(ଶ୍ରୀଦେଵୀଭାଗଵତଂ, ଦ୍ଵାଦଶ ସ୍କଂଧଂ, ଦଶମୋଽଧ୍ଯାଯଃ, , ମଣିଦ୍ଵୀପ ଵର୍ଣନ - 1)

ଵ୍ଯାସ ଉଵାଚ –
ବ୍ରହ୍ମଲୋକାଦୂର୍ଧ୍ଵଭାଗେ ସର୍ଵଲୋକୋଽସ୍ତି ଯଃ ଶ୍ରୁତଃ ।
ମଣିଦ୍ଵୀପଃ ସ ଏଵାସ୍ତି ଯତ୍ର ଦେଵୀ ଵିରାଜତେ ॥ 1 ॥

ସର୍ଵସ୍ମାଦଧିକୋ ଯସ୍ମାତ୍ସର୍ଵଲୋକସ୍ତତଃ ସ୍ମୃତଃ ।
ପୁରା ପରାଂବଯୈଵାଯଂ କଲ୍ପିତୋ ମନସେଚ୍ଛଯା ॥ 2 ॥

ସର୍ଵାଦୌ ନିଜଵାସାର୍ଥଂ ପ୍ରକୃତ୍ଯା ମୂଲଭୂତଯା ।
କୈଲାସାଦଧିକୋ ଲୋକୋ ଵୈକୁଂଠାଦପି ଚୋତ୍ତମଃ ॥ 3 ॥

ଗୋଲୋକାଦପି ସର୍ଵସ୍ମାତ୍ସର୍ଵଲୋକୋଽଧିକଃ ସ୍ମୃତଃ ।
ନୈତତ୍ସମଂ ତ୍ରିଲୋକ୍ଯାଂ ତୁ ସୁଂଦରଂ ଵିଦ୍ଯତେ କ୍ଵଚିତ୍ ॥ 4 ॥

ଛତ୍ରୀଭୂତଂ ତ୍ରିଜଗତୋ ଭଵସଂତାପନାଶକମ୍ ।
ଛାଯାଭୂତଂ ତଦେଵାସ୍ତି ବ୍ରହ୍ମାଂଡାନାଂ ତୁ ସତ୍ତମ ॥ 5 ॥

ବହୁଯୋଜନଵିସ୍ତୀର୍ଣୋ ଗଂଭୀରସ୍ତାଵଦେଵ ହି ।
ମଣିଦ୍ଵୀପସ୍ଯ ପରିତୋ ଵର୍ତତେ ତୁ ସୁଧୋଦଧିଃ ॥ 6 ॥

ମରୁତ୍ସଂଘଟ୍ଟନୋତ୍କୀର୍ଣତରଂଗ ଶତସଂକୁଲଃ ।
ରତ୍ନାଚ୍ଛଵାଲୁକାଯୁକ୍ତୋ ଝଷଶଂଖସମାକୁଲଃ ॥ 7 ॥

ଵୀଚିସଂଘର୍ଷସଂଜାତଲହରୀକଣଶୀତଲଃ ।
ନାନାଧ୍ଵଜସମାଯୁକ୍ତା ନାନାପୋତଗତାଗତୈଃ ॥ 8 ॥

ଵିରାଜମାନଃ ପରିତସ୍ତୀରରତ୍ନଦ୍ରୁମୋ ମହାନ୍ ।
ତଦୁତ୍ତରମଯୋଧାତୁନିର୍ମିତୋ ଗଗନେ ତତଃ ॥ 9 ॥

ସପ୍ତଯୋଜନଵିସ୍ତୀର୍ଣଃ ପ୍ରାକାରୋ ଵର୍ତତେ ମହାନ୍ ।
ନାନାଶସ୍ତ୍ରପ୍ରହରଣା ନାନାଯୁଦ୍ଧଵିଶାରଦାଃ ॥ 10 ॥

ରକ୍ଷକା ନିଵସଂତ୍ଯତ୍ର ମୋଦମାନାଃ ସମଂତତଃ ।
ଚତୁର୍ଦ୍ଵାରସମାଯୁକ୍ତୋ ଦ୍ଵାରପାଲଶତାନ୍ଵିତଃ ॥ 11 ॥

ନାନାଗଣୈଃ ପରିଵୃତୋ ଦେଵୀଭକ୍ତିଯୁତୈର୍ନୃପ ।
ଦର୍ଶନାର୍ଥଂ ସମାଯାଂତି ଯେ ଦେଵା ଜଗଦୀଶିତୁଃ ॥ 12 ॥

ତେଷାଂ ଗଣା ଵସଂତ୍ଯତ୍ର ଵାହନାନି ଚ ତତ୍ର ହି ।
ଵିମାନଶତସଂଘର୍ଷଘଂଟାସ୍ଵନସମାକୁଲଃ ॥ 13 ॥

ହଯହେଷାଖୁରାଘାତବଧିରୀକୃତଦିଂମୁଖଃ ।
ଗଣୈଃ କିଲକିଲାରାଵୈର୍ଵେତ୍ରହସ୍ତୈଶ୍ଚ ତାଡିତାଃ ॥ 14 ॥

ସେଵକା ଦେଵସଂଗାନାଂ ଭ୍ରାଜଂତେ ତତ୍ର ଭୂମିପ ।
ତସ୍ମିଂକୋଲାହଲେ ରାଜନ୍ନଶବ୍ଦଃ କେନଚିତ୍କ୍ଵଚିତ୍ ॥ 15 ॥

କସ୍ଯଚିଚ୍ଛ୍ରୂଯତେଽତ୍ଯଂତଂ ନାନାଧ୍ଵନିସମାକୁଲେ ।
ପଦେ ପଦେ ମିଷ୍ଟଵାରିପରିପୂର୍ଣସରାନ୍ସି ଚ ॥ 16 ॥

ଵାଟିକା ଵିଵିଧା ରାଜନ୍ ରତ୍ନଦ୍ରୁମଵିରାଜିତାଃ ।
ତଦୁତ୍ତରଂ ମହାସାରଧାତୁନିର୍ମିତମଂଡଲଃ ॥ 17 ॥

ସାଲୋଽପରୋ ମହାନସ୍ତି ଗଗନସ୍ପର୍ଶି ଯଚ୍ଛିରଃ ।
ତେଜସା ସ୍ଯାଚ୍ଛତଗୁଣଃ ପୂର୍ଵସାଲାଦଯଂ ପରଃ ॥ 18 ॥

ଗୋପୁରଦ୍ଵାରସହିତୋ ବହୁଵୃକ୍ଷସମନ୍ଵିତଃ ।
ଯା ଵୃକ୍ଷଜାତଯଃ ସଂତି ସର୍ଵାସ୍ତାସ୍ତତ୍ର ସଂତି ଚ ॥ 19 ॥

ନିରଂତରଂ ପୁଷ୍ପଯୁତାଃ ସଦା ଫଲସମନ୍ଵିତାଃ ।
ନଵପଲ୍ଲଵସଂଯୁକ୍ତାଃ ପରସୌରଭସଂକୁଲାଃ ॥ 20 ॥

ପନସା ବକୁଲା ଲୋଧ୍ରାଃ କର୍ଣିକାରାଶ୍ଚ ଶିଂଶପାଃ ।
ଦେଵଦାରୁକାଂଚନାରା ଆମ୍ରାଶ୍ଚୈଵ ସୁମେରଵଃ ॥ 21 ॥

ଲିକୁଚା ହିଂଗୁଲାଶ୍ଚୈଲା ଲଵଂଗାଃ କଟ୍ଫଲାସ୍ତଥା ।
ପାଟଲା ମୁଚୁକୁଂଦାଶ୍ଚ ଫଲିନ୍ଯୋ ଜଘନେଫଲାଃ ॥ 22 ॥

ତାଲାସ୍ତମାଲାଃ ସାଲାଶ୍ଚ କଂକୋଲା ନାଗଭଦ୍ରକାଃ ।
ପୁନ୍ନାଗାଃ ପୀଲଵଃ ସାଲ୍ଵକା ଵୈ କର୍ପୂରଶାଖିନଃ ॥ 23 ॥

ଅଶ୍ଵକର୍ଣା ହସ୍ତିକର୍ଣାସ୍ତାଲପର୍ଣାଶ୍ଚ ଦାଡିମାଃ ।
ଗଣିକା ବଂଧୁଜୀଵାଶ୍ଚ ଜଂବୀରାଶ୍ଚ କୁରଂଡକାଃ ॥ 24 ॥

ଚାଂପେଯା ବଂଧୁଜୀଵାଶ୍ଚ ତଥା ଵୈ କନକଦ୍ରୁମାଃ ।
କାଲାଗୁରୁଦ୍ରୁମାଶ୍ଚୈଵ ତଥା ଚଂଦନପାଦପାଃ ॥ 25 ॥

ଖର୍ଜୂରା ଯୂଥିକାସ୍ତାଲପର୍ଣ୍ଯଶ୍ଚୈଵ ତଥେକ୍ଷଵଃ ।
କ୍ଷୀରଵୃକ୍ଷାଶ୍ଚ ଖଦିରାଶ୍ଚିଂଚାଭଲ୍ଲାତକାସ୍ତଥା ॥ 26 ॥

ରୁଚକାଃ କୁଟଜା ଵୃକ୍ଷା ବିଲ୍ଵଵୃକ୍ଷାସ୍ତଥୈଵ ଚ ।
ତୁଲସୀନାଂ ଵନାନ୍ଯେଵଂ ମଲ୍ଲିକାନାଂ ତଥୈଵ ଚ ॥ 27 ॥

ଇତ୍ଯାଦିତରୁଜାତୀନାଂ ଵନାନ୍ଯୁପଵନାନି ଚ ।
ନାନାଵାପୀଶତୈର୍ଯୁକ୍ତାନ୍ଯେଵଂ ସଂତି ଧରାଧିପ ॥ 28 ॥

କୋକିଲାରାଵସଂଯୁକ୍ତା ଗୁନ୍ଜଦ୍ଭ୍ରମରଭୂଷିତାଃ ।
ନିର୍ଯାସସ୍ରାଵିଣଃ ସର୍ଵେ ସ୍ନିଗ୍ଧଚ୍ଛାଯାସ୍ତରୂତ୍ତମାଃ ॥ 29 ॥

ନାନାଋତୁଭଵା ଵୃକ୍ଷା ନାନାପକ୍ଷିସମାକୁଲାଃ ।
ନାନାରସସ୍ରାଵିଣୀଭିର୍ନଦୀଭିରତିଶୋଭିତାଃ ॥ 30 ॥

ପାରାଵତଶୁକଵ୍ରାତସାରିକାପକ୍ଷମାରୁତୈଃ ।
ହଂସପକ୍ଷସମୁଦ୍ଭୂତ ଵାତଵ୍ରାତୈଶ୍ଚଲଦ୍ଦ୍ରୁମମ୍ ॥ 31 ॥

ସୁଗଂଧଗ୍ରାହିପଵନପୂରିତଂ ତଦ୍ଵନୋତ୍ତମମ୍ ।
ସହିତଂ ହରିଣୀଯୂଥୈର୍ଧାଵମାନୈରିତସ୍ତତଃ ॥ 32 ॥

ନୃତ୍ଯଦ୍ବର୍ହିକଦଂବସ୍ଯ କେକାରାଵୈଃ ସୁଖପ୍ରଦୈଃ ।
ନାଦିତଂ ତଦ୍ଵନଂ ଦିଵ୍ଯଂ ମଧୁସ୍ରାଵି ସମଂତତଃ ॥ 33 ॥

କାଂସ୍ଯସାଲାଦୁତ୍ତରେ ତୁ ତାମ୍ରସାଲଃ ପ୍ରକୀର୍ତିତଃ ।
ଚତୁରସ୍ରସମାକାର ଉନ୍ନତ୍ଯା ସପ୍ତଯୋଜନଃ ॥ 34 ॥

ଦ୍ଵଯୋସ୍ତୁ ସାଲଯୋର୍ମଧ୍ଯେ ସଂପ୍ରୋକ୍ତା କଲ୍ପଵାଟିକା ।
ଯେଷାଂ ତରୂଣାଂ ପୁଷ୍ପାଣି କାଂଚନାଭାନି ଭୂମିପ ॥ 35 ॥

ପତ୍ରାଣି କାଂଚନାଭାନି ରତ୍ନବୀଜଫଲାନି ଚ ।
ଦଶଯୋଜନଗଂଧୋ ହି ପ୍ରସର୍ପତି ସମଂତତଃ ॥ 36 ॥

ତଦ୍ଵନଂ ରକ୍ଷିତଂ ରାଜନ୍ଵସଂତେନର୍ତୁନାନିଶମ୍ ।
ପୁଷ୍ପସିଂହାସନାସୀନଃ ପୁଷ୍ପଚ୍ଛତ୍ରଵିରାଜିତଃ ॥ 37 ॥

ପୁଷ୍ପଭୂଷାଭୂଷିତଶ୍ଚ ପୁଷ୍ପାସଵଵିଘୂର୍ଣିତଃ ।
ମଧୁଶ୍ରୀର୍ମାଧଵଶ୍ରୀଶ୍ଚ ଦ୍ଵେ ଭାର୍ଯେ ତସ୍ଯ ସମ୍ମତେ ॥ 38 ॥

କ୍ରୀଡତଃ ସ୍ମେରଵଦନେ ସୁମସ୍ତବକକଂଦୁକୈଃ ।
ଅତୀଵ ରମ୍ଯଂ ଵିପିନଂ ମଧୁସ୍ରାଵି ସମଂତତଃ ॥ 39 ॥

ଦଶଯୋଜନପର୍ଯଂତଂ କୁସୁମାମୋଦଵାଯୁନା ।
ପୂରିତଂ ଦିଵ୍ଯଗଂଧର୍ଵୈଃ ସାଂଗନୈର୍ଗାନଲୋଲୁପୈଃ ॥ 40 ॥

ଶୋଭିତଂ ତଦ୍ଵନଂ ଦିଵ୍ଯଂ ମତ୍ତକୋକିଲନାଦିତମ୍ ।
ଵସଂତଲକ୍ଷ୍ମୀସଂଯୁକ୍ତଂ କାମିକାମପ୍ରଵର୍ଧନମ୍ ॥ 41 ॥

ତାମ୍ରସାଲାଦୁତ୍ତରତ୍ର ସୀସସାଲଃ ପ୍ରକୀର୍ତିତଃ ।
ସମୁଚ୍ଛ୍ରାଯଃ ସ୍ମୃତୋଽପ୍ଯସ୍ଯ ସପ୍ତଯୋଜନସଂଖ୍ଯଯା ॥ 42 ॥

ସଂତାନଵାଟିକାମଧ୍ଯେ ସାଲଯୋସ୍ତୁ ଦ୍ଵଯୋର୍ନୃପ ।
ଦଶଯୋଜନଗଂଧସ୍ତୁ ପ୍ରସୂନାନାଂ ସମଂତତଃ ॥ 43 ॥

ହିରଣ୍ଯାଭାନି କୁସୁମାନ୍ଯୁତ୍ଫୁଲ୍ଲାନି ନିରଂତରମ୍ ।
ଅମୃତଦ୍ରଵସଂଯୁକ୍ତଫଲାନି ମଧୁରାଣି ଚ ॥ 44 ॥

ଗ୍ରୀଷ୍ମର୍ତୁର୍ନାଯକସ୍ତସ୍ଯା ଵାଟିକାଯା ନୃପୋତ୍ତମ ।
ଶୁକ୍ରଶ୍ରୀଶ୍ଚ ଶୁଚିଶ୍ରୀଶ୍ଚ ଦ୍ଵେ ଭାର୍ଯେ ତସ୍ଯ ସମ୍ମତେ ॥ 45 ॥

ସଂତାପତ୍ରସ୍ତଲୋକାସ୍ତୁ ଵୃକ୍ଷମୂଲେଷୁ ସଂସ୍ଥିତାଃ ।
ନାନାସିଦ୍ଧୈଃ ପରିଵୃତୋ ନାନାଦେଵୈଃ ସମନ୍ଵିତଃ ॥ 46 ॥

ଵିଲାସିନୀନାଂ ବୃଂଦୈସ୍ତୁ ଚଂଦନଦ୍ରଵପଂକିଲୈଃ ।
ପୁଷ୍ପମାଲାଭୂଷିତୈସ୍ତୁ ତାଲଵୃଂତକରାଂବୁଜୈଃ ॥ 47 ॥

[ ପାଠଭେଦଃ- ପ୍ରାକାରଃ ]
ପ୍ରକାରଃ ଶୋଭିତୋ ଏଜଚ୍ଛୀତଲାଂବୁନିଷେଵିଭିଃ ।
ସୀସସାଲାଦୁତ୍ତରତ୍ରାପ୍ଯାରକୂଟମଯଃ ଶୁଭଃ ॥ 48 ॥

ପ୍ରାକାରୋ ଵର୍ତତେ ରାଜନ୍ମୁନିଯୋଜନଦୈର୍ଘ୍ଯଵାନ୍ ।
ହରିଚଂଦନଵୃକ୍ଷାଣାଂ ଵାଟୀ ମଧ୍ଯେ ତଯୋଃ ସ୍ମୃତା ॥ 49 ॥

ସାଲଯୋରଧିନାଥସ୍ତୁ ଵର୍ଷର୍ତୁର୍ମେଘଵାହନଃ ।
ଵିଦ୍ଯୁତ୍ପିଂଗଲନେତ୍ରଶ୍ଚ ଜୀମୂତକଵଚଃ ସ୍ମୃତଃ ॥ 50 ॥

ଵଜ୍ରନିର୍ଘୋଷମୁଖରଶ୍ଚେଂଦ୍ରଧନ୍ଵା ସମଂତତଃ ।
ସହସ୍ରଶୋ ଵାରିଧାରା ମୁଂଚନ୍ନାସ୍ତେ ଗଣାଵୃତଃ ॥ 51 ॥

ନଭଃ ଶ୍ରୀଶ୍ଚ ନଭସ୍ଯଶ୍ରୀଃ ସ୍ଵରସ୍ଯା ରସ୍ଯମାଲିନୀ ।
ଅଂବା ଦୁଲା ନିରତ୍ନିଶ୍ଚାଭ୍ରମଂତୀ ମେଘଯଂତିକା ॥ 52 ॥

ଵର୍ଷଯଂତୀ ଚିବୁଣିକା ଵାରିଧାରା ଚ ସମ୍ମତାଃ ।
ଵର୍ଷର୍ତୋର୍ଦ୍ଵାଦଶ ପ୍ରୋକ୍ତାଃ ଶକ୍ତଯୋ ମଦଵିହ୍ଵଲାଃ ॥ 53 ॥

ନଵପଲ୍ଲଵଵୃକ୍ଷାଶ୍ଚ ନଵୀନଲତିକାନ୍ଵିତାଃ ।
ହରିତାନି ତୃଣାନ୍ଯେଵ ଵେଷ୍ଟିତା ଯୈର୍ଧରାଽଖିଲା ॥ 54 ॥

ନଦୀନଦପ୍ରଵାହାଶ୍ଚ ପ୍ରଵହଂତି ଚ ଵେଗତଃ ।
ସରାଂସି କଲୁଷାଂବୂନି ରାଗିଚିତ୍ତସମାନି ଚ ॥ 55 ॥

ଵସଂତି ଦେଵାଃ ସିଦ୍ଧାଶ୍ଚ ଯେ ଦେଵୀକର୍ମକାରିଣଃ ।
ଵାପୀକୂପତଡାଗାଶ୍ଚ ଯେ ଦେଵ୍ଯର୍ଥଂ ସମର୍ପିତାଃ ॥ 56 ॥

ତେ ଗଣା ନିଵସଂତ୍ଯତ୍ର ସଵିଲାସାଶ୍ଚ ସାଂଗନାଃ ।
ଆରକୂଟମଯାଦଗ୍ରେ ସପ୍ତଯୋଜନଦୈର୍ଘ୍ଯଵାନ୍ ॥ 57 ॥

ପଂଚଲୋହାତ୍ମକଃ ସାଲୋ ମଧ୍ଯେ ମଂଦାରଵାଟିକା ।
ନାନାପୁଷ୍ପଲତାକୀର୍ଣା ନାନାପଲ୍ଲଵଶୋଭିତା ॥ 58 ॥

ଅଧିଷ୍ଠାତାଽତ୍ର ସଂପ୍ରୋକ୍ତଃ ଶରଦୃତୁରନାମଯଃ ।
ଇଷଲକ୍ଷ୍ମୀରୂର୍ଜଲକ୍ଷ୍ମୀର୍ଦ୍ଵେ ଭାର୍ଯେ ତସ୍ଯ ସମ୍ମତେ ॥ 59 ॥

ନାନାସିଦ୍ଧା ଵସଂତ୍ଯତ୍ର ସାଂଗନାଃ ସପରିଚ୍ଛଦାଃ ।
ପଂଚଲୋହମଯାଦଗ୍ରେ ସପ୍ତଯୋଜନଦୈର୍ଘ୍ଯଵାନ୍ ॥ 60 ॥

ଦୀପ୍ଯମାନୋ ମହାଶୃଂଗୈର୍ଵର୍ତତେ ରୌପ୍ଯସାଲକଃ ।
ପାରିଜାତାଟଵୀମଧ୍ଯେ ପ୍ରସୂନସ୍ତବକାନ୍ଵିତା ॥ 61 ॥

ଦଶଯୋଜନଗଂଧୀନି କୁସୁମାନି ସମଂତତଃ ।
ମୋଦଯଂତି ଗଣାନ୍ସର୍ଵାନ୍ଯେ ଦେଵୀକର୍ମକାରିଣଃ ॥ 62 ॥

ତତ୍ରାଧିନାଥଃ ସଂପ୍ରୋକ୍ତୋ ହେମଂତର୍ତୁର୍ମହୋଜ୍ଜ୍ଵଲଃ ।
ସଗଣଃ ସାଯୁଧଃ ସର୍ଵାନ୍ ରାଗିଣୋ ରଂଜଯନ୍ନପଃ ॥ 63 ॥

ସହଶ୍ରୀଶ୍ଚ ସହସ୍ଯଶ୍ରୀର୍ଦ୍ଵେ ଭାର୍ଯେ ତସ୍ଯ ସମ୍ମତେ ।
ଵସଂତି ତତ୍ର ସିଦ୍ଧାଶ୍ଚ ଯେ ଦେଵୀଵ୍ରତକାରିଣଃ ॥ 64 ॥

ରୌପ୍ଯସାଲମଯାଦଗ୍ରେ ସପ୍ତଯୋଜନଦୈର୍ଘ୍ଯଵାନ୍ ।
ସୌଵର୍ଣସାଲଃ ସଂପ୍ରୋକ୍ତସ୍ତପ୍ତହାଟକକଲ୍ପିତଃ ॥ 65 ॥

ମଧ୍ଯେ କଦଂବଵାଟୀ ତୁ ପୁଷ୍ପପଲ୍ଲଵଶୋଭିତା ।
କଦଂବମଦିରାଧାରାଃ ପ୍ରଵର୍ତଂତେ ସହସ୍ରଶଃ ॥ 66 ॥

ଯାଭିର୍ନିପୀତପୀତାଭିର୍ନିଜାନଂଦୋଽନୁଭୂଯତେ ।
ତତ୍ରାଧିନାଥଃ ସଂପ୍ରୋକ୍ତଃ ଶୈଶିରର୍ତୁର୍ମହୋଦଯଃ ॥ 67 ॥

ତପଃଶ୍ରୀଶ୍ଚ ତପସ୍ଯଶ୍ରୀର୍ଦ୍ଵେ ଭାର୍ଯେ ତସ୍ଯ ସମ୍ମତେ ।
ମୋଦମାନଃ ସହୈତାଭ୍ଯାଂ ଵର୍ତତେ ଶିଶିରାକୃତିଃ ॥ 68 ॥

ନାନାଵିଲାସସଂଯୁକ୍ତୋ ନାନାଗଣସମାଵୃତଃ ।
ନିଵସଂତି ମହାସିଦ୍ଧା ଯେ ଦେଵୀଦାନକାରିଣଃ ॥ 69 ॥

ନାନାଭୋଗସମୁତ୍ପନ୍ନମହାନଂଦସମନ୍ଵିତାଃ ।
ସାଂଗନାଃ ପରିଵାରୈସ୍ତୁ ସଂଘଶଃ ପରିଵାରିତାଃ ॥ 70 ॥

ସ୍ଵର୍ଣସାଲମଯାଦଗ୍ରେ ମୁନିଯୋଜନଦୈର୍ଘ୍ଯଵାନ୍ ।
ପୁଷ୍ପରାଗମଯଃ ସାଲଃ କୁଂକୁମାରୁଣଵିଗ୍ରହଃ ॥ 71 ॥

ପୁଷ୍ପରାଗମଯୀ ଭୂମିର୍ଵନାନ୍ଯୁପଵନାନି ଚ ।
ରତ୍ନଵୃକ୍ଷାଲଵାଲାଶ୍ଚ ପୁଷ୍ପରାଗମଯାଃ ସ୍ମୃତାଃ ॥ 72 ॥

ପ୍ରାକାରୋ ଯସ୍ଯ ରତ୍ନସ୍ଯ ତଦ୍ରତ୍ନରଚିତା ଦ୍ରୁମାଃ ।
ଵନଭୂଃ ପକ୍ଷିନଶ୍ଚୈଵ ରତ୍ନଵର୍ଣଜଲାନି ଚ ॥ 73 ॥

ମଂଡପା ମଂଡପସ୍ତଂଭାଃ ସରାନ୍ସି କମଲାନି ଚ ।
ପ୍ରାକାରେ ତତ୍ର ଯଦ୍ଯତ୍ସ୍ଯାତ୍ତତ୍ସର୍ଵଂ ତତ୍ସମଂ ଭଵେତ୍ ॥ 74 ॥

ପରିଭାଷେଯମୁଦ୍ଦିଷ୍ଟା ରତ୍ନସାଲାଦିଷୁ ପ୍ରଭୋ ।
ତେଜସା ସ୍ଯାଲ୍ଲକ୍ଷଗୁଣଃ ପୂର୍ଵସାଲାତ୍ପରୋ ନୃପ ॥ 75 ॥

ଦିକ୍ପାଲା ନିଵସଂତ୍ଯତ୍ର ପ୍ରତିବ୍ରହ୍ମାନ୍ଡଵର୍ତିନାମ୍ ।
ଦିକ୍ପାଲାନାଂ ସମଷ୍ଟ୍ଯାତ୍ମରୂପାଃ ସ୍ଫୂର୍ଜଦ୍ଵରାଯୁଧାଃ ॥ 76 ॥

ପୂର୍ଵାଶାଯାଂ ସମୁତ୍ତୁଂଗଶୃଂଗା ପୂରମରାଵତୀ ।
ନାନୋପଵନସଂଯୁକ୍ତା ମହେଂଦ୍ରସ୍ତତ୍ର ରାଜତେ ॥ 77 ॥

ସ୍ଵର୍ଗଶୋଭା ଚ ଯା ସ୍ଵର୍ଗେ ଯାଵତୀ ସ୍ଯାତ୍ତତୋଽଧିକା ।
ସମଷ୍ଟିଶତନେତ୍ରସ୍ଯ ସହସ୍ରଗୁଣତଃ ସ୍ମୃତା ॥ 78 ॥

ଐରାଵତସମାରୂଢୋ ଵଜ୍ରହସ୍ତଃ ପ୍ରତାପଵାନ୍ ।
ଦେଵସେନାପରିଵୃତୋ ରାଜତେଽତ୍ର ଶତକ୍ରତୁଃ ॥ 79 ॥

ଦେଵାଂଗନାଗଣଯୁତା ଶଚୀ ତତ୍ର ଵିରାଜତେ ।
ଵହ୍ନିକୋଣେ ଵହ୍ନିପୁରୀ ଵହ୍ନିପୂଃ ସଦୃଶୀ ନୃପ ॥ 80 ॥

ସ୍ଵାହାସ୍ଵଧାସମାଯୁକ୍ତୋ ଵହ୍ନିସ୍ତତ୍ର ଵିରାଜତେ ।
ନିଜଵାହନଭୂଷାଢ୍ଯୋ ନିଜଦେଵଗଣୈର୍ଵୃତଃ ॥ 81 ॥

ଯାମ୍ଯାଶାଯାଂ ଯମପୁରୀ ତତ୍ର ଦଂଡଧରୋ ମହାନ୍ ।
ସ୍ଵଭଟୈର୍ଵେଷ୍ଟିତୋ ରାଜନ୍ ଚିତ୍ରଗୁପ୍ତପୁରୋଗମୈଃ ॥ 82 ॥

ନିଜଶକ୍ତିଯୁତୋ ଭାସ୍ଵତ୍ତନଯୋଽସ୍ତି ଯମୋ ମହାନ୍ ।
ନୈରୃତ୍ଯାଂ ଦିଶି ରାକ୍ଷସ୍ଯାଂ ରାକ୍ଷସୈଃ ପରିଵାରିତଃ ॥ 83 ॥

ଖଡ୍ଗଧାରୀ ସ୍ଫୁରନ୍ନାସ୍ତେ ନିରୃତିର୍ନିଜଶକ୍ତିଯୁକ୍ ।
ଵାରୁଣ୍ଯାଂ ଵରୁଣୋ ରାଜା ପାଶଧାରୀ ପ୍ରତାପଵାନ୍ ॥ 84 ॥

ମହାଝଶସମାରୂଢୋ ଵାରୁଣୀମଧୁଵିହ୍ଵଲଃ ।
ନିଜଶକ୍ତିସମାଯୁକ୍ତୋ ନିଜଯାଦୋଗଣାନ୍ଵିତଃ ॥ 85 ॥

ସମାସ୍ତେ ଵାରୁଣେ ଲୋକେ ଵରୁଣାନୀରତାକୁଲଃ ।
ଵାଯୁକୋଣେ ଵାଯୁଲୋକୋ ଵାଯୁସ୍ତତ୍ରାଧିତିଷ୍ଠତି ॥ 86 ॥

ଵାଯୁସାଧନସଂସିଦ୍ଧଯୋଗିଭିଃ ପରିଵାରିତଃ ।
ଧ୍ଵଜହସ୍ତୋ ଵିଶାଲାକ୍ଷୋ ମୃଗଵାହନସଂସ୍ଥିତଃ ॥ 87 ॥

ମରୁଦ୍ଗଣୈଃ ପରିଵୃତୋ ନିଜଶକ୍ତିସମନ୍ଵିତଃ ।
ଉତ୍ତରସ୍ଯାଂ ଦିଶି ମହାନ୍ଯକ୍ଷଲୋକୋଽସ୍ତି ଭୂମିପ ॥ 88 ॥

ଯକ୍ଷାଧିରାଜସ୍ତତ୍ରାଽଽସ୍ତେ ଵୃଦ୍ଧିଋଦ୍ଧ୍ଯାଦିଶକ୍ତିଭିଃ ।
ନଵଭିର୍ନିଧିଭିର୍ଯୁକ୍ତସ୍ତୁଂଦିଲୋ ଧନନାଯକଃ ॥ 89 ॥

ମଣିଭଦ୍ରଃ ପୂର୍ଣଭଦ୍ରୋ ମଣିମାନ୍ମଣିକଂଧରଃ ।
ମଣିଭୂଷୋ ମଣିସ୍ରଗ୍ଵୀ ମଣିକାର୍ମୁକଧାରକଃ ॥ 90 ॥

ଇତ୍ଯାଦିଯକ୍ଷସେନାନୀସହିତୋ ନିଜଶକ୍ତିଯୁକ୍ ।
ଈଶାନକୋଣେ ସଂପ୍ରୋକ୍ତୋ ରୁଦ୍ରଲୋକୋ ମହତ୍ତରଃ ॥ 91 ॥

ଅନର୍ଘ୍ଯରତ୍ନଖଚିତୋ ଯତ୍ର ରୁଦ୍ରୋଽଧିଦୈଵତମ୍ ।
ମନ୍ଯୁମାଂଦୀପ୍ତନଯନୋ ବଦ୍ଧପୃଷ୍ଠମହେଷୁଧିଃ ॥ 92 ॥

ସ୍ଫୂର୍ଜଦ୍ଧନୁର୍ଵାମହସ୍ତୋଽଧିଜ୍ଯଧନ୍ଵଭିରାଵୃତଃ ।
ସ୍ଵସମାନୈରସଂଖ୍ଯାତରୁଦ୍ରୈଃ ଶୂଲଵରାଯୁଧୈଃ ॥ 93 ॥

ଵିକୃତାସ୍ଯୈଃ କରାଲାସ୍ଯୈର୍ଵମଦ୍ଵହ୍ନିଭିରାସ୍ଯତଃ ।
ଦଶହସ୍ତୈଃ ଶତକରୈଃ ସହସ୍ରଭୁଜସଂଯୁତୈଃ ॥ 94 ॥

ଦଶପାଦୈର୍ଦଶଗ୍ରୀଵୈସ୍ତ୍ରିନେତ୍ରୈରୁଗ୍ରମୂର୍ତିଭିଃ ।
ଅଂତରିକ୍ଷଚରା ଯେ ଚ ଯେ ଚ ଭୂମିଚରାଃ ସ୍ମୃତାଃ ॥ 95 ॥

ରୁଦ୍ରାଧ୍ଯାଯେ ସ୍ମୃତା ରୁଦ୍ରାସ୍ତୈଃ ସର୍ଵୈଶ୍ଚ ସମାଵୃତଃ ।
ରୁଦ୍ରାଣୀକୋଟିସହିତୋ ଭଦ୍ରକାଲ୍ଯାଦିମାତୃଭିଃ ॥ 96 ॥

ନାନାଶକ୍ତିସମାଵିଷ୍ଟଡାମର୍ଯାଦିଗଣାଵୃତଃ ।
ଵୀରଭଦ୍ରାଦିସହିତୋ ରୁଦ୍ରୋ ରାଜନ୍ଵିରାଜତେ ॥ 97 ॥

ମୁଂଡମାଲାଧରୋ ନାଗଵଲଯୋ ନାଗକଂଧରଃ ।
ଵ୍ଯାଘ୍ରଚର୍ମପରୀଧାନୋ ଗଜଚର୍ମୋତ୍ତରୀଯକଃ ॥ 98 ॥

ଚିତାଭସ୍ମାଂଗଲିପ୍ତାଂଗଃ ପ୍ରମଥାଦିଗଣାଵୃତଃ ।
ନିନଦଡ୍ଡମରୁଧ୍ଵାନୈର୍ବଧିରୀକୃତଦିଂମୁଖଃ ॥ 99 ॥

ଅଟ୍ଟହାସାସ୍ଫୋଟଶବ୍ଦୈଃ ସଂତ୍ରାସିତନଭସ୍ତଲଃ ।
ଭୂତସଂଘସମାଵିଷ୍ଟୋ ଭୂତାଵାସୋ ମହେଶ୍ଵରଃ ॥ 100 ॥

ଈଶାନଦିକ୍ପତିଃ ସୋଽଯଂ ନାମ୍ନା ଚେଶାନ ଏଵ ଚ ॥ 101 ॥

ଇତି ଶ୍ରୀଦେଵୀଭାଗଵତେ ମହାପୁରାଣେ ଦ୍ଵାଦଶସ୍କଂଧେ ମଣିଦ୍ଵୀପଵର୍ଣନଂ ନାମ ଦଶମୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥