ ଶ୍ରୋତ୍ରମ୍ ॥41॥ କାଯାକାଶଯୋଃ ସଂବଂଧସଂଯମାତ୍ ଲଘୁତୂଲସମାପତ୍ତେଶ୍ଚ ଆକାଶଗମନମ୍ ॥42॥ ବହିରକଲ୍ପିତା ଵୃତ୍ତିର୍ମହାଵିଦେହା ତତଃ ପ୍ରକାଶାଵରଣକ୍ଷଯଃ ॥43॥ ସ୍ଥୂଲସ୍ଵରୂପସୂକ୍ଷ୍ମାନ୍ଵଯାର୍ଥଵତ୍ତ୍ଵସଂଯମାତ୍ ଭୂତଜଯଃ ॥44॥ ତତୋଽଣିମାଦିପ୍ରାଦୁର୍ଭାଵଃ କାଯସଂପତ୍ ତଦ୍ଧର୍ମାନଭିଘାତଶ୍ଚ ॥45॥ ରୂପଲାଵଣ୍ଯବଲଵଜ୍ରସଂହନନତ୍ଵାନି କାଯସଂପତ୍ ॥46॥ ଗ୍ରହଣସ୍ଵରୂପାସ୍ମିତାନ୍ଵଯାର୍ଥଵତ୍ତ୍ଵସଂଯମାଦିଂଦ୍ରିଯଜଯଃ ॥47॥ ତତୋ ମନୋଜଵିତ୍ଵଂ ଵିକରଣଭାଵଃ ପ୍ରଧାନଜଯଶ୍ଚ ॥48॥ ସତ୍ତ୍ଵପୁରୁଷାନ୍ଯତାଖ୍ଯାତିମାତ୍ରସ୍ଯ ସର୍ଵଭାଵାଧିଷ୍ଠାତୃତ୍ଵଂ ସର୍ଵଜ୍ଞାତୃତ୍ଵଂଚ ॥49॥ ତଦ୍ଵୈରାଗ୍ଯାଦପି ଦୋଷବୀଜକ୍ଷଯେ କୈଵଲ୍ଯମ୍ ॥50॥ ସ୍ଥାନ୍ଯୁପନିମଂତ୍ରଣେ ସଂଗସ୍ମଯାକରଣଂ ପୁନରନିଷ୍ଟପ୍ରସଂଗାତ୍ ॥51॥ କ୍ଷଣତତ୍କ୍ରମଯୋଃ ସଂଯମାଦ୍ଵିଵେକଜଂ ଜ୍ଞାନମ୍ ॥52॥ ଜାତିଲକ୍ଷଣଦେଶୈରନ୍ଯତାନଵଚ୍ଛେଦାତ୍ ତୁଲ୍ଯଯୋସ୍ତତଃ ପ୍ରତିପତ୍ତିଃ ॥53॥ ତାରକଂ ସର୍ଵଵିଷଯଂ ସର୍ଵଥାଵିଷଯମକ୍ରମଂ ଚେତି ଵିଵେକଜଂ ଜ୍ଞାନମ୍ ॥54॥ ସତ୍ତ୍ଵପୁରୁଷଯୋଃ ଶୁଦ୍ଧିସାମ୍ଯେ କୈଵଲ୍ଯମ୍ ॥55॥ ଇତି ଶ୍ରୀପାତଂଜଲଯୋଗଦର୍ଶନେ ଵିଭୂତିପାଦୋ ନାମ ତୃତୀଯଃ ପାଦଃ । |
